Elena Ferrante wybrała 40 ulubionych książek napisanych przez kobiety
Czytelnicy kochają wszelkiego rodzaju książkowe listy, podsumowania i zestawienia budowane według jakiegoś klucza. Nie ukrywamy – my również, bo nawet jeśli nie zgadzamy się z wyborami innych, mogę one stać się zaczątkiem ciekawej dyskusji lub inspiracją do poznawania nowych, nieznanych tytułów i twórców. Niedawno listę 40 ulubionych książek stworzonych przez pisarki ogłosiła jedna z najbardziej tajemniczych postaci współczesnej literatury – Elena Ferrante.
Elena Ferrante, ktorej tożsamość wciąż pozostaje tajemnicą pomimo blisko trzydziestoletniej kariery literackiej, zamieściła swoją listę na stronach Bookshop.org. Jest to inicjatywa wspierająca małe, lokalne, niezależne księgarnie w Wielkiej Brytanii, oferując im dodatkowe zyski od sprzedanych książek za pomocą programu pertnerskiego. Na tę chwilę trafiło do niej już ponad 8 milionów dolarów pochodzących ze sprzedaży książek.
Tajemnica tożsamości Eleny Ferrante
Kim jest autorka listy? O tym wiemy niewiele, choć tropiciele tajemnic od lat nie ustają w próbach wyjaśnienia tej zagadki. Podejrzenia padały już na włoskiego pisarza Domenico Starnone i jego żonę, Anitę Raja, tłumaczkę języka niemieckiego. Raja jest związana z tym samym wydawnictwem, które publikuje prace Ferrante, a jej majątek rzekomo zwiększał się dokładnie w tym czasie, gdy ukazywały się nowe książki pisarki. Typowano również tłumaczkę tajemniczej autorki, Ann Goldstein, oraz profesora historii Marcella Marmo. Twórczość Włoszki analizowano od strony językowej, a nawet matematycznej, próbując znaleźć elementy wspólne z pracami innych pisarzy; podejrzewano także, że za nazwiskiem Ferrante kryje się jakaś bliżej niesprecyzowana grupa twórców. Zagadka pozostaje nierozwiązana, pozostaje nam zatem czytać książki autorki, a pod tym względem nie możemy narzekać, bo na język polski przetłumaczono między innymi „Genialną przyjaciółkę”, „Historię nowego nazwiska”, „Historię ucieczki” i „Historię zaginionej dziewczynki”, które tworzą tetralogię, a także „Zakłamane życie dorosłych” czy „Czas porzucenia”. Więcej o pisarzach ukrywających swoje tożsamości pisał na naszych łamach Bartek Czartoryski.
Na poniższej liście znalazły się książki dostępne w języku angielskim (z czego mniej więcej połowę tworzą przekłady), stworzone przez autorki urodzone w XX wieku. Szczęśliwie większość tytułów została już przełożona na język polski, więc mamy możliwość dogłębniejszego poznania gustu pisarki. Możemy tu znaleźć Chimamandę Ngozi Adichie, która niedawno otrzymała nagrodę dla najlepszej książki 25-lecia nagrody Women's Prize for Fiction za „Połówkę żółtego słońca”. Ferrante wśród ulubionych lektur wskazała jednak późniejszą „Amerykaanę”. Na liście odnaleźć możemy wiele najbardziej szanowanych i nagradzanych pisarek ostatnich dekad, jak Margaret Atwood, Zadie Smith, Joyce Carol Oates. Z noblistek jest tu Toni Morrison, ale Ferrante pominęła polskie laureatki tej nagrody: Wisławę Szymborską i Olgę Tokarczuk. Uznania w jej oczach nie znalazła także Swietłana Aleksijewicz, zresztą Włoszka kompletnie zignorowała w swoim zestawieniu niemal całą Europę Środkową i Wschodnią. W kontekście rozważań o tożsamości Eleny Ferrante może się wydawać ciekawe, że na liście są trzy książki tłumaczone na język angielski przez wspomnianą wyżej Ann Goldstein. Czyżby była to jakaś wskazówka czy może raczej czysty przypadek?
Lista 40 książek XX-wiecznych pisarek rekomendowanych przez Elenę Ferrante:
- „Amerykaana” – Chimamanda Ngozi Adichie
- „Ślepy zabójca” – Margaret Atwood
- „The Enlightenment of the Greengage Tree” – Shokoofeh Azar
- „Malina” – Ingeborg Bachmann
- „Instrukcja dla pań sprzątających” – Lucia Berlin
- „Outline” – Rachel Cusk
- „Rok magicznego myślenia” – Joan Didion
- „A Girl Returned” – Donatella Di Pietrantonio
- „Disoriental” – Négar Djavadi
- „Kochanek” – Marguerite Duras
- „The Years” – Annie Ernaux
- „Lessico famigliare” – Natalia Ginzburg
- „Trudny wybór” (wcześniejsze tłumaczenie jako „Zachować swój świat”) – Nadine Gordimer
- „Fatum i furia” – Lauren Groff
- „Motherhood” – Sheila Heti
- „Pianistka” – Elfriede Jelinek
- „Breasts and Eggs” – Mieko Kawakami
- „Tłumacz chorób” – Jhumpa Lahiri
- „Piąte dziecko” – Doris Lessing
- „A paixão segundo G.H.” – Clarice Lispector
- „Lost Children Archive” – Valeria Luiselli
- „Wyspa Artura” – Elsa Morante
- „Umiłowana” – Toni Morrison
- „Drogie życie” – Alice Munro
- „Dzwon” – Iris Murdoch
- „Accabadora. Ta, która pomaga odejść” – Michela Murgia
- „Le Bal” – Irene Nemirovsky
- „Blondynka” – Joyce Carol Oates
- „The Love Object: Selected Stories” – Edna O’Brien
- „Trudno o dobrego człowieka” – Flannery O’Connor
- „Evening Descends Upon the Hills: Stories from Naples” – Anna Maria Ortese
- „Gilead” – Marylinne Robinson
- „Normalni ludzie”– Sally Rooney
- „Bóg rzeczy małych” – Arundhati Roy
- „Białe zęby” – Zadie Smith
- „Olive Kitteridge” – Elizabeth Strout
- „Zamknięte drzwi” – Magda Szabò
- „Cassandra” – Christa Wolf
- „Małe życie” – Hanya Yanagihara
- „Pamiętniki Hadriana” – Marguerite Yourcenar
Niektóre z pisarek zdążyły już zaregować na fakt znalezienia się wśród ulubionych autorek Eleny Ferrante. Zadie Smith napisała:
„Czytanie dzieła Ferrante powoli, po włosku, a potem błyskawicznie, po angielsku, to dwa cudowne czytelnicze doświadczenia. Jestem zachwycona, że zostałam włączona do tej wyjątkowej inicjatywy w imieniu niezależnych księgarń”.
Pochodząca z Japonii Mieko Kawakami również ucieszyła się z powodu trafienia na powyższą listę:
„[Elena Ferrante] to pisarka, która nieustannie tworzy bohaterów i światy jednocześnie śmiałymi i delikatnymi pociągnięciami. Dowiedzieć się, że moja książka w jakiś sposób ją poruszyła, przynosi mi wielką radość i napełnia mnie odwagą”.
Claire Harris z niezależnej księgarni Lutyens & Rubinstein nazwała listę wspaniałą i dodała:
„Chętnie przeczytam wszystkie książki na liście, niektóre ponownie, inne pierwszy raz. Znajdują się tu pisarki, na które prawdopodobnie nikt nie zwróciłby uwagi, gdyby nie Ferrante, która zachowała równowagę między twórczyniami popularnymi i mało znanymi. Każdy znajdzie tutaj coś dla siebie”.
Czy zgadzacie się z wyborami Eleny Ferrante? Jakie książki dodalibyście do powyższej listy? A może jakieś chętnie byście z niej usunęli? Podzielcie się swoimi opiniami w komentarzach.
[jj]
komentarze [8]
Czytałam "Kochanka". Wszystkie Blanki literackiego (pół)światka oraz chicklitowe grafomanki powinny się uczyć od Duras, jak tworzyć literaturę psychologiczno-erotyczną. Doris Lessing polecam, ale jej opus magnum - "Złoty notes". Cegła, jednak warto poświęcić swój czas i uwagę. "Bóg rzeczy małych" Roy to przejmująca lektura. "Blondynka" Oates takoż. Słuchałam kiedyś w radiu...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Ciekawa lista. Od pewnego czasu interesuję się literaturą pisaną przez kobiety, dlatego takie zestawienie będzie dla mnie bardzo przydatne. Tym bardziej, że jest tutaj kilka nazwisk kompletnie mi nieznanych.
A jeśli już coś polecamy, to wg mnie na uwagę zasługuje dorobek wspomnianej przez Ferrante Iris Murdoch . Bardzo lubię...
To ja też dam cztery książki.Które panię napisały.To będzie moja czwórka
Ilaria Tuti Śpiąca Nimfa
Paulina Jóźwik Strupki
Anna Kańtoch Wiara
Olga Gromyko Kroniki Belorskie
Wiele książek z tej listy pokrywa się (tak sądzę) z tymi, które lubią polscy czytelnicy; wiele z nich czytałam, kilka mam na półkach, a najbardziej polecam, należą do moich ulubionych:
Amerykaana Chimamandy Ngozi Adichie
Ślepy zabójca Margaret Atwood
Piąte dziecko
Nie dobieram sobie lektur pod kątem płci autora/autorki. Interesuje mnie możliwie dobra literatura, a nie taka, która będzie napisana przez kobiety/mężczyzn. Zabawne wydaje mi się i to, że przez ostatnich... wiele lat, nie rzucił mi się w oczy wykaz książek napisanych przez mężczyzn.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
To miłe, że zachwycają nas podobne lektury:)
Z powyższej listy czytałam:
Malina
Rok magicznego myślenia
Fatum i furia
Normalnie ludzie
Białe zęby
Olive Kitteridge
Małe życie
Czytałam tylko ,,Umiłowaną", rzeczywiście wspaniała książka. Spodziewałam się bardziej ,,typowych" powieści, w rodzaju ,,Przeminęło z wiatrem" czy ,,Wichrowych Wzgórz", ale fajnie, że znani autorzy promują też coś innego.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post