Choć dla czytelników często najważniejsza wydaje się być treść książki – a zatem jej fabuła, bohaterowie, zaskakujące zakończenie, emocje, które dana historia w nas wzbudza – to często na wrażenia z lektury wpływa także to, jak dana publikacja wygląda. Książkę odbiera się jako całość i już przy pierwszym rzucie oka wyrabiamy sobie pewne opinie. Nad tym, jak ona wygląda, często pracuje wiele osób – od redaktorów, przez ilustratorów i projektantów, na drukarzach skończywszy.

Najpiękniejsze okładki książek

Stwierdziliśmy, że o dobrze zaprojektowane książki powinniśmy spytać ekspertów – czyli właśnie projektantów i ilustratorów. To oni pracują nad tym, aby książka, którą bierze do ręki czytelnik, zachwycała nie tylko swoją treścią, lecz także wyglądem. W końcu to właśnie fizyczny aspekt książek papierowych jest tym, co zdaniem wielu wciąż stanowi o przewadze tradycyjnych egzemplarzy nad elektronicznymi e-bookami, które są sprowadzone tylko do treści.

Książka wspaniała jak katedra

Projekt książki niesie ze sobą określone znaczenia – czasem jest to mrugnięcie oka do czytelnika, jak na przykład uciekające „m” na okładce „Rzeczy, których nie wyrzuciłam” Marcina Wichy, zaprojektowanej przez Przemysława Dębowskiego. Ważny jest dobór kolorystyki, zdjęć (lub rezygnacji z nich), fontów, marginesów, a nawet papieru i rodzaju klejenia grzbietu. „Cieszę się, że coraz więcej osób potrafi dostrzec i cieszyć się materialną stroną książki” – mówił Przemek Dębowski w niedawnym wywiadzie dla lubimyczytać.pl. Polecamy tę rozmowę, w której pada wiele ważnych stwierdzeń na temat dobrze zaprojektowanych książek. „Lubię traktować książkę jako opowieść, w której treść wybrzmiewa jako trójwymiarowy obiekt, mający swoją objętość, wagę, zapach, strukturę” – mówił przy okazji naszego artykułu o projektowaniu projektant, wykładowca i kurator wystaw Patryk Hardziej. Z kolei Honza Zamojski, wielokrotny zdobywca prestiżowych nagród w projektowaniu, artysta, kurator i wykładowca, przyrównywał projektowanie książki do architektury. „Książka jest w końcu obiektem, w którym splatają się czas (narracji) i materialność (papieru). Podobnie jak przy projektowaniu budynku muszę brać pod uwagę fizyczne właściwości użytych materiałów oraz ich cenę, dostępność i inne aspekty – zaznaczał. Kontynuując to porównanie sprawdźmy więc – kontynuując to porównanie – które książki są katedrami, wyróżniającymi się wśród zwykłej literackiej zabudowy. Które książki są właśnie tymi najpiękniejszymi? Oto, co mówią eksperci!

Emilia Dziubak i siła komunikatu

Emilia Dziubak to niezwykle utalentowana ilustratorka. W 2010 roku ukończyła studia na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, a w swoim dorobku artystycznym posiada kilkadziesiąt książek dla dzieci. Jej niezwykłe, barwne ilustracje można znaleźć nie tylko w książkach, do których tekst napisali rodzimi autorzy (Grzegorz Kasdepke, Joanna Maria Chmielewska, Liliana Bardijewska, Przemysław Wechterowicz, Barbara Kosmowska) lecz także w publikacjach pisarzy z zagranicy (Martin Widmark, Cornelia Funke). Jej autorska książka „Gratka dla małego niejadka” znalazła się na liście 100 najpiękniejszych książek świata w 4. edycji konkursu CJ Picture Book Awards w Korei Południowej. W roku 2014 zdobyła Nagrodę Literacką m. st. Warszawy za ilustracje do książki „Proszę mnie przytulić”, a „Rok w lesie” przyniósł jej wyróżnienie w konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Ilustracje Emilii Dziubak są nastrojowe i tajemnicze, przywodzą na myśl skojarzenia z paletą barw barokowych mistrzów flamandzkich. Dopieszczone w każdym najdrobniejszym szczególe, zdają się zapraszać w pełen magii świat z kart opowieści.

Emilia Dziubak poproszona o wskazanie książki, która jej zdaniem na wyjątkową okładkę, wskazała „Dym” Antóna Fortesa i Joanny Concejo oraz „Sońkę” Ignacego Karpowicza.

Piotr Socha i jego mistrzowie

Kolejnym ekspertem, który zgodził się wskazać dla czytelników lubimyczytać.pl najpiękniejsze swoim zdaniem książki, jest Piotr Socha. W 1992 roku skończył studia na Wydziale Grafiki stołecznej Akademii Sztuk Pięknych, broniąc dyplom z wyróżnieniem w Pracowni Ilustracji Książkowej u profesora Janusza Stannego. Jego znaki szczególne to zawadiacka kreska i duża porcja humoru! Często w swoich ilustracjach przemyca zabawne elementy, wywołujące uśmiech nie tylko małego czytelnika, lecz także tych starszych, podobnie jak maluchy zachwycających się takimi publikacjami, jak „Pszczoły” czy „Drzewa”.

Jak zaznaczał nam Piotr Socha, trudno mu było uzasadniać wybór poszczególnych publikacji i zdecydował się pokazać prace swoich mistrzów, z grona których dwóch miał przyjemność poznać osobiście. „Czasami świetna okładka zachwyca, a środek książki rozczarowuje. Wybrałem prace ilustratorów, którzy dopracowują swoje projekty w każdym calu”, dodał.

Fajne Chłopaki, fajne okładki

Najpiękniejszych okładek poszukaliśmy również w studio Fajne Chłopaki, założonym w Łodzi przez przez Łukasza Zbieranowskiego i Macieja Lebiedowicza. Są związani ze swoim miastem i w swych projektach często nawiązują do jego historii. Na koncie mają między innymi takie dotyczące Łodzi publikacje, jak „Fu:turystyczny Przewodnik”, „Przewodnik po filmowej Łodzi”, „Podwórka Piotrkowskiej” i „Energia Czasu”. Ich projekty można określić jako retro, nawiązujące często do polskiej grafiki lat 60. Do Fajnych Chłopaków należy również Łukasz Piskorek (projektant między innymi okładek do „13 pięter” Filipa Springera czy „Antologii polskiego reportażu XX wieku 100/XX”), który podjął rzuconą rękawicę i wskazał jedną jego zdaniem książkę o pięknej okładce.

Kuba Sowiński i odmienne podejście do ilustracji

Swoimi typami podzielił się z nami także Kuba Sowiński. Ten projektant grafiki użytkowej (ze szczególnym uwzględnieniem grafiki wydawniczej) współtworzył kwartalnik projektowy „2+3D”, a obecnie z Wojciechem Kubienią prowadzi Biuro Szeryfy. Jest adiunktem na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, gdzie kształci studentów w zakresie projektowania grafiki użytkowej. To on jest autorem okładki jubileuszowej serii Wydawnictwa Znak „50 na 50" i czy uznanej w 2015 roku za jedną z najpiękniejszych publikacji „VeryGraphic. Polish Designers of the 20th Century".

Uwagę artysty zwróciły trzy okładki dzieł literatury światowej, pióra Vladimira Nabokova, George'a Orwella oraz Augustena Burroughsa. Pierwsza została zaprojektowana przez Jamie Keenana, druga wyszła spod ręki W.H. Chonga, natomiast autorem trzeciej jest Chip Kidd.

Najpiękniejsze okładki czytelników lubimyczytać.pl

A które waszym zdaniem okładki książek są najpiękniejsze? Wzięliście udział w majowym wyzwaniu czytelniczym i „ocenialiście po okładce”? Jeśli nie, pamiętajcie, że macie jeszcze cały weekend na wybranie wyróżniającej się publikacji z księgarnianej lub bibliotecznej półki! Podzielcie się też z nami swoimi doświadczeniami. Czy było tak, że to właśnie okładka zwróciła waszą uwagę w księgarni i pod jej wpływem zdecydowaliście się na zakup? A może pamiętacie jakieś książki ze swojego dzieciństwa, bo to właśnie okładka wywarła na was wielkie wrażenie? Napiszcie w komentarzach!