Najczęściej czytane książki w Polsce 2021

Pierwszą dziesiątkę najbardziej rozchwytywanych w zeszłym roku autorów otwiera już trzeci sezon z rzędu Remigiusz Mróz. Wskazało na niego prawie 6,5% czytelników.

– Czytelnicy najczęściej wymieniali thrillery prawnicze z cyklu z Joanną Chyłką, m.in. takie tytuły jak: „Kasacja”, „Egzekucja”, „Inwigilacja”, oraz cykl z komisarzem Wiktorem Forstem rozgrywający się na tatrzańskich szlakach, a zwłaszcza najliczniej czytaną w 2021 roku powieść „Przepaść” (1,4% czytelników), z jej piętrową fabułą i fantastycznymi zwrotami akcji – czytamy w komunikacie Biblioteki Narodowej.

Zanim Remigiusz Mróz stał się liderem wśród najpoczytniejszych polskich autorów w raporcie Biblioteki Narodowej, pierwsze miejsce zajmowali: Henryk Sienkiewicz (2014, 2016 i 2018 rok), Stephen King (2017) oraz E.L. James (2015). Z pierwszej trójki na przestrzeni ostatnich lat wypadli: Paula Hawkins, E.L. James oraz Henryk Sienkiewicz. W 2021 roku po raz pierwszy na podium zabrakło Stephena Kinga, który spadł dopiero na ósmą pozycję. Jego miejsce w ścisłej czołówce zajął Harlan Coben. 

Harlan Coben po raz pierwszy na podium

W najnowszym raporcie to właśnie do tego 60-letniego amerykańskiego autora powieści kryminalnych powędrowało drugie miejsce. 

– Aż 4% czytelników sięgnęło po jakąś jego książkę, najczęściej był to najnowszy tom: „Mów mi Win”, wymieniano jeszcze: „W głębi lasu”, „Nie mów nikomu”, „Zostań przy mnie”, „Tęsknię za tobą”. Powieści Cobena starają się spełnić oczekiwania czytelnicze ich fanów: posługują się schematem pełnej napięcia i zwrotów wielowątkowej akcji, z mroczną przeszłością ekscentrycznych bohaterów. Jest to przykład, jak książki czytane i historie oglądane w serialu telewizyjnym nawzajem wzmacniają swoją popularność – informują autorzy raportu. 

Tokarczuk nadal na topie

Trzecie miejsce w rankingu należy do noblistki Olgi Tokarczuk. Chociaż zainteresowanie literaturą artystyczną w 2021 roku spadło w porównaniu do 2020 aż o pięć punktów procentowych – po pozycje tego gatunku sięga co dziesiąty przebadany czytelnik – to Tokarczuk nadal wyróżnia się większą od innych liczbą głosów czytelników (ponad 2%). Chociaż w porównaniu z rokiem poprzednim osłabło zainteresowanie jej twórczością.

– Literacka Nagroda Nobla i inne nagrody literackie dla prozy Tokarczuk, a także ekranizacja jednej z jej powieści, niewątpliwie zwiększyły obieg czytelniczy jej książek. Już trzeci sezon tytuły jej autorstwa zajmują miejsce na szczycie najbardziej poczytnych powieści wśród Polaków. Czytelnicy prozy Tokarczuk najczęściej wymieniali „Księgi Jakubowe”, ale w obiegu czytelniczym uchwyconym w badaniu były wszystkie książki tej autorki – informuje Biblioteka Narodowa.

TOP 20 wg Biblioteki Narodowej

Na kolejnych miejscach w zestawieniu nie zabrakło też Josepha Murphy’ego, Magdy Knedler, Stanisława Lema, Katarzyny Bondy, Stephena Kinga, Katarzyny Grocholi oraz Henryka Sienkiewicza. Poza pierwszą dziesiątką znaleźli się Adam Mickiewicz, E.L. James, Danielle Steel, J.K. Rowling, Ałbena Grabowska, Frank Herbert, B.A. Paris, Heather Morris, Wojciech Cejrowski oraz Agnieszka Pietrzyk. Różnice między odsetkiem oddanych na nich głosów były nieznaczne.

Po jakie gatunki najchętniej sięgają polscy czytelnicy?

Zgodnie z wynikami raportu najpopularniejsze są literatura kryminalna, sensacyjna, thriller, thriller psychologiczny i powieść detektywistyczna. Po takie książki sięga 29% badanych i – co więcej – wybierane są one coraz częściej. W 2020 roku czytała je grupa 24% respondentów – jest więc to wzrost o 5 punktów procentowych. Wśród trzech najchętniej czytanych autorów literatury sensacyjno-kryminalnej są: Remigiusz Mróz, Harlan Coben i Jo Nesbø.

– Wybory czytelnicze powieści sensacyjno-kryminalnych odnotowane w badaniu z 2021 roku są bardziej rozproszone niż w badaniu poprzednim, więcej jest autorów, którzy uzyskali wskazania mniej niż 0,5% osób deklarujących czytanie książek. Zainteresowaniem czytelników niewiele większym od pozostałych pisarzy wyróżniły się dwie autorki: Katarzyna Puzyńska („Martwiec”, „Chąśba”, „Dom czwarty”) oraz Agnieszka Pietrzyk („Nikt się nie dowie”, gdzie rozwiązywana jest tajemnica śmierci autora kryminałów i „Zostań w domu” – wciągający thriller, którego akcja rozgrywa się w pozornie dobrze znanej nam rzeczywistości) – informuje Biblioteka Narodowa. 

Panie zaczytują się w romansach

Na drugim miejscu jest literatura obyczajowa, romanse i powieść erotyczna – podobnie jak w pierwszym roku pandemii, tak i w drugim po takie pozycje sięgał co piąty ankietowany. 

– Czytelniczki recenzujące swoje lektury w serwisie internetowym poświęconym książkom: https://lubimyczytac.pl/ mają wyraźne oczekiwania czytelnicze wobec powieści romansowych. Ważne, aby lektura była „lekka, łatwa i przyjemna”, ale też nie obawiają się intensywnych emocji, wzruszenia, łez, mile widziane jest poczucie humoru towarzyszące bohaterom, klimatyczny nastrój opowiadanej historii, nie przeszkadza im przewidywalność czy nieprawdopodobne okoliczności opowiadanej historii, jeśli udaje im się polubić główną bohaterkę i wczuć się w jej losy. Za przykłady takiej właśnie lekkiej i przyjemnej lektury niech posłużą następujące powieści: „Świąteczne nieporozumienie” Katarzyny Bester oraz „Zamarznięte serca”, drugi tom z cyklu „Rok na Kwiatowej” Karoliny Wilczyńskiej – czytamy w raporcie. 

Zdecydowanie, bo sześciokrotnie częściej po ten gatunek sięgają czytelniczki (30%) niż czytelnicy (5%). Trzema najczęściej wybieranymi autorami literatury obyczajowo-romansowej są E.L. James, Blanka Lipińska oraz Kristin Hannah.

– W poprzednim, 2020 roku swoistym przebojem czytelniczym były bardzo popularne, i to już kolejny sezon, powieści erotyczne, zwłaszcza autorstwa E.L. James i Blanki Lipińskiej, natomiast w 2021 roku osłabło zainteresowanie ich twórczością. Publiczność czytelnicza powieści Lipińskiej to tylko 0,8% badanych osób deklarujących czytanie książek. Odnotowano również pewnego rodzaju rozproszenie wyborów czytelniczych, większość autorów wskazywana była przez pojedynczych czytelników, a najpoczytniejsi pisarze uzyskali już nieco mniej liczne populacje czytelnicze. W efekcie tych zmian wśród osób objętych badaniem w 2021 roku, podobnie jak rok wcześniej, najpoczytniejszymi autorkami obyczajowej literatury romansowej były: Katarzyna Grochola, Danielle Steel i Laila Shukri, zdobywając co najmniej 1% czytelników.

Czytelnicy lubią czytać o znanych i lubianych

Podium najpopularniejszych gatunków zamyka literatura non-fiction rozumiana jako biografie, autobiografie, wspomnienia, wywiady, publicystyka i historia XX wieku. Choć w tym przypadku zainteresowanie nią w porównaniu rok do roku spadło o trzy punkty procentowe, z 19 do 16%. 

– Literatura niebeletrystyczna w wyborach czytelniczych to często narracje poświęcone życiu znanych, popularnych postaci, takich jak: artyści, przede wszystkim kultury popularnej, piosenkarze, celebryci, aktorzy. Przykładowe tytuły czytanych książek to: Wiesław Królikowski „Tadeusz Nalepa. Breakout absolutnie”; Witold Filler „Violetta Villas, tygrysica z Magdalenki”; Anna Zasiadczyk „Anna German. Biografia z niezwykłymi zdjęciami”; Kamil Sipowicz „Kora, Kora. A planety szaleją”; Kamil Bałuk, Wacław Krupiński „Wodecki. Tak mi wyszło”; Piotr Stelmach „Lżejszy od fotografii. O Grzegorzu Ciechowskim”; Grzegorz Kubicki, Maciej Drzewicki „Ania. Biografia Anny Przybylskiej”; Agata Steczkowska, Beata Nowicka „Steczkowscy. Miłość wbrew regule. Osobista biografia rodziny”. W większości były to publikacje polskich autorów dotyczące polskich postaci, choć wymieniono także kilka „obcych” tytułów, m.in. kilku czytelników wskazało książki: Sara Gay Forden „Dom Gucci. Potęga mody, szaleństwo pieniędzy, gorycz upadku”; Christopher Andersen „Mick. Szalone życie i geniusz Jaggera”; autobiografia Elona Muska. 

Zawsze ważne miejsce w wyborach czytelniczych zajmują książki poświęcone II wojnie światowej, przede wszystkim wspomnieniowe, historyczne.

– Do tej grupy przynależą tytuły, które od wielu lat znajdują się w kanonie czytelniczych wyborów spontanicznych: różne książki Bogusława Wołoszańskiego; „Dymy nad Birkenau” Seweryny Szmaglewskiej; „Pięć lat kacetu” Stanisława Grzesiuka; Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem”, a także szereg publikacji z ostatnich lat, m.in. Zoë Waxman „Kobiety Holocaustu”; Wesleya Adamczyka „Kiedy Bóg odwrócił wzrok”.

Najrzadziej ankietowani sięgają po albumy, atlasy i słowniki.

Oprac. na podstawie raportu Biblioteki Narodowej

[os]