Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Jak dziś pisać o Holocauście? A może: jak dziś wolno pisać o Holocauście? Sam Yann Martel chyba czuł, że tak jak on - nie wolno. Szkatułkową konstrukcją powieści wydaje się zabezpieczać przed oskarżeniami, samemu je stawiając swemu powieściowemu alter-ego, Henriemu i na nie odpowiadając. Henry sam także nie podejmuje tematu, blokuje się literacko a ten wraca do niego w postaci prób jednego z fanów jego twórczości, tajemniczego taksydermisty. Wątek współpracy tych dwóch nad tytułowym „Beatrycze i Wergilim” czyli dziełem życia wypychacza zwierząt, to zasadnicza treść powieści Martela. Mamy tam abstrakcyjny świat-koszulę, pełen strachu, brutalności, gdzie wszystko co złe pochodzi od ludzi ale i ludzie padają ofiarą własnego okrucieństwa. Świat ten widzimy w dyskusjach pomiędzy oślicą Beatrycze i wyjcem Wirgilim – poza dyskusjami akcji praktycznie nie ma. A potem nagle autor zatrzaskuje szkatułki powieściowe i ewidentnie chce ostatnią przytrzasnąć czytelnikowi dłonie zamykające jego powieść – atakuje bezpośrednio Holocaustem niezakamuflowanym, który znamy, który przeraża i szokuje. Pytanie, które mi się nasunęło to czy ta i taka powieść jest potrzebna? Czy takie krążenie wokół tematu ma sens i do czegoś prowadzi? Wydaje mi się, że mimo wszystko tak. Nie przez odkrywczość idei, nie przez wybitną formę (bo taką nie jest) ale przez temat, który jest trudny i ważny: jak mówić o wydarzeniach strasznych, nie będąc świadkiem, nie będąc uczestnikiem? Jak i czy mówić? A jak słuchać i zrozumieć? I najważniejsze – jak sprawić by nigdy nie skończyć w tym samym tragicznym miejscu. Myślę, że do tego nie wystarczą nam książki tych, którzy tam byli – potrzebujemy przypominania przez sztukę współczesną, nawet nienajwyższej próby, jakim człowiekiem być a jakim nie i czemu. Może to wystarczy. Oby.

Jak dziś pisać o Holocauście? A może: jak dziś wolno pisać o Holocauście? Sam Yann Martel chyba czuł, że tak jak on - nie wolno. Szkatułkową konstrukcją powieści wydaje się zabezpieczać przed oskarżeniami, samemu je stawiając swemu powieściowemu alter-ego, Henriemu i na nie odpowiadając. Henry sam także nie podejmuje tematu, blokuje się literacko a ten wraca do niego w...