Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Leonard to bardzo nośne imię (może stwierdzam subiektywnie, bo kojarzę je z mężem Virginii Woolf i z rewelacyjnym „Mój przyjaciel Leonard” Jamesa Freya?), ale tutaj wchodzi też w grę nazwisko. Pominięte w polskim tytule, w oryginalnym pobrzmiewa dość ciekawie, dodając odrobiny lekkości poważnemu stwierdzeniu. Forgive me, Leonard Peacock. Brzmi intrygująco.

Lekturę zaczynałam z pustą kartą, bo choć wiele o autorze słyszałam, to (jeszcze) ani nie czytałam „Niezbędnika obserwatorów gwiazd”, ani nie oglądałam ekranizacji "Poradnika pozytywnego myślenia" (książka leży i czeka na swoją kolej).

„Wybacz mi, Leonardzie” zaczyna się nazistowskim pistoletem położonym na stole tuż obok owsianki, a później jest już tylko ciekawiej.

Leonard Peacock to w ogóle ciekawy gość. Osiemnastolatek z poharatanym życiem rodzinnym i emocjonalnym, odstający od reszty, posiadający błyskotliwe spostrzeżenia, dużą dojrzałość oraz… no właśnie - wspomniany stary, nazistowski pistolet P-38.

Ściślej mówiąc, osiemnaste urodziny Leonard ma tuż przed sobą – właśnie je planuje. Z tej okazji… ma zamiar zabić swojego kolegę, a później siebie. Poza tym chce jeszcze –o ironio –podarować prezenty kilku ważnym osobom, na pożegnanie. Że brzmi pretensjonalnie? Że abstrakcyjnie? O nie. Leonard wszystko nam dokładnie wyjaśnia; dowiadujemy się o jego motywach i – naprawdę – da się go lubić.

Książkę da się lubić jeszcze bardziej. Za nietuzinkowość, za lekkość „serwowania” nam trudnych tematów, za sugestywnie zarysowanych bohaterów i za przesłanie, czy nawet szereg przesłań. I oczywiście – za Leonarda.

Leonard to bardzo nośne imię (może stwierdzam subiektywnie, bo kojarzę je z mężem Virginii Woolf i z rewelacyjnym „Mój przyjaciel Leonard” Jamesa Freya?), ale tutaj wchodzi też w grę nazwisko. Pominięte w polskim tytule, w oryginalnym pobrzmiewa dość ciekawie, dodając odrobiny lekkości poważnemu stwierdzeniu. Forgive me, Leonard Peacock. Brzmi intrygująco.

Lekturę...

Jak tu czytać książkę, znając zakończenie?
Otóż niezwykle. Ale od początku.

Kiedy sięgamy po „Blondynkę”…przepadamy. Wkraczamy w świat nie Marilyn Monroe, a Normy Jeane – dziewczynki, dziewczyny i wreszcie – kobiety o duszy dziecka. Wkraczamy cicho, wstrzymujemy oddech, stąpamy po delikatnym gruncie utkanym z lęku, bólu i niedopowiedzeń.

Oates serwuje nam studium ludzkiej psychiki; więcej – studium psychiki kobiety poranionej, nadwrażliwej i zagubionej, która próbuje się odnaleźć. Ale, co równie ważne – pokazuje w przybliżeniu proces, w którym rodzi się gwiazda, ikona, symbol. I wszelkie inne procesy, które następują za zamkniętymi drzwiami biur, wytwórni, sal balowych, w białych rękawiczkach, w bezwstydzie, w poczuciu władzy. Ale to jednostka, wydaje się, interesuje autorkę najbardziej. Jednostka, której jednym z największych nieszczęść jest bycie… kobietą.

Nie da się zdefiniować tej książki w pełni. Mnóstwo tu głosów narracyjnych, pozornego chaosu i otumanienia. W tej sieci osób, zdarzeń i myśli zostaje czytelnik zatopiony i wyplątać się, po wniknięciu w głowę Normy Jeane, nie sposób. Stoimy z nią, za nią, obok niej i nie ma szans na ucieczkę.

„Pamiętaj, Normo Jeane - musisz umrzeć we właściwym czasie.”
A my tak bardzo chcemy ją uratować, choć dobrze znamy zakończenie.

Każda kolejna strona przynosi niepokój. Nawet jeśli nie wszystko wydarzyło się tak, jak opisała to Oates. Nawet jeśli jedynie jedna piąta z tych historii jest prawdą. Ta książka boli.

Oates spisuje inskrypcje wyryte w głowie i sercu Normy Jeane i innych postaci. Spisuje je, nawet nie filtrując, nawet nie odzierając z dziwnego czy obcego brzmienia. Przekalkowuje emocje, czyste i nie odsączone, odbija jak w lustrze całą ich złożoność. Zadziwiające, bo „spisanie” psychiki ludzkiej wydaje się niewykonalne; Oates zaprzecza temu, tworząc nawet nie tyle stenogram wnętrza Normy Jeane-Marilyn Monroe, co jego rentgen. Idealne odbicie.

Bo Joyce Carol Oates udało się niemożliwe: uchwycić nieuchwytne.

Jak tu czytać książkę, znając zakończenie?
Otóż niezwykle. Ale od początku.

Kiedy sięgamy po „Blondynkę”…przepadamy. Wkraczamy w świat nie Marilyn Monroe, a Normy Jeane – dziewczynki, dziewczyny i wreszcie – kobiety o duszy dziecka. Wkraczamy cicho, wstrzymujemy oddech, stąpamy po delikatnym gruncie utkanym z lęku, bólu i niedopowiedzeń.

Oates serwuje nam studium...