Andrzej Sapkowski

87/2024 (audiobook 63/2024) O Husytach pierwszy raz opowiedział mi w dzieciństwie Wujek Dobra Rada. Zapamiętałem te opowieści ze względu na charakterystyczne wozy bojowe, które działały na moją dziecięcą wyobraźnię i wryły mi się w pamięć. Jako mieszkaniec pasa przygranicznego z Czechosłowacją - częściej chyba oglądałem telewizję sąsiadów z południa niż naszą, więc pewnie wtedy też obejrzałem ekranizację "Trylogii husyckiej" Otokara Vavry. Dla grzdyla prowadzącego wówczas podłogowe kampanie z udziałem różnej maści żołnierzyków nie liczyły się jednak wtedy żadne polityczno-historyczne aspekty. O religijnych nie wspominając. Jako student, czyli. tzw. dorosły, odkrywałem tę historię już samodzielnie, musiałem więc dojść i do Sapkowskiego. Pierwsza lektura trylogii trochę mi zajęła, gdyż wówczas równolegle dokształcałem się, głównie internetowo, z zakresie przedstawianych przez Autora faktów, postaci, czy procesów. Wtedy zrodziło się we mnie coś na kształt fascynacji, co wynikało głównie z faktu, że spora część husyckiej historii rozgrywała się na moim podwórku – w przenośni i dosłownie. Krwawe rejzy po mojej rodzinnej okolicy, bezlitosne oblężenia okolicznych miast – sporo husyckich kości i czaszek krzyżowców skrywa ziemia, po której jako młody człowiek biegałem za piłką. Dość powiedzieć, że jeden z ważniejszych bohaterów Sapkowskiego – książę Jan ziębicki – zginął w krwawej batalii pod Starym Wielisławiem, ledwie 20 km od mojej rodzinnej miejscowości. Postać to historycznie przebrzydła: pozostawał na żołdzie krzyżackim podczas wojny Polski z zakonem, był tchórzem podającym tyły podczas bitwy (Tuchola, 1410) oraz układającym się z husytami w zamian za oszczędzenie swego lichego księstewka, krzywoprzysięzcą, który tego układu nie umiał dotrzymać i na swoją zgubę podniósł miecz na Bożych Bojowników. Strategiem i planistą był równie marnym, jak człowiekiem – czego dowodzi przebieg bitwy pod wspomnianym Starym Wielisławem właśnie, gdzie Husyci dowodzeni przez Jana Kralovca wybili z głowy lokalnemu pospolitemu ruszeniu myśli o wiktorii. Przy okazji przerywając ziębicką linię Piastów, gdyż decyzja o ataku na husycki wagenburg była ostatnią z serii głupich decyzji księcia Jana, którego truchło spoczywa do dziś w kłodzkiej Kolegiacie Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Z tych to, m.in. powodów, mam do trylogii Sakowskiego stosunek – nomen omen – nabożny :) To rzecz, która nie ma gatunkowego odpowiednika w rodzimej literaturze, tak pod względem treści jak i formy. To absolutne opus magnum twórczości Autora „Wiedźmina” - Sapkowski wręcz koncertuje tu na scenie narracyjnej – jest niedoścignionym Mistrzem w zakresie mowy zależnej, niezależnej i pozornie zależnej. Plus ów charakterystyczny humor Autora – dawkowany w idealnych proporcjach, które nie niwelują niezbędnego napięcia. Aż chce się wznieść w górę… Kielich i wyrazić życzenie, by powstał jakiś spin-off historii Reynevana ;) Cieszmy się, póki co, zapowiedzią kontynuacji przygód Geratla z Rivii.