Kapitalna książka. Początkowo miałam wrażenie, że trochę się zestarzała. Napisana jest w latach 90-tych, wydana w Austrii w 1997 roku, w Polsce w 2008 – toż to niemalże prehistoria! A jednak szybko otrząsnęłam się z tego jakże mylnego wrażenia. Ironia Gaußa i jego bardzo wyraziste poglądy nadają kontekstowi historycznemu (wojna na Bałkanach, przymiarki do poszerzenia UE i unii monetarnej) niezmiernie żywego i aktualnego charakteru. Autor podejmuje próbę opisania Europy za pomocą pojęć tyleż uniwersalnych, co zaprzęgniętych w doraźne cele bieżącej polityki – Naród (koniecznie dużą literą), nacjonalizm, ojczyzna, obcy, migracja, sąsiedzi i inne. Gauß wywleka je na drugą stronę i stara się odebrać im doraźny kontekst. I znakomicie mu się to udaje. „Cóż więc mogłoby zastąpić narody, te niezbyt budujące emanacje Ducha Świata? […] Ciśnie mi się na usta, że po patriotyzmie uniwersalnego chrześcijaństwa i patriotyzmie ziemskich narodów powinien teraz nadejść patriotyzm człowieka, głębokie zrozumienie, że zasługujemy na szacunek i uznanie nie jako członek jedynie władającego zbawieniem Kościoła lub jedynego prawdziwego narodu, lecz jako należący do ludzkości”. Wszak pojęcie narodu jest wymysłem czysto ludzkim, ludzie nie przybyli na ziemię podzieleni starannie na narody - twierdzi Gauß i trudno się z nim nie zgodzić patrząc na odtworzone wizerunki pary huminidów z Dmanisi w Gruzji (żyjących na tamtejszych terenach prawie dwa miliony przed nami). Autor jako rasowy lewicowiec postrzega stosunki międzyludzkie jako konsolidowanie się bogatych przeciwko biednym i staje w obronie słabszych i mniejszych. „Współczesna, pozbawiona dawnych uprzedzeń definicja obcokrajowca nie opiera się już na narodowości czy obywatelstwie, ale na rachunku bankowym. Obcokrajowcem jest zatem zawsze ktoś, kto ma mniej pieniędzy niż my sami i dlatego słusznie może być podejrzewany o chęć wyciągnięcia nam forsy z kieszeni”. Czy ma rację? Czy przesadza w takim widzeniu rzeczywistości? Tak czy siak dziś jesteśmy podzieleni i poszatkowani niczym kapusta na bigos. Polecam „Europejski alfabet” wszystkim tym, których niepokoją losy świata i tym, którym jest dobrze tak jak jest. Tym, którzy się oburzają i tym, którzy chcą zachować status quo. Ta książka z pewnością nas wszystkich może wybić z dobrego samopoczucia.

Kapitalna książka. Początkowo miałam wrażenie, że trochę się zestarzała. Napisana jest w latach 90-tych, wydana w Austrii w 1997 roku, w Polsce w 2008 – toż to niemalże prehistoria! A jednak szybko otrząsnęłam się z tego jakże mylnego wrażenia. Ironia Gaußa i jego bardzo wyraziste poglądy nadają kontekstowi historycznemu (wojna na Bałkanach, przymiarki do poszerzenia UE i...