Zbiór esejów o życiu i twórczości największych pisarzy czeskich XX wieku - od Kafki, przez Haška, Hrabala, Pavla i innych. A wszystko w klimacie praskich hospod🍺

Zbiór esejów o życiu i twórczości największych pisarzy czeskich XX wieku - od Kafki, przez Haška, Hrabala, Pavla i innych. A wszystko w klimacie praskich hospod🍺

To nie jest książka o Pradze. Tytuł jest zwodniczy. Autor, m.in. tłumacz z czeskiego, kreśli sylwetki kilku czeskich pisarzy, których łączy to, że w tym mieście mieszkali a swoje największe dzieła stworzyli w XX wieku.
Mamy zatem eseje o życiu i twórczości (czasem bardziej o życiu, a czasem o twórczości) Franza Kafki, Jaroslava Haška, Karela Čapka, trójki twórców szybko rozczarowanych wyznawanym w młodości komunizmem - Jaroslava Seiferta (noblista),Zdenka Kalisty i Jiříego Weila, niemieckiego pisarza Johannesa Urzidila, Ferdinanda Peroutki, Mileny Jesenskiej, Bohumila Hrabala, Jiříego Kolářa, Josefa Škvoreckýego, Milana Kundery, Vaclava Havla i Oty Pavla. Jeden rozdział poświęcony jest … praskiemu LSD.
Eseje są nierówne, dłuższe i krótsze, mniej (np. o Ocie Pavlu) lub bardziej pogłębione (np. o Kunderze). Część z nich koncentruje się na dziełach opisywanych twórców, a część bardziej na ich drodze życiowej i wyborach, szczególnie jeśli chodzi o kontakt z komunistycznymi władzami.
Kaczorowski w niewielkim stopniu pokazuje, dlaczego po pierwsze Czesi mieli mniejsze obiekcje wobec najpierw Rosji a potem ZSRR, jak i dlaczego partia komunistyczna była tam popularna już przed wojną. Książka ma zatem wysoki tzw. próg wejścia, czyli wymaga pewnej wiedzy historycznej ale i znajomości dzieł większości spośród przedstawionych pisarzy.
Duże fragmenty dotyczą wyjaśnienia, dlaczego większość tworzących po II wojnie światowej miało dłuższy lub krótszy okres ukąszenia marksizmem (poza Škvoreckým i Havlem).
W niektórych przypadkach (np. Kafki) autor wskazuje wprost, że trudno nazwać te osoby praskimi pisarzami.
Niestety w kilku przypadkach (Kundera, Škvorecký, Pavel i Čapek w stosunku do pojedynczych utworów) Kaczorowski zupełnie niepotrzebnie spoileruje ich najważniejsze dzieła, przytaczając niemal całą fabułę (jak w przypadku „Żartu” czy „R.U.R.”) lub główną myśl bądź wymowę („co i dlaczego pisarz miał na myśli”). Taki „popis” erudycji autora może odebrać chęć lektury opisywanych powieści i opowiadań, co znacząco wpływa na ocenę „Praskiego elementarza”. Nie wystarczy posiadać wiedzę, trzeba jeszcze umieć przekazać ją w taki sposób, aby zachęcić potencjalnego czytelnika do lektury i nie narzucać mu swoich interpretacji. I jeszcze jedno – gdzie jak gdzie, ale w esejach użycie ulubionego słowa wielu Polaków, rozpoczynającego się na „k”, jest zbędne i żenujące.

To nie jest książka o Pradze. Tytuł jest zwodniczy. Autor, m.in. tłumacz z czeskiego, kreśli sylwetki kilku czeskich pisarzy, których łączy to, że w tym mieście mieszkali a swoje największe dzieła stworzyli w XX wieku.
Mamy zatem eseje o życiu i twórczości (czasem bardziej o życiu, a czasem o twórczości) Franza Kafki, Jaroslava Haška, Karela Čapka, trójki twórców szybko...

“Praski elementarz” Aleksandra Kaczorowskiego to kolejna “czesko-praska” książka, która wciągnęła mnie w literacko-kawiarniany, żydowsko-czesko-niemiecki świat stolicy naszych południowych sąsiadów, otuliła zapachem wypalanych w piwnicznych gospodach papierosów, zajęła dyskusjami o literaturze przy morzu wypijanego alkoholu... Doskonale przyprawiona jedynym w swoim aromacie kminkiem i podana z kuflem złocistego trunku…
Dzięki wszelkim znanym mi bogom za to, że są na tym świecie Autorzy, którzy potrafią przekonać Czytelnika do każdej sformowanej przez nich myśli! Zasiewają w nim ziarenko poznania, które kiełkuje z kolejną przeczytaną stroną i zostaje w nich długo po odłożeniu książki na półkę. Nie pozwalają zapomnieć o literackiej podróży i zmuszają do sięgania po więcej! Dzięki Aleksandrowi Kaczorowskiemu czytam czeską prozę (inna sprawa, że specjalnie mnie nie musiał do tego zmuszać; część zasługi należy się Mariuszowi Szczygłowi) między innymi dlatego, że „Praski elementarz” to książka o pisarzach właśnie!
Kafka, Hašek, Hrabal, Kundera, Čapek, Pavel… A to przecież dopiero wierzchołek, liźnięcie tematu, „zajawka”, czy jak to nazwać. Kaczorowski barwnie opisuje świat pisarzy, o których być może wieku jeszcze nie słyszało. Przedstawia nam świat magiczny, jedyny w swym rodzaju, a jakże przecież bliski, bo znajdujący się tuż za miedzą.
Bez przesady z tą czeską literaturą, ktoś powie, a inny mu zawtóruje: Czesi to banda symulantów.
No i co z tego? Znasz “Pociąg pod specjalnym nadzorem”? a “Śmierć pięknych saren”?
“Cud zdarza się każdego dnia” - tak mawiał Bohumil Hrabal (znów cytat za Autorem). Zupełnie się z tym zgadzam: światło nieziemskie rozbłysło, cud jakiś nastąpił i rozwiał mgłę przed oczami, przejrzałem i ujrzałem „Praski elementarz” w gablocie antykwariatu. Teraz, dzięki książce Aleksandra Kaczorowskiego, mam nowych towarzyszy podróży literackich - za co dziękuję Arturowi.
A tak w ogóle to idę na ryby (Ci, co wiedzą, pójdą ze mną).

*Książkę tę należy koniecznie uzupełnić “Grą w życie. Opowieść o Bohumilu Hrabalu” Aleksandra Kaczorowskiego.

“Praski elementarz” Aleksandra Kaczorowskiego to kolejna “czesko-praska” książka, która wciągnęła mnie w literacko-kawiarniany, żydowsko-czesko-niemiecki świat stolicy naszych południowych sąsiadów, otuliła zapachem wypalanych w piwnicznych gospodach papierosów, zajęła dyskusjami o literaturze przy morzu wypijanego alkoholu... Doskonale przyprawiona jedynym w swoim aromacie...

"Praski elementarz" tak naprawdę mógłby być wielkim słowem wstępu dla serii "Literatura Czeska" wydawnictwa Agora z 2011 roku.

Przedstawia sylwetki najwybitniejszych czeskich literatów. Nie mogło zabraknąć Haska, Hrabala, Havla, Capka i wielu innych.

Aleksander Kaczorowski nakreśla życie wielkich, przybliża ich dzieła a wszystko to w kontekście historii XX wieku i światów totalitaryzmów. Jest poważnie i wesoło, bywa patetycznie, nie brakuje knajpianych anegdot i kawałów ale jak to u Czechów nigdy nie jest radykalnie.

I za to cenię szczególnie mocno i Czechów i ich kulturę.

"Praski elementarz" tak naprawdę mógłby być wielkim słowem wstępu dla serii "Literatura Czeska" wydawnictwa Agora z 2011 roku.

Przedstawia sylwetki najwybitniejszych czeskich literatów. Nie mogło zabraknąć Haska, Hrabala, Havla, Capka i wielu innych.

Aleksander Kaczorowski nakreśla życie wielkich, przybliża ich dzieła a wszystko to w kontekście historii XX wieku i...

Bardzo ciekawa książka. Mimo iż nie byłem pasjonatem czeskiej literatury, to po przeczytaniu tej pozycji można powiedzieć że ten stan rzeczy uległ lekkiej zmianie. Minusem jest to że uświadomiłem sobie jak wiele czasu potrzebuje żeby nadrobić swoją niewiedzę.

Bardzo ciekawa książka. Mimo iż nie byłem pasjonatem czeskiej literatury, to po przeczytaniu tej pozycji można powiedzieć że ten stan rzeczy uległ lekkiej zmianie. Minusem jest to że uświadomiłem sobie jak wiele czasu potrzebuje żeby nadrobić swoją niewiedzę.

"Praski elementarz" okazał się być dla mnie, osoby mieszkającej w mieście granicznym przy granicy z Czechami, faktycznym elementarzem. Najpierw sprawił, że zawstydziłam się własną niewiedzą, potem zachęcił do sporządzenia listy z koniecznymi do przeczytania czeskimi klasykami i to wcale nie z poczucia powinności, a szczerej ciekawości. Książka naszpikowana historyczno-biograficznymi anegdotami prosto z życia najważniejszych czeskich literatów.

"Praski elementarz" okazał się być dla mnie, osoby mieszkającej w mieście granicznym przy granicy z Czechami, faktycznym elementarzem. Najpierw sprawił, że zawstydziłam się własną niewiedzą, potem zachęcił do sporządzenia listy z koniecznymi do przeczytania czeskimi klasykami i to wcale nie z poczucia powinności, a szczerej ciekawości. Książka naszpikowana...

To jedna z kategorii tych książek, od których trudno się oderwać, a czas na nią poświęcony nie będzie straconym. Na pewno do niej wrócę, tym bardziej że po blisko dekadzie ukazało się wznowienie; ja miałem do dyspozycji egzemplarz z 2012 roku. Bardzo lubię takie ujęcie literatury, spojrzenie przez pryzmat historii kraju i miasta, przez pryzmat życiorysów pisarzy, a jednocześnie umiejętnie oddano klimat miasta oraz usposobienie mieszkańców.
Nie będę krył, że cenię literaturę czeską, zaś owo uwielbienie wzrosło wraz z pierwszą wizytą w Pradze. Spacer uliczkami i nieoczywistymi zaułkami, nie mówiąc o poznawaniu zabytków czy też czeskiej kuchni było dla mnie niezwykłym doświadczeniem, wręcz mistycznym doznaniem. Nie chcę na siłę zachęcać do przeczytania tej książki, ostatecznie to indywidualny wybór, ale wysokie oceny tego tytułu nie są na krztynę przesadzone. Zaprawdę warto.

To jedna z kategorii tych książek, od których trudno się oderwać, a czas na nią poświęcony nie będzie straconym. Na pewno do niej wrócę, tym bardziej że po blisko dekadzie ukazało się wznowienie; ja miałem do dyspozycji egzemplarz z 2012 roku. Bardzo lubię takie ujęcie literatury, spojrzenie przez pryzmat historii kraju i miasta, przez pryzmat życiorysów pisarzy, a...

Cudowna książka. Wyznania czechofila. Z miłosci do czeskiej literatury, z miłości do Pragi. Ale także poczatki, zapowiedzi późniejszych książek Kaczorowskiego - o Hrabalu, o Havlu, o Pavlu. Praskie eseje przynoszą jednak dużo więcej kontekstów i fascynacji - Kafka, Haszek, Skvorecky i duch Europy Środkowej, unoszący się nad tymi tekstami. Na razie tylko tyle.

Cudowna książka. Wyznania czechofila. Z miłosci do czeskiej literatury, z miłości do Pragi. Ale także poczatki, zapowiedzi późniejszych książek Kaczorowskiego - o Hrabalu, o Havlu, o Pavlu. Praskie eseje przynoszą jednak dużo więcej kontekstów i fascynacji - Kafka, Haszek, Skvorecky i duch Europy Środkowej, unoszący się nad tymi tekstami. Na razie tylko tyle.

Ciężko napisać recenzję książki, kiedy wcześniej Mariusz Szczygieł streścił ją błyskotliwie trafnym: „To nie był mój elementarz, to był mój uniwersytet.” Bo tak samo było u mnie.

Mimo ponadprzeciętnej obecności czeskiej Pragi w mym polskim życiu (studia, praca, język, lektura) – rzeczywiście czułem się jak student w szkolnej ławie. Może już nie pierwszoroczniak, a dociekliwy uczestnik uniwersytetu trzeciego wieku, ale wciąż. Wiele z przedstawionych w książce postaci, autorów, okoliczności – po prostu znałem. Te sobie przypominałem, co zresztą było przyjemnością, bo styl wykładu wartko wciągał. Inne zaś, niczym akademickie novum, pochłaniałem z drżeniem serca.

Zadziwiła mnie przede wszystkim moja niewiedza co do felietonistycznego mesjanizmu Kundery i jego łączącego Zachód i Wschód tekstu z lat 80. Nie znałem też dobrze Haszka i jego komunistycznych, dosłownie, peregrynacji. Dopiero teraz poznałem też Jirziho Kolarza – półboga, nomen omen, kolażu.

Książka jest, jak widać, przeznaczona raczej dla konsumentów szeroko pojętej kultury, a nie knedlików z gulaszem w turystycznej praskiej knajpie. No ale że uniwersytety nie są dla wszystkich wiadomo nie od dziś.

Ciężko napisać recenzję książki, kiedy wcześniej Mariusz Szczygieł streścił ją błyskotliwie trafnym: „To nie był mój elementarz, to był mój uniwersytet.” Bo tak samo było u mnie.

Mimo ponadprzeciętnej obecności czeskiej Pragi w mym polskim życiu (studia, praca, język, lektura) – rzeczywiście czułem się jak student w szkolnej ławie. Może już nie pierwszoroczniak, a...

Bardzo ciekawa książka, dla każdego zainteresowanego kulturą czeską, w szczególności literaturą. Tytuł może być delikatnie mylący, ponieważ mimo licznych nawiązań do Pragi, nie całe Czechy można streścić duszą Pragi. Sami Czesi mocno by takiemu uproszczeniu się sprzeciwili. Treść książki wymaga dość dobrego humanistycznego przygotowania. Do mnie jednak szczególnie przemówił autor, wyrażając zwięźle, mój stosunek do Czech jako takich w poniższym cytacie, o ludziach w praskiej knajpie: "Świat tych ludzi wydawał się doskonale uporządkowany - nikt nigdzie się nie spieszył, nikt nie marzył o innym życiu, nikt nie wydawał się mieć poczucia, że siedząc tu, nad piwem, coś traci".

Bardzo ciekawa książka, dla każdego zainteresowanego kulturą czeską, w szczególności literaturą. Tytuł może być delikatnie mylący, ponieważ mimo licznych nawiązań do Pragi, nie całe Czechy można streścić duszą Pragi. Sami Czesi mocno by takiemu uproszczeniu się sprzeciwili. Treść książki wymaga dość dobrego humanistycznego przygotowania. Do mnie jednak szczególnie przemówił...