Laureat literackiej Nagrody Nobla z 1998 r. i najpopularniejszy na świecie prozaik portugalski, sławę zdobył dopiero w sześćdziesiątym roku życia swoją trzecią powieścią Baltazar i Blimunda, nagrodzoną prestiżową nagrodą portugalskiego PEN Clubu oraz Nagrodą Literacką Miasta Lizbona. Saramago połączył w swoich dziełach mity, historie swojego kraju oraz surrealistyczne wyobrażenia. W uzasadnieniu przyznania Nagrody Nobla napisano za dzieło, które przypowieściami, podtrzymywanymi przez wyobraźnię, współczucie i ironię, stale umożliwia pojmowanie iluzorycznej rzeczywistości.
W 1991 Saramago opublikował powieść Ewangelia według Jezusa Chrystusa. Została ona skrytykowana jako bluźniercza przez Kościół katolicki. W konsekwencji sekretarz kulturalny rządzącej partii, Pedro Santana Lopes skreślił nazwisko Saramago z listy kandydatów do Europejskiej Nagrody Literackiej. Saramago z kolei protestując przeciwko tej decyzji przeniósł się wraz z żoną na kanaryjską wyspę Lanzarote, gdzie mieszkał aż do śmierci.
Saramago pisał powieści, dramaty, opowiadania, wiersze, dzienniki i przewodniki. Jego druga powieść Manual de pintura e caligrafia pojawiła się w 1977, po długiej przerwie. Jej podstawowym tematem jest geneza artysty, malarza lub pisarza.
W Viagem a Portugal (Podróż do Portugalii) Saramago poszukuje pomysłu "na Portugalię" w kilka lat po upadku dyktatury następców Salazara. Żeby dokładnie widzieć swój kraj, używa trzeciej osoby, pozwala mu to na obserwacje swoich własnych reakcji: Tutaj zmuszony jest do rozpoznania własnego niedostatku i przyznania się do niewiedzy, o cudach i wszystkim innym.
Levantado do Chão, (Podniesiony z ziemi, 1980) to trzypokoleniowa saga o biednych ludziach, rozpoczynająca się od czasu pierwszej wojny światowej do daty portugalskiej Rewolucji Goździków – 25 kwietnia 1974 Historia ta prezentuje różne formy dialogu i monologu.
Większą popularność na forum międzynarodowym José Saramago zdobył w 1980 powieścią Baltazar i Blimunda (Memorial do convento). Fabuła powieści rozgrywa się w 1. połowie XVIII wieku. Na podstawie tej powieści włoski kompozytor Azio Corghi stworzył operę Blimunda.
O ano da morte de Ricardo Reis (Rok śmierci Ricarda Reisa),powieść wydaną w 1984 roku, autor poświęcił znakomitemu portugalskiemu poecie Fernando Pessoi, a Ricardo Reis był jednym z heteronimów Pessoi. W 1989 wydana została następna powieść pt. Historia oblężenia Lizbony (História do cerco de Lisboa).
W 1997 ukazała się kolejna powieść Josè Saramago Wszystkie imiona (Todos os nomes). Książka ta przez wielu czytelników uznawana jest za jego najlepsze dzieło. Jest pełna prawd życiowych i humoru.
W tym samym roku ukazała się również Ensaio sobre a cegueira (Miasto ślepców). To również powieść o totalitaryzmie, to absurd, ale ślepcy w powieści Saramago są alegorią ludzi, którzy nie potrafią dostrzegać tego co powinni widzieć.
Styl Saramago charakteryzują długie zdania oraz niekonwencjonalna interpunkcja. Dialogi nie są wyszczególnione w tekście, stanowią integralną część akapitu – sprawia to wrażenie zapisanego ciągu myśli, gdyż w narracji praktycznie nie ma przystanków. Czytelnik niejednokrotnie gubi się w dialogach nie wiedząc, czy faktycznie zostały one wypowiedziane, czy są to tylko fragmenty myśli bohaterów. Wiele zdań ciągnie się przez całą stronę: w miejscu, gdzie inni autorzy postawiliby kropkę, Saramago konsekwentnie stawia przecinek. Mimo to czytelnik szybko przyzwyczaja się do tego stylu i rytmu narracji.
Dobrze się czyta. Wartka akcja, prosty język, a zarazem pobudzający do refleksji nad naturą człowieczą. Momentami fabuła przypomina Drogę Mccarthy'ego. Minus za nierealistyczne zachowania ludzi zamkniętych w kwarantannie. Naprawdę tak szybko ulegamy zezwierzęceniu? Ciekawa i pouczająca lektura ( o ile ciekawe może być zycie w kloace),ale mam wątpliwości czy jest to proza warta Nobla. Nie znam innych książek autora więc pozostanę w niepewności.
IG:ksiazki_wloczykija
José Saramago, poprzez swoje wyraziste pióro, prezentuje nam świat skonfrontowany z nagłą epidemią białej ślepoty, której skutki sięgają głęboko w psychikę i etykę ludzką.
Jednak mimo bogactwa tematycznego i stylowej oryginalności, ta książka nie bez wad.
Jednym z najbardziej kłopotliwych aspektów tej powieści jest sposób, w jaki autor wykreował postacie. Wiele z nich pozostaje płaskich i niewyrazistych, co utrudnia czytelnikowi identyfikację się z nimi i współodczuwanie ich losów. Brak głębszego rozwoju charakterów ogranicza emocjonalne zaangażowanie czytelnika i może sprawić, że relacja z książką staje się płytsza niż byłoby to możliwe w przypadku lepiej skonstruowanych postaci.
Ponadto, pomimo głębokiego przekazu filozoficznego, narracja może być nieco zagmatwana i nieczytelna. Saramago stosuje charakterystyczny styl pisania, który obejmuje długie, skomplikowane zdania i brak tradycyjnych znaków interpunkcyjnych. To sprawia, że czytelnik może się pogubić w gąszczu słów i trudno mu jest nadążać za akcją oraz przekazem filozoficznym.
Filozoficzna głębia tej książki tkwi w pytaniach o moralność, ludzką solidarność oraz nasze zdolności adaptacyjne w obliczu kryzysu. Saramago stawia przed czytelnikiem trudne pytania o to, jak daleko jesteśmy gotowi się posunąć, aby przetrwać, oraz jak wiele jesteśmy w stanie poświęcić dla dobra wspólnego. Jednakże, brak subtelności w przekazie oraz zbytnia uogólniona prezentacja ludzkich reakcji i zachowań mogą sprawić, że przekaz ten nie będzie dla wszystkich równie przekonujący.
Książka pełna zagadek i refleksji, która skłania do zastanowienia się nad naszym miejscem w świecie i naszymi moralnymi wyborami. Jednakże, pomimo swoich walorów, nie jest to lektura bez wad. Problemy z rozwojem postaci oraz zawiła narracja mogą utrudniać odbiór tej książki dla niektórych czytelników.