„Dlaczego od pewnych ludzi żąda się więcej poświęcenia, wyrzeczeń i bohaterstwa niz od innych? (…) Dlaczego tak nierówno, niesprawiedliwie jest rozłożony na ludzi obowiązek reprezentowania człowieczeństwa?“

„Różne paskudne rzeczy w historii zaczynały się od bicia Żydów.“

Debiut przyszłego mistrza zwięzłej formy przypadł na rok 1943, wydane zostało dziesięć egzemplarzy tomiku wierszy "Mijani", ilustracje stworzyła i wykonała Maria Jarema, żona pisarza.
Natomiast debiut prozatorski nastąpił w 1947 roku od poruszenia wciąż aktualnego i bolesnego tematu, jakim była wojna. W 1948 roku otrzymał Kornel Filipowicz Nagrodę Literacką miasta Krakowa za swój debiut.
W kampanii wrześniowej aktywny udział pisarz brał, po ucieczce z niewoli zaangażował się w działalność konspiracyjną. Po aresztowaniu był więźniem obozów koncentracyjnych Groß-Rosen i Sachsenhausen, praca w kamieniołomie.
Prozę polską w okupowanym kraju reprezentowali tacy twórcy jak Jerzy Andrzejewski, Zofia Kossak-Szczucka, Kazimierz Wyka, Maria Kann, Kazimierz Brandys, Stanisław Dygat, Antoni Gołubiew i Zofia Nałkowska. Wielu pisarzy napisało pamiętniki lub prace wspomnieniowe dotyczące przeżyć wojennych.
Autentyzm realiów i aktualność tematu ówcześnie, który wciąż poruszał ludzi, którzy nie otrząsneli się z tragedii, wciąż wielu wracało do Nowej Polski i nowej rzeczywistości, nakreślonej socrealizmem i podziałami społecznymi. Narracja chronologicznie ułożonych opowiadań staje się osią łącząca postać alter ego Filipowicz z fabułą, poprzez przeżycia wojenne.
Autor stawia bardzo ważne pytanie dotyczące człowieczeństwa i heroizmu.
Nieludzkie czasy i pragnienie przeżycia, stanowiły najwyższą wartość, filozoficzne przesłanki egzystencjalistów, moralne rozważania, degradacja i degrengolada jednostki ludzkie w obliczu zagrożenia i chęci przeżycia.
Czytając dzisiaj ten debiutancki zbiór opowiadań, który został bardzo wyważony, oszczędny w emocje, ale jakże realistycznie sportretowany i nie odbiega od wielkich dokumentów - reportaży m.in; Zofii Nałkowskiej, Tadeusza Borowskiego czy Gustawa Herlinga - Grudzińskiego.
Nie zdewaluował się “obowiązek reprezentowania człowieczeństwa” bez względu na czasy i okoliczności, kręgosłup moralny wpisany jest w genotyp człowieka, choć ulega przekrzywieniu lub przetrąceniu.

„Dlaczego od pewnych ludzi żąda się więcej poświęcenia, wyrzeczeń i bohaterstwa niz od innych? (…) Dlaczego tak nierówno, niesprawiedliwie jest rozłożony na ludzi obowiązek reprezentowania człowieczeństwa?“

„Różne paskudne rzeczy w historii zaczynały się od bicia Żydów.“

Debiut przyszłego mistrza zwięzłej formy przypadł na rok 1943, wydane zostało dziesięć egzemplarzy...