Maria Paszyńska

„ Jesteśmy częścią większej całości. Koleje naszego losu nierzadko wyznaczają decyzje innych, a nasze wybory kształtują czyjeś ścieżki. Czy tego chcemy, czy nie, jesteśmy połączeni w wielkiej plątaninie ludzkich losów.” (str.326) Jest to smutna i przygnębiająca lektura. Historia miłości Zuzanny i Tadeusza, która toczyła się różnymi ścieżkami. Akcja ma miejsce krótko przed wojną, w czasie jej trwania i w komunistycznej Polsce. Bohaterką jest Zuzanna, która wiodła szczęśliwe życie u boku kochających rodziców. Oni też zadbali by dziewczynka otrzymała staranne wykształcenie. Cała powieść opisana jest w formie listu, którego adresatem miał być ukochany Tadeusz. Wyjaśnia w nim wszystkie wydarzenia, które miały miejsce w jej życiu, a o których mu nie opowiedziała. Opowiada o muzyce, w której się zakochała, o pięknych chwilach w letniej rezydencji w Latoszkowie, o swojej miłości. Zuzanna miała talent do rysunku. Pragnęła studiować architekturę, lecz wybuch wojny zweryfikował jej plany. Na początku wojny straciła ojca. By zdobyć środki do życia zatrudniła się na poczcie. Uczęszczała też na tajne zajęcia organizowane dla studentów architektury. Wstąpiła do AK zostając łączniczką. Później została skierowana do pracy na Poczcie Głównej. Działała w strukturach konspiracji wynosząc anonimy adresowane do Gestapo. Później jej życie się znacznie komplikuje. Przyszło jej zapłacić wysoką cenę za czyny, których nie popełniła. Wstydziła się tego, co jej zrobiono, mimo, ze nie było w tym jej winy. Wojna nauczyła ją odpowiedzialności, wytrwałości i odwagi. Dużo pomogła jej ciocia mieszkająca na Żoliborzu, tam przeżyła powstanie warszawskie. Za radą cioci opuściła dogorywającą stolicę udając się w nieznane. Była samotna zdana na łaskę i niełaskę innych ludzi. Wojna zniszczyła wszystkie jej plany, zabrała bliskich, ale trzeba było żyć dalej. Była młoda, ale już boleśnie doświadczona przez życie. Jeden okupant zniknął, pojawił się drugi jeszcze gorszy. Dla działaczy podziemia nadeszły trudne czasy. Odkąd Tadeusz zniknął z jej życia, nieustannie go poszukiwała. Kiedy wreszcie spotkała ukochanego, przeżyła wstrząs. To, co przez całe życie miało dla niej znaczenie, przestało istnieć. Straciła długo podtrzymywaną nadzieję na wspólne życie. Los szykował dla niej kolejne niespodzianki. Przemilczana przeszłość spowodowała wiele zła. Zraniona duma pchnęła ją do czynu, którego nie powinna popełnić, a który odcisnął się piętnem na jej dalszym życiu.