Na Srebrnym Globie

Napisanie we współczesnym świecie interesującej książki science fiction traktującej o ewentualnej przyszłości jest nie lada wyczynem. Oczywiście powód jest bardzo prosty, gdyż szeroka gama dostępnych tego typu powieści pozwala na przebieranie w książkach niczym w świeżych bułeczkach. Jednakże to co sprawia, że dana powieść wybije się ponad pozostałe to interesująca, niepowtarzalna fabuła, wciągający przebieg akcji, realistyczne odwzorowanie świata przyszłości oraz sam styl autora. Mieszanka tych czynników sprawia, że wobec danej powieści możemy przejść obojętnie, możemy ją odrzucić lub w drugą stronę - uwielbiać. Jak na tym tle wypada nowa powieść pana Grzędowicza? Cóż, drodzy współczytelnicy, na pewno słynny cykl „Pan Lodowego Ogrodu” nie przebije. Nie uświadczymy w powieści „Hel 3” wydarzeń na epicką skalę, historia jest bardziej kameralna, skupiona na wizji antyutopijnej przyszłości. Wizji ciekawej oraz przemyślanej, która ma w sobie potencjał ratujący powieść. Niestety „Hel 3” należy do tych powieści, które rozczarowują czytelnika. Nierówne tempo akcji, brak wyrazistego punktu kulminacyjnego w ostatnim stadium intrygi oraz niesatysfakcjonujące zwieńczenie historii to grzechy główne całego utworu. Szkoda, bo powieść miała w sobie to coś.

Co nie co o fabule. Nieodległa przyszłość. Zbiór przepisów i norm reguluje każdy aspekt życia człowieka. Dzisiejsze smartfony przeistoczyły się w omnifony, urządzenia, które poprzez znajdujące się w mózgu implanty, łączą ludzi z nieograniczonym światem wirtualnej rozrywki. Przewodnikiem po ponurej wizji przyszłości będzie nam Norbert Roliński, główny bohater „Hel 3”. Norbert jest „iwenciarzem”, fach ten polega na rejestracji intrygujących wydarzeń z rzeczywistości i sprzedawaniu ich w sieci w postaci atrakcyjnych videoklipów. Norbertowi marzy się stworzenie ambitnego materiału, który wywoła w widzach refleksję nad problemami społecznymi. Goniąc za ciekawym tematem, bohater odbędzie podróż po całej Ziemi, a jej finał znajdzie aż na odległym Księżycu.

Przede wszystkim trzeba wspomnieć, że tym razem nie przenosimy się do dalekiej przyszłości, w której możliwe są dalekobieżne wyprawy kosmiczne, ale niespełna pół wieku, do świata, gdzie polityczna poprawność i nadmierna dbałość o ludzkie zdrowie i środowisko to nowa szara codzienność. Ludzie przestają żyć społecznie i zamykają się w sobie, świat wirtualny przyćmiewa realny, liczą się tylko internetowe filmy, pokazujące skandale i huczne wydarzenia, a wszystko to mieści się w pojęciu iventy, które przyczyniły się do stworzenia niezależnego ivenciarza, osoby zajmującej się kręceniem takich wideo. Jak widać wizja stworzona przez Grzędowicza nie odbiega od istniejącego już świata, lecz w pewien sposób miejscami go karykaturuje. Owszem autor wprowadza parę cudenków technicznych lecz takie wymogi są gatunku science fiction. Jednakże to co przyciąga w powieści to bardzo prawdopodobna wizja geopolityczna świata oraz wizja społeczna ludzkości, która żyjąc pod nakazami i zakazami zatraca się w wirtualnym świecie.

Konstrukcja dzieła przypomina miejscami cykl luźno powiązanych ze sobą opowiadań, ilustrujących poszczególne problemy nieludzkiego systemu przyszłości. Niektóre z opisanych perypetii Norberta przyprawią czytelnika o szybsze bicie serca i wywołają w nim niepokój moralny jednakże znaczna ich część pozostawia odbiorcę obojętnym. Wieje nudą, a książce brakuje zwartości i odpowiedniego rozłożenia akcentów. Co gorsze czytelnik przewracając kolejne strony zaczyna podejrzewać, że historia naszego bohatera zmierza donikąd. Praktycznie nie zarysowuje się żaden konkretny cel. Dopiero po przekroczeniu znacznej połowy książki, zaczyna ona kierować się w stronę, którą sugerował opis i sama okładka, czyli na Srebrny Glob. Jednym słowem do znacznej połowy powieści bohater przeżywa parę przygód przerywanych długimi okresami stagnacji, które skupiają się na rozmowach oraz zapoznaniu odbiorcy z realiami świata przedstawionego.

Drodzy współczytelnicy, wydawać by się mogło, że gdy powieść będzie zmierzać w stronę kosmosu, fabuła nabierze rumieńców. Nic bardziej mylnego, czytelników czekają długie strony przygotowań bohaterów do lotu w kosmos. Pokuszę się o stwierdzenie, że dopiero ostatnie 60-70 stron można śmiało nazwać właściwą fabułą powieści. Jak widać nie tylko opis wydawcy wprowadza czytelników w błąd, sugerując bardziej kosmiczny wymiar powieści, ale również tytuł, gdyż sam rzekomy pierwiastek oraz jego rola ukazane zostają dopiero pod koniec. Jednym słowem powieść „Hel 3” choruje na dysproporcje. Dysproporcje między żywszą akcją a powolną, między tym co istotne a tym co mniej, między przeczuciem, że powieść zmierza w konkretnym celu a luźno powiązanymi przygodami i wreszcie dysproporcja między właściwym punktem kulminacyjnym a resztą powieści.

Zakończenie powieści jest przysłowiowym gwoździem do trumny. Wydaje się, że autor nie wiedział jak zakończyć powieść, więc szybko naprędce znalazł jako takie zakończenie. Przypomina bardziej rozwiązanie taniego horroru niż dobrej powieści science fiction. Owszem końcowy „szach-mat”, który czyni główny bohater wydaje się nader odpowiedni, lecz nie zmienia to faktu, że koniec powieści nie tylko wydaje się niedokończony, lecz nie przystający do stylu całej książki.

Mimo wyżej wymienionych mankamentów, można znaleźć kilka „świecących gwiazd” w tejże powieści. Przede wszystkim napisano ją przystępnym językiem, nie stroni od poczucia humoru, oferuje ciekawą wizją przyszłości. Dosyć pesymistycznej przyszłości, gdzie ludzie co raz bardziej zatracają więzi społeczne na rzecz wirtualnego świata. Drodzy współczytelnicy, Grzędowicz nie musi być prorokiem, wystarczy spojrzeć na współczesny świat, gdzie praktycznie człowiek zaczyna stronić od człowieka. Bardzo pesymistyczna wizja skoro człowiek rezygnuje ze swego samostanowienia o sobie na rzecz propagandy i kliku efekciarskich gadżetów.

Podsumowując, „Hel 3” zostanie potraktowana dwojako. Jedni czytelnicy zachwycą się wizją wykreowaną przez autora, uznają ją za bliską naszej rzeczywistości jak i poprawną z naukowego punktu widzenia. Jednakże inni czytelnicy , którzy owszem, docenią literacki kunszt, lecz nierówne tempo akcji, dysproporcje, brak konsekwentnej linii fabularnej oraz niedopracowane zakończenie sprawią, że przejdą obok tej powieści obojętnie.

Na Srebrnym Globie

Napisanie we współczesnym świecie interesującej książki science fiction traktującej o ewentualnej przyszłości jest nie lada wyczynem. Oczywiście powód jest bardzo prosty, gdyż szeroka gama dostępnych tego typu powieści pozwala na przebieranie w książkach niczym w świeżych bułeczkach. Jednakże to co sprawia, że dana powieść wybije się ponad...