Wywiady z początku XXI w. z dygnitarzami i aparatczykami drugiej fazy PRL-u (Wojciechem Jaruzelskim, Jerzym Urbanem, Maciejem Szczepańskim, Józefem Tejchmą, Michałem Jagiełło).

"Byli" nie są już tak fascynującym świadectwem jak słynni "Oni" (1985 r.). Niemniej jednak warto zapoznać się ze sposobem myślenia ludzi, którzy utrzymywali, a potem w obliczu nieuchronnych procesów politycznych, reformowali system komunistyczny w naszym kraju.

Można wyróżnić trzy postawy:
1) próba udowodnienia słuszności obranej drogi połączona ze świadomością "błędów i wypaczeń" i umiejętnością przyznania się do nich (gen. Jaruzelski),
2) wybielanie się, kreowanie wizerunku odpowiedzialnego państwowca (Tejchma, Jagiełło) czy wręcz innowatora (Szczepański),
3) cynizm i premedytacja w apologii komunizmu i swojej w nim roli (Urban).

Najciekawsze są wywiady z Jaruzelskim, Szczepańskim i Urbanem, najmniej interesujące z rozgrzeszającymi się Tejchmą i Jagiełłą. Lektura niektórych wypowiedzi budzi zrozumiały niesmak czy nawet obrzydzenie.

Do rozmów dołączono szczegółowe kalendarium PRL-u.

Notatki z lektury:
1) Jaruzelski: Wielką zdobyczą Polski Ludowej jest zniknięcie czworaków (w kontekście rodzinnego dworu w Trzecinach, zburzonego w czasie wojny).
2) Jaruzelski: W latach 1610-1612 Polacy na Kremlu, Rosjanie do dziś nam tego nie wybaczyli.
3) Telewizja to codzienne wbijanie miliona gwoździ w milion desek. Trzeba to robić sprawnie (Szczepański). Szczepański twierdzi, że sprofesjonalizował i rozwinął TVP.
4) Szczepański: Jaruzelski wprowadził stan wojenny, żeby rozliczyć się z wewnętrzną opozycją.
5) Michał Jagiełło, aparatczyk alpinista, jak on się wybielał!
6) Urban bał się incydentu, który by uruchomił lawinę, np. potrącenia kogoś motocyklem przez policjanta, potem z tego są rewolucje, a zawsze ma się w głowie scenariusz tego, co już było.
7) Urban: Wałęsa to był prostak, Jurczyk ćwierćinteligent, a w Solidarności co drugi to agent.
8) Urban: Ruchy takie jak Solidarność są emanacją niespełnionych marzeń ludzkości o powszechnej równości, wolności, sprawiedliwości.
9) Urban: PRL był represyjny, ale nie totalitarny.
10) Torańska: Strajki 1980 r. zgromadziły 700 tys. strajkujących. Urban: Ale to nie był strajk generalny, bo taki jest wtedy, gdy stają wszystkie zakłady.

Wywiady z początku XXI w. z dygnitarzami i aparatczykami drugiej fazy PRL-u (Wojciechem Jaruzelskim, Jerzym Urbanem, Maciejem Szczepańskim, Józefem Tejchmą, Michałem Jagiełło).

"Byli" nie są już tak fascynującym świadectwem jak słynni "Oni" (1985 r.). Niemniej jednak warto zapoznać się ze sposobem myślenia ludzi, którzy utrzymywali, a potem w obliczu nieuchronnych...

Dziennikarstwo najwyższej próby. Kontynuacja słynnej książki "Oni" przebija i tak bardzo wysoki poziom poprzedniczki. Może dlatego, że postaci jakby bardziej wyraziste, opisywane wydarzenia bardziej żywe w pamięci, a i cierpliwość Teresy Torańskiej do wysłuchiwania żenujących momentami tłumaczeń mniejsza.

Świetny jest też zróżnicowany dobór rozmówców. Podobnie jak w poprzedniej książce, im dalej od "świecznika" tym rozmowa ciekawsza i chyba bardziej szczera. Tutaj wybijają się wywiady z zamotanym w krótki romans z PZPR taternikiem Michałem Jagiełłą i słynnym "krwawym" Maciejem Szczepańskim. Najgorsi są z kolei tacy rozmówcy jak Kąkol czy Urban próbujący wybielić się w gawędziarskim stylu przyjaznego dziadka. Najmniej ciekawe okazują się wynurzenia Jaruzelskiego, co w sumie nie dziwi.

Natomiast niezmiernie wielkie wrażenie robi styl autorki: świetne przygotowanie do rozmowy, to, że "daje pogadać", ale uważnie słucha i często jednym słowem lub zdaniem potrafi skierować rozmówcę na właściwe tory, a jak trzeba bezlitośnie dociska. Takiego dziennikarstwa powinni uczyć na studiach.

Dziennikarstwo najwyższej próby. Kontynuacja słynnej książki "Oni" przebija i tak bardzo wysoki poziom poprzedniczki. Może dlatego, że postaci jakby bardziej wyraziste, opisywane wydarzenia bardziej żywe w pamięci, a i cierpliwość Teresy Torańskiej do wysłuchiwania żenujących momentami tłumaczeń mniejsza.

Świetny jest też zróżnicowany dobór rozmówców. Podobnie jak w...

Świetne wywiady z ludźmi PRL-u, z tymi którzy tworzyli system i decydowali o losie naszego kraju.

Świetne wywiady z ludźmi PRL-u, z tymi którzy tworzyli system i decydowali o losie naszego kraju.

W czasie pomiędzy ukończeniem "Byłych" a pisaniem tego komentarza zacząłem już czytać kultowych "Onych" i stwierdzam że "Byli" to najlepsza ze wszystkich pozycja Teresy Torańskiej (jej "Aneks" plasuje gdzieś po środku). Wszystkie wywiady są bardzo ciekawe i realtywnie szczegółowe. Każdy rozmówca reprezentuje jakąś inną cześć tamtej władzy (Jaruzelski, Tejchma, Kąkol, Szczepański, Jagiełło i Urban) i każdy z nich jest na swój sposób charakterystyczny. Rozmowcy w większości skupiają się na sytuacji politycznej mniej więcej od lat siedemdziesiątych. Książkę się wręcz pochłania, a spora ilość zdjęć uatrakcyjnia czytanie.

W czasie pomiędzy ukończeniem "Byłych" a pisaniem tego komentarza zacząłem już czytać kultowych "Onych" i stwierdzam że "Byli" to najlepsza ze wszystkich pozycja Teresy Torańskiej (jej "Aneks" plasuje gdzieś po środku). Wszystkie wywiady są bardzo ciekawe i realtywnie szczegółowe. Każdy rozmówca reprezentuje jakąś inną cześć tamtej władzy (Jaruzelski, Tejchma, Kąkol,...

Przenikliwe wywiady odsłaniające mechanizmy działania aparatu partyjnego. Niewykła umiejętność prowadzenia rozmów - w tym wypadku o latach gierkowskich - pozwala Torańskiej wydobyć z portretowanych cechujące ich pychę, bezwzględność, cynizm, szaleństwo i zagubienie.
Tylko jeden bohater 'Byłych' nie budzi negatywnych emocji.
Klasyka reporterskiego wywiadu. Pomyśleć, że autorka chciała być pianistką lub tancerką, skończyła prawo, a na studia dziennikarskie dostała się na skutek niezwykłych zbiegów zdarzeń.
Poznawcze.

Przenikliwe wywiady odsłaniające mechanizmy działania aparatu partyjnego. Niewykła umiejętność prowadzenia rozmów - w tym wypadku o latach gierkowskich - pozwala Torańskiej wydobyć z portretowanych cechujące ich pychę, bezwzględność, cynizm, szaleństwo i zagubienie.
Tylko jeden bohater 'Byłych' nie budzi negatywnych emocji.
Klasyka reporterskiego wywiadu. Pomyśleć, że...

Teresy Torańskiej przedstawiać chyba nie trzeba. Kto zna Jej twórczość ten wie, że to gwarancja wysokiego poziomu. I nie inaczej jest w wypadku tej książki - bardzo ciekawe wywiady, a przede wszystkim świetne przygotowanie się do rozmów - liczne cytaty, odniesienia do innych osób itd. No i sami bohateowie rozmów - Jagiełło, Tejchma, Szczepański i Urban - rozmowy pozwalają spojrzeć na historię PRL z innej perspektywy. Nie trzeba się z nimi zgadać, ale warto mieć szerszy obraz.

Teresy Torańskiej przedstawiać chyba nie trzeba. Kto zna Jej twórczość ten wie, że to gwarancja wysokiego poziomu. I nie inaczej jest w wypadku tej książki - bardzo ciekawe wywiady, a przede wszystkim świetne przygotowanie się do rozmów - liczne cytaty, odniesienia do innych osób itd. No i sami bohateowie rozmów - Jagiełło, Tejchma, Szczepański i Urban - rozmowy pozwalają...

To moje pierwsze spotkanie z Teresą Torańską. Nie zawiodłem się. Świetnie przygotowana do wywiadów, nie bojąca się konfrontacji ze swoimi rozmówcami. Autorka posiada dużą wiedzę dotycząca funkcjonowania władzy w państwie socjalistycznym. Żaden z rozmówców nie wydał mi się ideologicznym komunistą. To raczej karierowicze, którzy popłynęli z prądem. Niemal wszyscy wykorzystali wywiad do samousprawiedliwienia. Całe szczęście autorka za każdym razem celnie ich punktuje. Zdecydowanie polecam.

To moje pierwsze spotkanie z Teresą Torańską. Nie zawiodłem się. Świetnie przygotowana do wywiadów, nie bojąca się konfrontacji ze swoimi rozmówcami. Autorka posiada dużą wiedzę dotycząca funkcjonowania władzy w państwie socjalistycznym. Żaden z rozmówców nie wydał mi się ideologicznym komunistą. To raczej karierowicze, którzy popłynęli z prądem. Niemal wszyscy wykorzystali...

Pierwsze spotkanie z Torańską. Liczyłam na fajerwerki, masa ludzi mi zachwalała tę dziennikarkę. Co tu dużo gadać - dostałam te upragnione fajerwerki. :)
Lektura obowiązkowa dla osób zajmujących się lub zainteresowanych tematyką Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zwłaszcza od politycznej strony. Czyta się błyskawicznie i zapomina przy okazji o świecie wokół.
Najbardziej podobało mi się to, że do każdego rozmówcy Torańska podchodziła nie dość, że przygotowana (i to solidnie!),to jeszcze do tego indywidualnie. Wielki, wielki szacun.
Lektura obowiązkowa.

Pierwsze spotkanie z Torańską. Liczyłam na fajerwerki, masa ludzi mi zachwalała tę dziennikarkę. Co tu dużo gadać - dostałam te upragnione fajerwerki. :)
Lektura obowiązkowa dla osób zajmujących się lub zainteresowanych tematyką Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zwłaszcza od politycznej strony. Czyta się błyskawicznie i zapomina przy okazji o świecie wokół.
Najbardziej...

zupełnie nie mój klimat..

zupełnie nie mój klimat..

Kolejny tom wywiadów Torańskiej z czołowymi działaczami komunistycznymi nie robi tak potężnego wrażenia jak `Oni', ale też materiał ludzki gorszy. W przeciwieństwie do rozmówców z `Onych' którzy drogę komunizmu wybrali świadomie, rozmówcy z 'Byłych' trafili do komunizmu przypadkowo. Poza tym są to w większości oportuniści, i cynicy, którzy zasmakowali przywilejów władzy, i dla utrzymania swojej pozycji godzili się na na różne niegodziwości.

Jest tam wywiad z Jaruzelskim pokazujący jak tego człowieka ukształtowało zesłanie na Syberię. Jest wywiad z Kazimierzem Kąkolem, który robi z siebie brata łatę i opozycjonistę wewnątrzpartyjnego, a nie chce przyznać o swojej haniebnej roli w czasie wydarzeń marcowych z 1968r.

Specjalne miejsce w tym tomie zajmuje wywiad z Jerzym Urbanem, osławionym rzecznikiem rządu w stanie wojennym, który przez lata kłamał i lżył opozycję bez mrugnięcia okiem. Torańska znakomicie obnaża naturę tego inteligentnego cynika. Jest to typ ekshibicjonisty który który dla zgrywy i poklasku może zrobić wszystko. Człowiek niezwykle bystry i inteligentny, który ma pewną wadę: zupełnie obce są mu jakiekolwiek dylematy moralne. Tak jak daltonista nie rozróżnia kolorów, tak on ma olbrzymie kłopoty z odróżnieniem tego co przyzwoite, od tego co haniebne. Wyrzuty sumienia to dla niego coś kompletnie niezrozumiałego, przepraszać za swoje podłości nie ma zamiaru. Docenia w ludziach inteligencję, wyśmiewa się z ich dylematów moralnych. Charakterystyczne jest jego tłumaczenie kłamstw jako rzecznika rządu: „nikt w te kłamstwa nie wierzył, ja zresztą też nie wierzyłem, więc były zupełnie nieszkodliwe.” Odrażająca postać.

Urban usiłuje się wybielać w książce `Jerzy Urban', robiąc z siebie ofiarę manipulacji ubeków i wyśmiewając głupotę komunistycznych władców. Na szczęście Torańska genialnie pokazuje prawdziwą naturę tego człowieka.

Słuchałem w formie audiobooka w znakomitej interpretacji Hanny Kinder i Jacka Kissa.

Kolejny tom wywiadów Torańskiej z czołowymi działaczami komunistycznymi nie robi tak potężnego wrażenia jak `Oni', ale też materiał ludzki gorszy. W przeciwieństwie do rozmówców z `Onych' którzy drogę komunizmu wybrali świadomie, rozmówcy z 'Byłych' trafili do komunizmu przypadkowo. Poza tym są to w większości oportuniści, i cynicy, którzy zasmakowali przywilejów władzy,...