Tematyka poruszana w książce jest ciekawa sama w sobie - skoro starożytność to ciągle przede wszystkim Grecja i Rzym, a wczesne średniowiecze to Europa Zachodnia, o Germanach i Słowianach poczytać, to jakieś urozmaicenie. Co jednak wiemy i czego możemy się dowiedzieć?
Tak naprawdę: niewiele. Czy może inaczej: trochę informacji się zachowało, ale nie od samych zainteresowanych. Trochę tak, jakbyś musiał, Czytelniku, opisać zachowania plemion Ameryki Środkowej. Jakkolwiek nie należy wykluczać odpowiedniego research'u Strabona czy Tacyta, to jednak badając poruszane w książce zagadnienia mamy tu co najmniej dwa filtry: piszącego tysiąc lat temu człowieka i badającego to historyka.
I Karol Modzelewski ma tego świadomość, wszak pisze o tym na początku książki, no i na jej końcu. Pośrodku jednak czasem strasznie kategorycznie opowiada się za jakąś opcją, tłumacząc Czytelnikowi rzeczy z nieskrywaną pewnością. Oczywiście, jakieś tezy trzeba mieć, posiadać, bronić ich. Mam wrażenie jednak, że Autor czasem zapomina o naszych ułomnościach poznawczych. A jako, że ja jestem pesymistą poznawczym, to i nie tylko poznawczym, to odczuwam lekki niepokój.
Ale lekki, bo i Modzelewski stara się przystępnie pisać i opowiadać. I właśnie to drugie słowo chyba dość dobrze oddaje sposób narracji Autora. Różni się to czasem w sposobie tej narracji, bo nie da się w gawędziarski sposób opowiadać o prawach longobardzkich czy LXV artykule prawa salickiego. Z gawędą może trochę przesadziłem, ale książka nie jest, na szczęście, maksymalnie historiograficzna. Czasem padnie trudne słowo, jednak nie aż tak trudne, żeby nie wiedzieć, o co chodzi - wszakże Autor zakłada pewną erudycję Czytelnika, który po tę książkę sięgnie raczej nie bez powodu. Nawet, jeśli tym powodem jest egzamin.
Sama koncepcja pracy i pomysł na nią tłumaczy przyczyny powstania książki. Jednak, w zależności od światopoglądu na życie i pracę naukową, wnioski, jakie wyciąga Karol Modzelewski można odebrać różnie. Coś było na pewno - ale czy tak, jak chce tego Autora (no i wszelcy Tacytowie, Strabonowie, Adamowie z Bremy itd.)? Smutnie konkludując: chyba nigdy się nie dowiemy.
Mimo wszystko, do przeczytania.

Tematyka poruszana w książce jest ciekawa sama w sobie - skoro starożytność to ciągle przede wszystkim Grecja i Rzym, a wczesne średniowiecze to Europa Zachodnia, o Germanach i Słowianach poczytać, to jakieś urozmaicenie. Co jednak wiemy i czego możemy się dowiedzieć?
Tak naprawdę: niewiele. Czy może inaczej: trochę informacji się zachowało, ale nie od samych...