Dużo w tym wywiadzie nawiązań do innych książek i badań, wiele zagadnień zebrane w jeden dość długi wywiad. Mi się podobała, bo lubię wypowiedzi ludzi kulturalnych a przy okazji bez emocji czy uprzedzeń oceniających z pozoru dziwne zachowania czy zjawiska. Wszystko zależy od wiedzy czytającego, ci którzy czytali wiele książek z dziedziny psychologii/antropologii mogą się nudzić. Ja przeczytałem takich tylko kilka (popularnonaukowych) i nadal wiele mogłem się dowiedzieć.

Niektóre pytania / wypowiedzi dziennikarza są okropnie durne, ale nie ma się co na niego obrażać, pan profesor po każdym jego zdania sprowadza rozmowę z powrotem na przyzwoity tor.

Końcówka trochę mnie przeraziła. Uświadomiła to, czego łatwo z pozoru można się domyśleć bazując do ogólnie dostępnych źródłach, ale większość ludzi niestety nie zaprząta sobie tym głowy.

Dużo w tym wywiadzie nawiązań do innych książek i badań, wiele zagadnień zebrane w jeden dość długi wywiad. Mi się podobała, bo lubię wypowiedzi ludzi kulturalnych a przy okazji bez emocji czy uprzedzeń oceniających z pozoru dziwne zachowania czy zjawiska. Wszystko zależy od wiedzy czytającego, ci którzy czytali wiele książek z dziedziny psychologii/antropologii mogą się...

Troszkę się wynudziłem czytając tę książkę. Mam wrażenie, że panowie rozmawiają o oczywistych oczywistościach, ale może za dużo naczytałem się na ten temat. Dużo ciekawiej się zrobiło pod koniec, kiedy mowa jest o możliwym końcu naszej cywilizcji spowodowanym eksplozją demograficzną z jaką mamy obecnie do czynienia („Niech szlag trafi świat, my się rozmnażamy!”).
Ciekawe spostrzeżenie dotyczy ewolucyjnego uzasadnienia obniżania się ilorazu inteligencji wśród populacji tzw. cywilizacji Zachodu:
„Kiedyś kobiety nie studiowały, nie miały szans na awans zawodowy i dzieci rodziły zarówno te inteligentne, jak i te mniej inteligentne. (..) Te mądrzejsze opiekował się swoimi pociechami lepiej, bo na przykład miały lepsze zdolności antycypowania skutków różnych ryzykownych zachowań dzieci. (..) A więc ich dzieci miały większe szanse przeżycia. Ze społecznego punktu widzenia była to selekcja pozytywna.
- A dzisiaj?
Kobiety inteligentne, o wyższym statusie społecznym, albo zaczynają rodzić później, albo częściej decydują się na bezdzietność. Mają więc względnie mniej dzieci niż inne kobiety. Gdyby ciągle działały mechanizmy selekcji naturalnej, to dzieci rodzone przez kobiety mniej mądre częściej nie dożywałyby dorosłości. Możliwe więc, że powoli zmienia się proporcja genów. Te, które kiedyś były premiowane, zaczynają przegrywać z tymi które stały na pozycji przegranej.”

Troszkę się wynudziłem czytając tę książkę. Mam wrażenie, że panowie rozmawiają o oczywistych oczywistościach, ale może za dużo naczytałem się na ten temat. Dużo ciekawiej się zrobiło pod koniec, kiedy mowa jest o możliwym końcu naszej cywilizcji spowodowanym eksplozją demograficzną z jaką mamy obecnie do czynienia („Niech szlag trafi świat, my się rozmnażamy!”).
Ciekawe...

Moja znajoma określiła "Nagi umysł" mianem "książki o nauce w wersji pop" i myślę, że to bardzo dobre określenie dla tej lektury. Bardzo doceniam, w jak zrozumiały i czytelny sposób, nawet dla totalnych laików, zostały przedstawione dość niełatwe przecież zagadnienia z zakresu genetyki i neurobiologii. Dodatkowo rozmowa pomiędzy Panami Ulanowskim i Pawłowskim została pokierowana w ten sposób, że z lektury wywiadu możemy wynieść wiele ciekawostek także z innych dziedzin, niż te będące wiodącym tematem książki. Dla czytelników zaznajomionych z biologią i genetyką może i nie będzie w tej książce treści jakoś specjalnie odkrywczych, dla osób ciekawych świata, ale nie mających "smykałki" do nauk ścisłych, to idealna pozycja. Gorąco polecam!

Moja znajoma określiła "Nagi umysł" mianem "książki o nauce w wersji pop" i myślę, że to bardzo dobre określenie dla tej lektury. Bardzo doceniam, w jak zrozumiały i czytelny sposób, nawet dla totalnych laików, zostały przedstawione dość niełatwe przecież zagadnienia z zakresu genetyki i neurobiologii. Dodatkowo rozmowa pomiędzy Panami Ulanowskim i Pawłowskim została...

Takich rzeczy się nie robi czytelnikom. To znaczy nie pisze się książek o fascynującym temacie, czyli jak biologia wpływa na nas ludzi, w taki byle jaki sposób.
"Nagi umysł" w opisie z okładki miał być rozmową reportera (?) z prof. Bogusławem Pawłowskim, biologiem, antropologiem, badaczem mechanizmów ewolucyjnych człowieka. W mediach profesor zaistniał jako autor badań preferencji wyboru partnera życiowego. Niestety wkład reportera w rozmowę ograniczał się często do wstawek typu: Naprawdę? O, Boże! To niedobrze.
Rzeczywiście niedobrze, bo rozmowa przez to była dość chaotyczna, pełna oczywistości, czasami ewidentnych uproszczeń. Jak można twierdzić, że małżeństwa wielodzietne są szczęśliwsze niż bezdzietne lub małodzietne? Rzeczywiście, są bardziej trwałe, ale od kiedy trwałość jest synonimem szczęścia? Albo, że przemoc domowa wynika z faktu, że mężczyźni zbyt często widują swoje żony, bo kiedy ich nie widzą (w dni robocze o wcześniejszych godzinach) mniej je biją niż w weekendy i wieczorami? A korelacja ze spożyciem alkoholu jest potraktowana jak nieistotna.

Co więcej, ogromnie brakuje mi bibliografii. Jeśli książkę reklamuje się jako popularno-naukową, należy odnieść się do wyników badań, ale nie ogólnikowo, że "amerykańscy naukowcy odkryli, że" ale konkretnie. Prawie równolegle czytałam "59 sekund", bardziej poradnik, niż pozycja popularno-naukowa, a pod względem rzetelnego podawania źródeł, bez porównania lepsza.

Nawet jako punkt startowy do dalszego zgłębiania tematu nie jest to dobra rzecz, bo ledwie co podaje w tekście kilka innych pozycji książkowych. Słabo, bardzo słabo.

Takich rzeczy się nie robi czytelnikom. To znaczy nie pisze się książek o fascynującym temacie, czyli jak biologia wpływa na nas ludzi, w taki byle jaki sposób.
"Nagi umysł" w opisie z okładki miał być rozmową reportera (?) z prof. Bogusławem Pawłowskim, biologiem, antropologiem, badaczem mechanizmów ewolucyjnych człowieka. W mediach profesor zaistniał jako autor badań...

Na początek mała dygresja: śledzę przypadkowość z jaką książki wpadają mi w rękę i nieodmiennie mnie to zachwyca. Uwielbiam to, że czekają na mnie za rogiem, za węgłem, w tylu niespodziewanych miejscach, że często mam z tego powodu miłą niespodziankę. Jak widać, zachwyca mnie zarówno rozmowa z naukowcem, przypadkowo kupione na wyprzedaży bibliotecznej opowiadania (bo tytuł dobry) czy prezent, który dostaję od kogoś, kto zna mnie jak własną kieszeń. Tak, ja z gatunku tych, co cieszą się mrozem w zimie, kurzem w lecie czy mgłą w lesie. Dobra, wracając do rzeczy.

Dosyć przypadkowo poszłam na wykład "Ulotna trwałość związków monogamicznych", (którego bohaterem miał być Bogusław Pawłowski) - tytuł ciekawy, wykładowca mi nieznany - róbmy rzeczy nowe, chodźmy na wykłady mimo tego, że studia skończyliśmy dawno, dawno temu, dlaczego nie?! Otóż, po wejściu do sali okazało się, że chyba tylko ja jestem tu przypadkiem, gdyż sala pękała w szwach a słuchacze czekali z wypiekami na twarzy na rozpoczęcie się wykładu. Temat przepastny, czasu zdecydowanie za mało, ale profesor ma niesamowitą wiedzę w temacie, mówi jasno, zwięźle i bardzo ciekawie. Słowem: zachciało mi się więcej! Z pomocą pospieszyła mi książka, którą czyta się miło i szybko.

Forma rozmowy pozwala dobrze rozeznać się w temacie nawet laikowi, gdyż pytający, Tomasz Ulanowski, nie pozwala na zostawienie żadnych niejasności czy wątpliwości. Dopytauje, wierci, świdruje i - niewątpliwie - miło spędza czas.

W każdym rozdziale poruszany jest inny temat a muszę przyznać, że każdy ciekawy i często zaskakujący. Och, ileż od nas nie zależy (choć wydaje nam się, że dokonujemy świadomych i racjonalnych wyborów!) Ileż ciekawostek mamy w genach, jak bardzo jesteśmy zależni od naszych neuroprzekaźników, hormonów i ewolucji :) Dla równowagi są też rzeczy, które zależą od nas bardzo i które to, jako homo sapiens, spieprzamy koncertowo, np. drapieżne wykorzystywanie zasobów natury, niegospodarne korzystanie z tego, co JESZCZE mamy. Perspektywa ekologiczna jest dosyć czarna, ale do przeczytania książki serdecznie zachęcam, bo, choć streszczać jej nie chcę i nie umiem, to myślę, że lepiej przeczytać i wiedzieć niż nie czytać i nie wiedzieć. A dotyczy to ekologii, ewolucji, kobiety, mężczyzny, szympansa bonobo, społeczeństwa, przyrody, świata.

Na początek mała dygresja: śledzę przypadkowość z jaką książki wpadają mi w rękę i nieodmiennie mnie to zachwyca. Uwielbiam to, że czekają na mnie za rogiem, za węgłem, w tylu niespodziewanych miejscach, że często mam z tego powodu miłą niespodziankę. Jak widać, zachwyca mnie zarówno rozmowa z naukowcem, przypadkowo kupione na wyprzedaży bibliotecznej opowiadania (bo tytuł...

Mam spory problem z tą niewielką książeczką. Z jednej strony temat mnie „rajcuje” od wielu lat, nie mogę postawić jej żadnych merytorycznych zarzutów, ale… To nie jest to, czego się spodziewałem. Nawet jej ewidentne plusy są jednocześnie jej minusami. Zacznijmy od formy. Czyta się szybko i lekko. Książka jest luźnym zbiorem kilku rozmów-wywiadów ze znanym polskim antropologiem na temat zachowań człowieka, co nami kieruje, dlaczego, na co mamy wpływ a na co praktycznie żadnego. Pokazuje, jak bardzo steruje nami biologia i biochemia organizmu. A jednocześnie jaki wpływ mają interakcje biologii i chemii naszego organizmu ze środowiskiem, w jakim żyjemy. Nazywając rzecz po imieniu – jest to książka z zakresu psychologii ewolucyjnej z poważną domieszką ewolucjonizmu, etologii i ekologii człowieka, socjobiologii, kognitywistyki i paru innych dziedzin, które od kilkudziesięciu lat rozwijają się wręcz w lawinowym tempie. I tu leży pies pogrzebany. Moim skromnym zdaniem taka luźna rozmowa autorów bardziej pasuje do programu telewizyjnego czy do różnych dodatków naukowych dołączanych do prasy niż do książki popularnonaukowej. Ilość tematów i informacji jest tak duża, że wręcz rozsadza tę książeczkę. Siłą rzeczy każdy wątek potraktowany jest bardzo powierzchownie, przyczynkarsko. Czytelnicy, którzy z tą tematyką stykają się od niedawna mogą czuć się nieco zagubieni. Nie są wprowadzani łagodnie w temat a od razu rzuceni na głęboką wodę. Dla humanistów często nadal zakotwiczonych w XIX wiecznych ( i starszych) teoriach istoty człowieczeństwa (a te teorie mają się nadal dobrze w naukach humanistycznych) argumentacja może być niezbyt przekonywująca i zagmatwana. Taki sceptyk sceptykiem pozostanie. Tymczasem osoby, które śledzą literaturę popularnonaukową (w języku polskim!) w tym temacie – nic nowego się nie dowiedzą. Książka jest po prostu boleśnie odtwórcza. Nie ma żadnej bibliografii, do której zaciekawionego czytelnika można by odesłać. A przecież od kilkunastu lat na ten temat wychodzi całkiem sporo dobrej literatury, by wymienić takie nazwiska, jak Buss, Baker, Wright, Wrangham, Ridley i wielu innych. Robiąc jedynie spis w stylu "Lektury polecane" książek wydanych po polsku, zebrało by się dobre dwie strony tytułów, jeśli nie więcej. Owszem, pan Ulanowski przywołuje w rozmowie cztery czy pięć tytułów, z czego dwa to niemal nowości („Małpa w każdym z nas” de Waala oraz „Prawy umysł” Haidta),ale przecież o tym wszystkim w mniejszym czy większym zakresie pisali już inni. Wystarczy przywołać choćby „Ewolucję pożądania” Bussa wydaną w Polsce w 1999 roku, „Wojny plemników” Bakera wydano w 2003, wspominane „Moralne zwierzę” Wrighta w 2004! Dwie pierwsze pozycje zresztą w międzyczasie wznawiano. Tak więc „Nagi umysł” może zaskoczyć co najwyżej zupełnego laika, komu temat do tej pory był zupełnie obcy. Tyle, że zamiast jakiegoś spójnego, sensownego obrazu pozostanie zbiór ciekawostek, o których szybko się zapomni. A szkoda. Przeczytałem, szybko zapomniałem.

Mam spory problem z tą niewielką książeczką. Z jednej strony temat mnie „rajcuje” od wielu lat, nie mogę postawić jej żadnych merytorycznych zarzutów, ale… To nie jest to, czego się spodziewałem. Nawet jej ewidentne plusy są jednocześnie jej minusami. Zacznijmy od formy. Czyta się szybko i lekko. Książka jest luźnym zbiorem kilku rozmów-wywiadów ze znanym polskim...

Tematyka książki i perspektywa autora: 10/10. Prof. Pawłowski ukazuje ewolucyjne podłoże zjawisk społecznych i kulturowych, z większym natężeniem których spotykamy się w ostatnich latach (np. niesymetryczna ilość małżeństw mieszanych Polek i Polaków żyjących za granicą).

Jak dla mnie jednak nie do zaakceptowania jest forma utworu czyli... odpytywanie. Odpytywanie, bo w rozmowie interleukutorzy prezentują zbliżony poziom, a wywiad dziennikarz prowadzi (w teorii) przygotowany. W "Nagim umyśle" natomiast Pan Ulanowski rzuca kolejne hasła, które dają profesorowi możliwość do elaboracji. Między kolejnymi pytaniami nie ma nici spójności, próby nawiązania inteligentnego dialogu czy wykazania, że odpytujący zrozumiał, co profesor przed chwilą powiedział. Szkoda.

Tematyka książki i perspektywa autora: 10/10. Prof. Pawłowski ukazuje ewolucyjne podłoże zjawisk społecznych i kulturowych, z większym natężeniem których spotykamy się w ostatnich latach (np. niesymetryczna ilość małżeństw mieszanych Polek i Polaków żyjących za granicą).

Jak dla mnie jednak nie do zaakceptowania jest forma utworu czyli... odpytywanie. Odpytywanie, bo w...

Inspirująca. Intrygująca. Wyjaśnia lub przynajmniej przybliża czytelnikowi zawiłą naturę człowieka i pewne jego zachowania. O tym, że rządzą nami geny i o tym czy Homo sapiens zasługuje na miano "sapiens". Dla zainteresowanych genetyką i biologią człowieka, ale i dla mniej biegłych w tematyce naukowej.

Inspirująca. Intrygująca. Wyjaśnia lub przynajmniej przybliża czytelnikowi zawiłą naturę człowieka i pewne jego zachowania. O tym, że rządzą nami geny i o tym czy Homo sapiens zasługuje na miano "sapiens". Dla zainteresowanych genetyką i biologią człowieka, ale i dla mniej biegłych w tematyce naukowej.

Wywiad rzeka z wybitnym antropologiem przynosi masę wiadomości z różnych dziedzin nauki a wszystko to w kontekście działalności homo sapiens. Profesor Pawłowski, zdeklarowany ewolucjonista, mówi o przemocy, altruizmie, religii, miłości, przyszłości naszej planety. Mówi ciekawie, cytuje wyniki najnowszych badań, inspirująca to i pobudzająca do dalszych lektur, choć czasami niełatwa lektura.

Wywiad rzeka z wybitnym wrocławskim antropologiem przynosi kopalnię wiadomości na temat zachowań homo sapiens. Profesor Pawłowski jest zdeklarowanym ewolucjonistą, zatem dla niego teoria ewolucji stanowi główne wyjaśnienie tego jak żyjemy i jak się zachowujemy.

Ta inspirująca książka zawiera wiele fascynujących wątków. Wymienię te, które mnie szczególnie zaintrygowały.

Mówi Pawłowski, wedle jakich kryteriów kobiety i mężczyzny wybierają swoich partnerów: „Kobiety są bardzo wymagające, jeśli chodzi o wiele cech mężczyzny, ale jedną z najważniejszych jest dla nich jego status społeczno-ekonomiczny. Często wolą pozostać bez partnera, niż wiązać się z „byle kim”, czyli z kimś, kto nie spełnia ich oczekiwań.” Zaś mężczyźni „zwykle najbardziej zwracają uwagę na fizyczną atrakcyjność kobiety”.

Bardzo emocjonalne są wypowiedzi nt. Homoseksualizmu, na przykład: „Śmieszą mnie ci wszyscy szaleńcy, którzy straszą homoseksualistami i chcą ich leczyć. Leczyć! (…) Decyzja o homoseksualizmie czy heteroseksualizmie najczęściej zapada w prenatalnym okresie rozwoju osobniczego.”

Bardzo ciekawe są rozważania nt religii. Pawłowski twierdzi, że „bardzo łatwo jest być teistą. Wiarę mamy wdrukowaną w mózg, jak język. To bycie ateistą wymaga dużego wysiłku, niejako zerwania z ludzką naturą, a raczej z jej domyślnym neurobiologicznym uwarunkowaniem.” Dzieje się tak m.in. dlatego, że immanentną właściwością ludzkiego umysłu jest myślenie w kategoriach przyczynowo-skutkowych; leży to u podstaw magiczno-religijnego wyjaśniania świata.

Pesymistycznie mówi prof. Pawłowski o przyszłości naszej planety. Oto „Już teraz każdego roku przejadamy o połowę więcej zasobów, niż Ziemia jest w stanie odbudować. Żyjemy więc na kredyt. To bezprecedensowa sytuacja, żeby na pulsującej życiem planecie jakiś organizm będący najwyższym ogniwem łańcucha pokarmowego zyskał tak olbrzymią przewagę. Ten ekspres musi się więc wykoleić. Pytanie: w jaki sposób i jak szybko?” Jeden z możliwych scenariuszy katastrofy to powstanie wirusa który będzie jednocześnie zabójczy i łatwo się będzie przenosił pomiędzy ludźmi. Jego pojawienie się jest tylko kwestią czasu. Brr...

Na koniec mała łyżka dziegciu. Prof. Pawłowski ma niewątpliwie olbrzymią wiedzę, ale jako popularyzator nauki sprawdza się średnio, wzorem tu dla mnie jest profesor Vetulani, który mówi z humorem, z dobrymi puentami, z jasnymi sądami, na tym tle Pawłowski wypada dość blado.

Wywiad rzeka z wybitnym antropologiem przynosi masę wiadomości z różnych dziedzin nauki a wszystko to w kontekście działalności homo sapiens. Profesor Pawłowski, zdeklarowany ewolucjonista, mówi o przemocy, altruizmie, religii, miłości, przyszłości naszej planety. Mówi ciekawie, cytuje wyniki najnowszych badań, inspirująca to i pobudzająca do dalszych lektur, choć czasami...

Rewelacja.
Brutalna i dobitna bez większych ogródek rozmowa z naukowcem. Lektura obowiązkowa w szkole to powinna być.

Rewelacja.
Brutalna i dobitna bez większych ogródek rozmowa z naukowcem. Lektura obowiązkowa w szkole to powinna być.