-
ArtykułyCzytamy w weekend. 17 maja 2024LubimyCzytać189
-
Artykuły„Nieobliczalna” – widzieliśmy film na podstawie książki Magdy Stachuli. Gwiazdy w obsadzieEwa Cieślik3
-
Artykuły„Historia sztuki bez mężczyzn”, czyli mikrokosmos świata. Katy Hessel kwestionuje kanonEwa Cieślik11
-
ArtykułyMamy dla was książki. Wygraj egzemplarz „Zaginionego sztetla” Maxa GrossaLubimyCzytać2
Biblioteczka
2023-04-28
2021-11-27
Poezja metafizyczna " stoi pod znakiem teleskopu i mikroskopu", współistnienia tematyki świeckiej i religijnej. Zasada paradoksu kieruje nią sekretnie, a wiersz bywa rodzajem hieroglifu i zdarza się, że ten sam utwór interpretacyjnie jest uwodzicielskim erotykiem i traktatem religijnym, jak ,, Ekstaza" Donne'a .
Wszyscy najwięksi poeci metafizyczni byli erudytami i ludźmi wielorakich zainteresowań, barwne życiory są tu dodatkowym smaczkiem. W poezji tej cząstkami metafory są albo przestrzenie kosmiczne, albo drobinki materialnej rzeczywistości, ale celem zawsze wznoszenie się ponad trudy i znoje, kierunek wertykalny nie horyzontalny i ,, rozpoznania miłości jako siły wspólnej Bogu i człowiekowi ".
Oto urzekająca liryka Johna Donne :
(...)
,, Dwie dusze jedną są istotą,
Więc w czas rozłąki się nie zmienią:
Jak wyklepane w drucik złoto,
Nie przerwą się lecz rozprzestrzenią.
Są dwie, lecz dwie tak jak ramiona
Cyrkla podwójne; twoja dusza,
Jak igła unieruchomiona,
Jednak wraz z moją się porusza
(...)
Wspaniałe tłumaczenie Stanisława Barańczaka.
Poezja metafizyczna " stoi pod znakiem teleskopu i mikroskopu", współistnienia tematyki świeckiej i religijnej. Zasada paradoksu kieruje nią sekretnie, a wiersz bywa rodzajem hieroglifu i zdarza się, że ten sam utwór interpretacyjnie jest uwodzicielskim erotykiem i traktatem religijnym, jak ,, Ekstaza" Donne'a .
Wszyscy najwięksi poeci metafizyczni byli erudytami...
Gratka dla poezjolubnych, w znakomitym opracowaniu Andrzeja Vincenza.
Helikon - góra w Beocji, był w pojęciu starożytnych siedzibą Apollina oraz dziewięciu muz, więc Helikonem 'sarmackim' nazwał A.Vincenz ten wybór poezji i zgodnie z barokową tradycją.
Wyjaśnia, że między Kochanowskim a Krasickim i resztą poetów oświecenia, w ogólnej świadomości ,, rozpościerają się bezpłodne pustynie złego smaku, sarmackiego barbarzyństwa i saskich mroków"... paradoksalnie. Wnioskuje, że poza specjalistami dziedziny, gust barokowy jest synonimem złego smaku. Do niedawna i dla mnie, pośród barokowych sztuk tylko muzyka, z obfitością instrumentacji była fascynująca. Ale jednak słowa przezłocone, odpowiednio podane, mogą być smakowite... no i maskarady.
Barok wymyślił maskę, a maskarady były oficjalnymi spektaklami, jak na przykład na weselu Zygmunta III z Anną Habsburg, na krakowskim Rynku:
,, Starosta chęciński stawił sie z taką oto inwencją: Minos na wozie ognistym, ciągniętym przez trzy smoki. Pokazała sie ogromna skała, w której zamknięty był Quintus Curtius. W skale ukrytych było sześciu kornecistów, którzy ukazali sie za Kurcjuszem, po czym skała spłonęła (...) Za nimi zjawiło się czterech "Venturerów" ( żołnierzy służących z własnej ochoty, nie za żołd ), a byli nimi sami magnaci(...) Szli za nimi wojownicy i trębacze, a za nimi dwóch bębnistów, ubranych po murzyńsku, a kartelusz ich zawiadamiał, że przybywają z Afryki, życząc sobie przy monarchach zacnych szczęścia swego spróbować".
W europejskiej poezji barokowej ulubioną figurą jest teatr, scena - topos, lecz w bogobojnej Polsce częsty jest topos życia jako żeglugi do portu, a port ten bywa duchowy. Życie jest snem, złudnym pozorem życia, a prawdziwym życiem jest życie wieczne. Barokowa śmierć jest bramą do życia, warunkiem nieśmiertelności, a poezja jej paradoksalną gloryfikacją.
Poetyzują wielbiciele tajemnicy i znaków omylnych ...słońce krąży wokół Ziemi- Ziemia jest dla współczesnych wciąż jeszcze centrum wszechświata.
''Świat widzialny jest swego rodzaju szyfrem, przy pomocy którego można odczytywać najróżniejsze ukryte znaczenia (...) Jeśli każda rzecz wskazuje na jakieś leżące poza nią znaczenie, jeśli wszystkie znaczenia ukryte są za znakami, to same rzeczy można widzieć dwojako (...) Ale można też przypisywać wagę jedynie temu co zakryte, a same znaki, czyli cały świat zewnętrzny, widzieć jako zewnętrzny tylko pozór, jako przebranie, maskę."
Cechą baroku jest ruch, a w nim :
,, Człowiek jest bombol, szkło, lód, bajka, cień, proch, siano, sen, punkt, głos, dźwięk, wiatr, kwiat, nic, by go królem zwano."
Oksymoron, paradoks, hiperbole, parafrazy - to ulubione figury baroku. Lecz najbardziej znanym symbolem baroku, nie tylko w ogrodzie, ale i w splendorach poetyckich jest ... labirynt.
Gratka dla poezjolubnych, w znakomitym opracowaniu Andrzeja Vincenza.
Helikon - góra w Beocji, był w pojęciu starożytnych siedzibą Apollina oraz dziewięciu muz, więc Helikonem 'sarmackim' nazwał A.Vincenz ten wybór poezji i zgodnie z barokową tradycją.
Wyjaśnia, że między Kochanowskim a Krasickim i resztą poetów oświecenia, w ogólnej świadomości ,, rozpościerają się...
To dwujęzyczny tomik, znaleziona na Allegro perełka z retro dedykacją napisaną 'wiecznym piórem'. Aż 123 utwory w zbiorze. Tłumaczenie niektórych Autor wspomina z cierpką melancholią, balansując między kompromisem, istotą wiersza i niedosytem efektu translacji ,,(...) mógłbym je ponownie poprawiać bez końca" ;)
Ponoć po bezpośredniości wrażenia poznaje się lirykę, chociaż sposób wypowiedzi może być tak skomplikowany... jak przyczyny emocji.
To dwujęzyczny tomik, znaleziona na Allegro perełka z retro dedykacją napisaną 'wiecznym piórem'. Aż 123 utwory w zbiorze. Tłumaczenie niektórych Autor wspomina z cierpką melancholią, balansując między kompromisem, istotą wiersza i niedosytem efektu translacji ,,(...) mógłbym je ponownie poprawiać bez końca" ;)
Ponoć po bezpośredniości wrażenia poznaje się lirykę, chociaż...
Trafiłam na ten poetycki zestaw przed laty, poprzez niezapomniany dystych Rumiego ...który dzieła dyktował w transie swoim uczniom:
,, Gdzieś poza dobrem i złem jest ogród, tam się spotkamy. "
Według wyobrażeń staroirańskich po oceanie pływa olbrzymia ryba, na której stoi byk, a na jego rogach spoczywa Ziemia.
Potem przybyły wiersze Hafiza, w znakomitym tłumaczeniu Antoniego Lange - wuja Bolesława Leśmiana, poetę, tłumacza, filozofa-mistyka, poliglotę, powieściopisarza...
Ten tomik, orientalny melanż dla retrolubnych, jest jak baśniowy dywan. Unosi melodyjnie w niedzisiejsze rejony - miłości romantyczne, kształty i dźwięki przyrody, w "raj uczyniony przy czarce wina" ... peanów ku czci wina tu zadziwiająca mnogość.
Trafiłam na ten poetycki zestaw przed laty, poprzez niezapomniany dystych Rumiego ...który dzieła dyktował w transie swoim uczniom:
więcej Pokaż mimo to,, Gdzieś poza dobrem i złem jest ogród, tam się spotkamy. "
Według wyobrażeń staroirańskich po oceanie pływa olbrzymia ryba, na której stoi byk, a na jego rogach spoczywa Ziemia.
Potem przybyły wiersze Hafiza, w znakomitym tłumaczeniu...