Esej francuskiego pisarza to nie tylko pochwała czytania. To przede wszystkim próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego ludzie nie czytają, dlaczego nastolatkowie tak niechętnie biorą do rąk książki? Bez zastanowienia my, dorośli, zrzucamy winę na telewizor, komputer (jako bardziej atrakcyjne umilacze czasu) na nudne szkolne lektury, które skutecznie zniechęcają młodych ludzi do literatury. Pennaca jednak takie tłumaczenie nie zadowala. Cóż się zdarzyło pomiędzy intymnością lektury lat dziecięcych a zawziętą alienacją nastolatka, którego czytanie męczy? Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie i właściwie nie uzyskujemy jednoznacznej odpowiedzi. Myślę, że takowa nie istnieje.

Dlaczego przestajemy czytać dziecku w momencie, gdy młody człowiek nabywa umiejętność samodzielnego czytania? Dlaczego pozbawiamy się tej chwili intymności, kiedy wszystko jest możliwe, a my jesteśmy razem, odprężeni, bliscy sobie, złaknieni opowieści? Dlaczego przestajemy odkrywać z dzieckiem paradoksalną właściwość lektury, która polega na tym, że odrywa nas od świata, by nadać mu sens?

Esej francuskiego pisarza to nie tylko pochwała czytania. To przede wszystkim próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego ludzie nie czytają, dlaczego nastolatkowie tak niechętnie biorą do rąk książki? Bez zastanowienia my, dorośli, zrzucamy winę na telewizor, komputer (jako bardziej atrakcyjne umilacze czasu) na nudne szkolne lektury, które skutecznie zniechęcają młodych ludzi...

Chyba nie polecam. Esej Pennaca, trochę naiwny, trochę irytujący, trochę inspirujący.

Po pierwsze, czytanie na głos i odpuszczenie pytań o wrażenia z lektury ma być tym "mykiem", niezawodnie zachęcającym do lektury. Po drugie, Pennac (przez kilka lat nauczyciel francuskiego w liceum) nawet nie zająknie się na temat kapitału kulturowego i pisze tak, jakby uczniowie mieli ów kapitał na tym samym poziomie (przydałoby się zajrzeć do Bourdieu). To naiwność. Po trzecie (irytacja),_ Pennac wymachuje flagą nieoceniania, przyjemności i dobrowolności lektury (pierwsze prawo czytelnika to prawo do nieczytania),_ a w dość protekcjonalny w gruncie rzeczy sposób przedstawia nauczycielską strategię na uczniów - "Jak powieść" to taki "Sposób na Alcybiadesa" à rebours.

Jakby tego było mało, tekst z 1992, przełożony w 2007, zaczyna już trącić myszką: konkurentami książki są telewizor i walkman.

Luźne notatki / ciekawe wątki (coś z tej lektury jednak zostanie):
- "Jeśli psychicznie czujemy się bliżsi naszym dzieciom, to intelektualnie pozostaliśmy jednak bliżsi naszym rodzicom" (s. 25, najciekawsza teza tej książki, zupełnie nie rozwijana dalej, ewidentnie historyczna - mówimy o rodzicach, których dzieci nastolatki żyją na przełomie lat '80 i '90, pytanie czy do ekstrapolacji na późniejsze/wcześniejsze pokolenia?)
- parę linków czytelniczych: Gaston Bachelard "Lektury dla wszystkich", co chyba nie wyszło po polsku, przewrotnie natomiast łącząc - łatwo znaleźć po polsku cytat z "Kształtowania się umysłu naukowego" - "Daleko jest od książki wydrukowanej do książki przeczytanej i książki zrozumianej."
- figura nauczyciela-poety-motocyklisty, czyli Georges Perros "przyjeżdżał we wtorki rano na swoim niebieskim zardzewiałym motorze, skostniały z zimna i rozczochrany. Zgarbiony, w granatowym skafandrze, z fajką w ustach albo w dłoni. Wysypywał na stół całe torbiszcze książek." (s. 87)
- ładne połączenie Don Kichota z Panią Bovary, pierwsza powstała w odpowiedzi na powieść rycerską, druga na romantyzm (s. 159)
- "[Człowiek] ...pisze książki, bo wie, że umrze." (s. 171)
- Gogol to Tartuffe, który mógłby wymyślić Moliera. (s. 164)
- z gatunku "takie wyznania zawsze na plus": Pennac przyznaje, że odbił się od Ulissesa (na kilka lat) i nie przeczytał Czarodziejskiej góry
- "Słowa książki giną w potokach naszej wymowności. (...) Nie jesteśmy emisariuszami książki, lecz zaprzysiężonymi strażnikami świątyni, której wspaniałość wychwalamy słowami zatrzaskującymi zarazem jej drzwi: <<Trzeba czytać! Trzeba czytać!>>" (s. 93)
- "<<zły uczeń>> jest - częściej, niż mogłoby się wydawać - dzieciakiem tragicznie pozbawionym zdolności taktycznych. Tyle, że w swej panice, iż nie jest w stanie dać nam tego, czego od niego oczekujemy, wkrótce zaczyna mylić naukę w szkole z kulturą. Odrzucony przez szkołę, w konsekwencji uważa się za pariasa lektury. Wyobraża sobie, że <<czytanie>> jako takie jest zajęciem elitarnym, i wyrzeka się książek na całe życie tylko dlatego, że nie umiał o nich mówić na zawołanie." (s. 134)
- "Obowiązek wychowywania (...) polega w gruncie rzeczy na tym, by ucząc dzieci czytać, wtajemniczając je w Literaturę, dać im możliwość samodzielnego zadecydowania, czy odczuwają czy też nie <<potrzebę książek>>. Bo tak jak spokojnie można dopuścić myśl, że taki a taki odrzuca lekturę, nie do przyjęcia jest by był - czy też czuł się - odrzucony przez nią. (s. 149)

Chyba nie polecam. Esej Pennaca, trochę naiwny, trochę irytujący, trochę inspirujący.

Po pierwsze, czytanie na głos i odpuszczenie pytań o wrażenia z lektury ma być tym "mykiem", niezawodnie zachęcającym do lektury. Po drugie, Pennac (przez kilka lat nauczyciel francuskiego w liceum) nawet nie zająknie się na temat kapitału kulturowego i pisze tak, jakby uczniowie mieli ów...

Poza skalą. Jedna z najpiękniejszych książek o fascynacji czytaniem. Polecam!

Poza skalą. Jedna z najpiękniejszych książek o fascynacji czytaniem. Polecam!

To esej o przyjemności czytania i miłości do książek, który na pewno zainteresuje wszystkich użytkowników LC. Zawiera mnóstwo podpowiedzi lektur – pada tu wiele świetnych tytułów i wspaniałych autorów książek z różnych czasów.
Napisany jest lekko, zabawnie, wypunktowuje wszystkie istotne aspekty czytania, a szczególnie to jak można skutecznie zaszczepić młodym ludziom nawyk czytania. Oczywiście, podstawą jest czytanie małym dzieciom przez rodziców, które zawsze się sprawdza. Później rodzice przeżywają niepokój i rozczarowanie, gdy starsze dziecko nie chce czytać, wręcz deklaruje nienawiść do książek. Również przeżyłam taką sytuację. Jednak wierzę, że warto było czytać dziecku, że to w nim zostało na zawsze. Sama miałam ogromną przyjemność wracając do lektur swojego dzieciństwa oraz poznając nowe (nie mówiąc o budowaniu bliskości).
Jedną z tez Autora jest to, że szkoła zabija przyjemność czytania, przez konieczność komentowania tekstów. Podkreśla ogromne znaczenie głośnego czytania w czasach dawnych i obecnie. Zastanawiam się, czy audiobooki można traktować jako nową formę głośnego czytania?
Świetny jest przykład nauczyciela, który zamiast realizacji szkolnego programu podczas lekcji czytał swoim uczniom powieści i w ten sposób zaszczepił im miłość do książek. I drugi: żołnierza, który regularnie zgłaszał się do czyszczenia latryn: zgadnijcie z jakiego powodu?
Trafne jest też stwierdzenie, że jeśli ktoś mówi, że nie ma czasu na czytanie to tak naprawdę znaczy, że nie ma ochoty na lekturę.
„Czas na czytanie zawsze jest czasem ukradzionym”.
„Metro jest największą biblioteką świata”.
I jeszcze jednym z powodów, aby wziąć tę książkę do ręki, jest 10 „nienaruszalnych praw czytelnika”.
Polecam.

To esej o przyjemności czytania i miłości do książek, który na pewno zainteresuje wszystkich użytkowników LC. Zawiera mnóstwo podpowiedzi lektur – pada tu wiele świetnych tytułów i wspaniałych autorów książek z różnych czasów.
Napisany jest lekko, zabawnie, wypunktowuje wszystkie istotne aspekty czytania, a szczególnie to jak można skutecznie zaszczepić młodym ludziom...

Ta książka przykuła moją uwagę głownie ze względu na tytuł oraz opis - o autorze za dużo nie wiedziałam. Niestety czułam się trochę oszukana - tytułowe prawa czytelnika, to tylko część książki, reszta to przeróżne mini eseje o czytaniu, czytelnictwie i szkolnych problemach. Pozycja ta nie była zła, jednak przez mylący marketing trochę się zawiodłam.
Jest to jednak miła i szybko pozycja, z kilkoma ciekawymi refleksjami na temat czytelnictwa, przedstawionymi w bardzo przystępny sposób.

Mój regał z książkami
instagram.com/mojregalzksiazkami

Ta książka przykuła moją uwagę głownie ze względu na tytuł oraz opis - o autorze za dużo nie wiedziałam. Niestety czułam się trochę oszukana - tytułowe prawa czytelnika, to tylko część książki, reszta to przeróżne mini eseje o czytaniu, czytelnictwie i szkolnych problemach. Pozycja ta nie była zła, jednak przez mylący marketing trochę się zawiodłam.
Jest to jednak miła i...

Niewielka objętość była zachętą ogromną. I już od pierwszych stron rozumiem jej urok. Od swego rodzaju dedykacji-upomnienia dla czytelnika.

"Uprasza się (błagam) o niewykorzystywanie tych stronic jako narzędzia pedagogicznej tortury. D.P."

I później niemal strona po stronie, mógłbym wklejać tutaj całe akapity, jako cytaty.
[...]
Przy okazji niedawnego (czy też corocznego) utyskiwania nad poziomem czytelnictwa w związku z badaniami Biblioteki Narodowej, esej Pennaca powinien być głośno czytany po wielokroć. Przez rodziców, nauczycieli, pedagogów. Bo o tym właśnie jest. Co ciekawe oryginalnie wydana w 1992 roku, więc gdy powstaje ten esej, jeszcze nie narzeka się na wszechobecne smartfony i tablety. Jest tylko konkurencyjny telewizor. I lęk – dlaczego? Dlaczego poświęciliśmy temu naszemu dziecku czas, czytaliśmy mu bajki, pokazywaliśmy świat słów i nagle NIC. Gdy samo ma czytać, nie jest w stanie się skupić, skoncentrować, odpływa, oszukuje…

[...]
całość:
http://www.speculatio.pl/jak-powiesc/

Niewielka objętość była zachętą ogromną. I już od pierwszych stron rozumiem jej urok. Od swego rodzaju dedykacji-upomnienia dla czytelnika.

"Uprasza się (błagam) o niewykorzystywanie tych stronic jako narzędzia pedagogicznej tortury. D.P."

I później niemal strona po stronie, mógłbym wklejać tutaj całe akapity, jako cytaty.
[...]
Przy okazji niedawnego (czy też corocznego)...

Książka może i w pewnym sensie ciekawa, ale tak jak ktoś już tutaj napisał - treść rozciągnięta na 200 stron bez sensu - bo wszystko spokojnie można było by zmieścić na kilku, nie wiem 4 ? 6? Tak zwane lanie wody - przy odpowiedzi z historii taka umiejętność przydatna, ale jakos treść książki niekoniecznie.
Nie jestem pewna co do tego, aby była to pozycja do polecenia.

Książka może i w pewnym sensie ciekawa, ale tak jak ktoś już tutaj napisał - treść rozciągnięta na 200 stron bez sensu - bo wszystko spokojnie można było by zmieścić na kilku, nie wiem 4 ? 6? Tak zwane lanie wody - przy odpowiedzi z historii taka umiejętność przydatna, ale jakos treść książki niekoniecznie.
Nie jestem pewna co do tego, aby była to pozycja do polecenia.

'' Wszystko , nasze książki znoszą z naszych rąk dosłownie wszystko . Ale smuci nas jedynie sposób , w jaki źle obchodzą się z nimi inni ''

'' Jak powieść '' to książka o książkach i sprawach okołoksiążkowych . Ta niezbyt obszerna pozycja z pewnością zadowoli każdego książkoholika . Prześledzimy więc z autorem rolę książki w życiu człowieka od lat dziecięcych kiedy to '' czytaliśmy '' ustami mamy , bo sami jeszcze czytać nie potrafiliśmy , nie znaliśmy tych magicznych znaków które zwą się literami , które układają się w słowa , a te znowu w całe zdania . Ta umiejętność przychodzi później w szkole . A w szkole to już naprawdę wiele zależy od nauczyciela . Są tacy którzy są w stanie zaszczepione przez rodziców czytanie ugruntować w nas na całą resztę życia , ale niestety są i tacy którzy to czytanie zdołają nam bardzo obrzydzić . Potem mamy cielęcy wiek nastoletni gdzie tak naprawdę jest tyle ważniejszych spraw niż czytanie , zwłaszcza czytanie szkolnych lektur , które wieją na odległość nudą . Tutaj owi młodociani czytelnicy podzielą się na dwie grupy , pierwsza to ta co to z latarką pod kołdrą psuje sobie oczy nie mogąc się rozstać nawet na sen z bohaterami właśnie czytanej książki , a druga to ta której przeczytanie 48 stron zajmuje pięć godzin , bo '' zero dialogów i same bloki opisowe '' . Ze spraw okołoksiążkowych , dowiemy się na przykład na czym polega wyższość książek nad filmami , jak to jest z '' czasem '' lub jego brakiem na czytanie książek , czy brak czasu to fakt , czy wymówka ? Jest też świetny fragment o tym w jaki sposób bezboleśnie przekonać młodzież do literatury którą '' trzeba przeczytać '' . Jest też i o tym w jaki sposób traktujemy książki z czysto fizycznego poziomu . Książka jako przedmiot , pozaginane rogi , '' kółka '' po kubkach stawianych na okładce , czy ślady palców z olejkiem do opalania , kiedy bierzemy książkę na plażę . Jak więc widzicie jak na tak mało obszerną w strony książkę , dostajemy całkiem obszerny pakiet informacji , a przy tym wszystko to podane w zabawnym sosie wysublimowanego dowcipu . Najbardziej mnie rozbawiło dziesięć praw czytelnika już niemal na zakończenie lektury . Niektóre z nich na pierwszy rzut oka wydają się z lekka absurdalne , ale jak poczytamy wyjaśnienia autora , to zupełnie zmienia nam punkt widzenia . Polecam ten esej , to naprawdę fajne i niebanalne spojrzenie na książki i czytanie .

'' Wszystko , nasze książki znoszą z naszych rąk dosłownie wszystko . Ale smuci nas jedynie sposób , w jaki źle obchodzą się z nimi inni ''

'' Jak powieść '' to książka o książkach i sprawach okołoksiążkowych . Ta niezbyt obszerna pozycja z pewnością zadowoli każdego książkoholika . Prześledzimy więc z autorem rolę książki w życiu człowieka od lat dziecięcych kiedy to ''...

Absolutnie nic ciekawego. Treść rozciągniętą na blisko dwieście stron z powodzeniem można by zmieścić na czterech.

Absolutnie nic ciekawego. Treść rozciągniętą na blisko dwieście stron z powodzeniem można by zmieścić na czterech.

Ok. Ale trochę za dużo powtarzania.

Ok. Ale trochę za dużo powtarzania.