Zacznę może od warsztatu, bo nie bez znaczenia dla opowiadanej historii jest to, JAK została opowiedziana. Jeśli przebrniesz, czytelniku, przez pierwszych 50 stron, to potem czyta się już zdecydowanie lepiej. A to dlatego, że dalej Andrzej Nowak-Arczewski oddaje prawie całkowicie głos mieszkańcom, świadkom, ich potomkom; prawie nie ma tu już jego odautorskich komentarzy. Na szczęście, ponieważ pisze - mówiąc oględnie - tak sobie.
A sama historia? Porażająca. Choć przedstawiona fragmentarycznie i chaotycznie. Choć wymaga doczytania, by nie tyle zrozumieć, ile zwyczajnie dowiedzieć się, co się tak naprawdę w Klimontowie stało po wojnie i co się działo w czasie wojny. W tym celu będę musiała zapewne przeczytać "Okrzyki pogromowe"... A książkę Nowaka czytałam z przerażeniem, smutkiem i zdumieniem. Bo parę lat temu czytałam doniesienia prasowe o Brunonaliach, o młodych mieszkańcach Klimontowa zainteresowanych historią żydowskich mieszkańców miasteczka, o Edycie Gawlak, o tym, że patronem klimontowskiego liceum jest Bruno Jasieński. I wydawało mi się, że Klimontów może stać się wzorem, jak poradzić sobie z niepiękną/ piękną przeszłością, jak przepracować traumę... Tymczasem Brunonaliów już nie ma, a Ledóchowska zastąpiła Jasieńskiego. Ale najwyraźniej duchy klimontowskich Żydów nadal snują się ulicami miasteczka.

Zacznę może od warsztatu, bo nie bez znaczenia dla opowiadanej historii jest to, JAK została opowiedziana. Jeśli przebrniesz, czytelniku, przez pierwszych 50 stron, to potem czyta się już zdecydowanie lepiej. A to dlatego, że dalej Andrzej Nowak-Arczewski oddaje prawie całkowicie głos mieszkańcom, świadkom, ich potomkom; prawie nie ma tu już jego odautorskich komentarzy. Na...