Fantastyka naukowa ma to do siebie, że niektóre jej dzieła w interesujący sposób opisują przyszłość. Szczególnie gdy autorzy koncentrują się na charakteryzowaniu społeczeństwa i z gracją omijają kolejne przeszkody. Nie jest to łatwe. Paranie się fantastyka naukową wymaga niezwykle dużo precyzji. Konieczne jest także opracowanie własnych pomysłów, w czym pomaga obserwacja współczesnego świata. Gdzieś przyszłość musi mieć swoje fundamenty, a nic tak nie podnosi wartości książki, jak osadzenie ich w znanej nam nowoczesności.

Lektura książki „2049” Rafała Cichowskiego to czysta przyjemność. Autor doskonale wyłapał niektóre z elementów współczesnego życia i odpowiednio je podkręcił. To sprawia, że świat przedstawiony „2049” nie jest specjalne oderwany od znanej nam nowoczesności. Stanowi jej bardzo radykalne rozwinięcie. Autor korzysta ze znanego fanom fantastyki naukowej schematu zamkniętego miasta – przestrzeni doskonałej, w której mieszkają jedynie wybrańcy. Wokół Ketry – bo tak nazywa się ta cudowna metropolia – znajduje się strefa zamieszkana przez osoby, którym nie udało się przekroczyć wrót do raju. Trafiają tam też wykluczeniu przez doskonałą społeczność. Właśnie problem takiego upadku porusza Rafał Cichowski. Robi w sposób pośredni poprzez pokazywanie przemian, których doświadcza jego bohater.

Postać ta jest misternie skonstruowana. Robert Welkin cieszy się ze swojego wspaniałego życia, z pozycji, którą osiągnął. Nagle wszystko to zostaje mu odebrane i on sam trafia do Ketry B, do piekła, do slumsów, do przestrzeni przeznaczonej dla wykluczonych. Właśnie tam staje się człowiekiem. Rafał Cichowski kontrastuje sztuczną doskonałość z realną niedoskonałością. Cała powieść opiera się na graniu kontrastami – z jednej strony perfekcyjne społeczeństwo, a z drugiej społeczność tragana problemami codzienności. Ketra A, czyli miasto doskonałe, pozbawiona jest jednostkowości, przypomina jednolitą masę. Nie można tego powiedzieć o Ketrze B, czyli slumsach, gdzie znaczenia nabiera charakter człowieka oraz jego indywidualne poczynania. Właśnie w ten sposób – jakże wyrafinowany! - Rafał Cichowski pyta o wolność. Okazuje się, że dla własnej wygody jesteśmy w stanie zadowolić się jej pozorami. Wystarczy odpowiednia manipulacja, abyśmy uwierzyli, że wygoda nic nas nie kosztuje, że wszystko jest skrojone specjalnie pod nas. Wnioski z lektury „2049” nie napawają optymizmem – w zamian za ułatwienia jesteśmy w stanie zrezygnować z własnej wolności i jeszcze wierzymy, że nam się to opłaca.

Mam tylko jeden zarzut do „2049” – powieść jest za krótka! Prosi się o kontynuację, o bardziej szczegółowy opis powstania Ketry lub jakąś porywającą charakterystykę najciekawszych postaci. Autor pozostawił wiele niedopowiedzeń, dziur, które – mam przynajmniej taką nadzieję – kiedyś wypełni. „2049” to jedna z najciekawszych współczesnych powieści fantastycznonaukowych. Polecam każdemu. Warto.

Adrian Jaworek