Rzeka złodziei

Michael Crummey to istny malarz słowem, który pokazuje piękno i surowość Nowej Fundlandii. Rzeka złodziei to literacki debiut tego wybitnego pisarza, która przenosi nas w drugą dekadę XIX wieku, kiedy to pewna epoka wyspy zostaje na zawsze zamknięta.



Beothukovie inaczej Czerwoni Indianie to rdzenna ludność Nowej Fundlandii, która przed przybyciem kolonizatorów stanowiła osadę łowiecko-zbieracką wynoszącą od 500 do 5000 osób. Do połowy XVII wieku ich kontakt z Europejczekami był znikomy, choć już wówczas stosunki były napięte i dochodziło do napaści i grabieży ze strony autochtonów. Wraz z rozszerzaniem się zajętych terenów przez Francuzów i Anglików, pierwotni mieszkańcy coraz bardziej kurczyli się z powodu chorób, głodu wynikającego z odcięcia ich od pewnych obszarów albo w wyniku aktów przemocy. Ostatnia znana Europejczykom Czerwona Indianka zmarła w 1829 r. kładąc ostateczny kres ich istnieniu. Michael Crummey składa hołd i przywołuje do życia tych, co odeszli.



Druga dekada XIX wieku. Garstka europejskich osadników sama stanowi prawo i sami rozprawiają się z Czerwonymi Indianami, spychając ich w głąb lądu. Nie potrafią stawić białym skutecznego oporu i jedynie co pewien czas napadają na ich tereny, ci zaś też nie pozostają im dłużni. Nowy gubernator chce zarzegnać konflikt i na wybrzeże wysyła oficera marynarki wojennej Davida Buchana, jego zadaniem jest zaprowadzenie przestrzegania prawa. Do pomocy bierze sobie Johna Peytona Seniora - najbardziej wpływowego mieszkańca nad całą zatoką Explois - oraz jego syna, Johna Peytona Jr. Obaj mężczyźni nieustannie rywalizują ze sobą o względy mieszkającej u nich kobiety, Cassie. Niedługo po wyruszeniu wyprawy dochodzi do tragedii, która zmieni dalsze losy ekspedycji.



Michael Crummey snuje opowieść o tych, co przeminęli bardzo spokojnie. Próżno szukać tu nadmiernych fajerwerków, bardziej przypomina zapis życia traperów i tubylców na tej srogiej ziemi. Wypełnia ją zjawiskowa przyroda i koegzystencja człowieka z nią. Crummey postawił na emocje ludzi przeżywających życiowe dramaty i niestety nieco przedobrzył. Na każdym kroku są wyczuwalne, aż w pewnym momencie czytelnik odczuwa ich nadmiar. Kompletnie nie wyczuwa się melancholii, tak mocno rozbrzmiewającej w Dostatku czy Sweetlandzie. Nie ma tego zahipnotyzowania Historią, jak było w Pobojowisku. Stąd też Rzeka złodziei mnie akurat podobała się najmniej i cały czas odczuwałem niedosyt Crummeya w Crummeyu.



Podobnie, jak w innych powieściach tego autora, występuje wielowątkowość. O ile później staje się ona atutem potęgującym czytelniczy apetyt, to w debiutanckiej powieści bardziej utrudnia czytanie, niż je podtrzymuje. Oczywiście nie znaczy, by wiało nudą, wymaga większego skupienia i łatwo jest pogubić się w wątkach. Potrzeba nieco więcej czasu, by zorientować się w mapie wzajemnych powiązań.



Crummey nie przytłacza historią i nie daje też moralnej oceny, zostawia ją czytelnikowi. Chociaż Rzeki złodziei nie zaliczę do najlepszych powieści Michaela Crummeya, nadal pozostaje nią Pobojowisko, to nie znaczy, że jest ona zła. Dalej wyróżnia się na tle wielu innych tytułów, jest niepowtarzalna, nieporównywalna z niczym innym i hipnotyzuje językiem, jest jedynie odrobinę gorszą od tego, co pisarz napisze już po niej. Z pewnością stanowi idealny początek do poznania kanadyjskiego autora, dając przedsmak tego, co dopiero nastanie w Pobojowisku i Dostatku.

Michael Crummey to istny malarz słowem, który pokazuje piękno i surowość Nowej Fundlandii. Rzeka złodziei to literacki debiut tego wybitnego pisarza, która przenosi nas w drugą dekadę XIX wieku, kiedy to pewna epoka wyspy zostaje na zawsze zamknięta.



Beothukovie inaczej Czerwoni Indianie to rdzenna ludność Nowej Fundlandii, która przed przybyciem kolonizatorów stanowiła...

Meczace sa przeskoki czasowe. W tej ksiazce jeszcze do ogarniecia ale w nastepnych to juz totalna loteria. Taka dziwna maniera tego pisarza.
Szeczegolnie denerwujace w audiobuku.

Meczace sa przeskoki czasowe. W tej ksiazce jeszcze do ogarniecia ale w nastepnych to juz totalna loteria. Taka dziwna maniera tego pisarza.
Szeczegolnie denerwujace w audiobuku.

Crummey jak zawsze znakomity. „Rzeka złodziei” to jego powieściowy debiut sprzed dwudziestu laty. W książce jest wszystko to, za co uwielbiam Kanadyjczyka. Wyraziste, „twarde” charaktery i niesamowita przyroda Nowej Fundlandii. Każda z powieści Crummeya to gotowe scenariusze filmowe.
Akcja „Rzeki złodziei” rozgrywa się na początku XIX wieku na Nowej Fundlandii. To czas, gdy na ten surowy skrawek świata przybywają licznie biali osadnicy szukając zarobku w połowach ryb lub ucieczki przed sprawiedliwością. Osadnicy zakładają wioski, rozbudowują miasta, wytyczają nowe szlaki, wyruszają na łowy w morze i w głąb lądu wypierając przy tym z wybrzeży Beothuków, „czerwonych Indian”, rdzennych mieszkańców wyspy. Między Białymi a Indianami dochodzi do kłótni, walk i krwawych pogromów. Brutalne historie dzieją się w surowych sceneriach Nowej Fundlandii. Jest groźny ocean, skaliste wysepki, rwące rzeki i gęste lasy. Ekstremalna pogoda hartuje ludzi i kształtuje ich charaktery. Bohaterowie Crummeya są twardzi, wyzbyci sentymentów i nieokrzesani. Ta zewnętrzna chropowatość to jednak tylko pozór, maska, która pozwala im przetrwać w brutalnym świecie i surowym klimacie Północy. Ich wnętrza rozdzierają często moralne konflikty i tłumione emocje, które niewyartykułowane prowadzą do tragedii.

„Rzekę złodziei” można czytać jako porywającą powieść historyczno – przygodową. Ale ważny jest tu też wątek obyczajowy i socjologiczny. Życie bohaterów determinowane jest nie tylko przez przyrodę, ale też więzy krwi, lojalność, przyjaźń czy religię.

Bardzo dobra książka. Nie wiem, czy tak dobra jak „Sweetland” czy „Dostatek”, ale czytało mi się ją fantastycznie, mimo, że ogólna wymowa powieści jest raczej smutna.

Crummey jak zawsze znakomity. „Rzeka złodziei” to jego powieściowy debiut sprzed dwudziestu laty. W książce jest wszystko to, za co uwielbiam Kanadyjczyka. Wyraziste, „twarde” charaktery i niesamowita przyroda Nowej Fundlandii. Każda z powieści Crummeya to gotowe scenariusze filmowe.
Akcja „Rzeki złodziei” rozgrywa się na początku XIX wieku na Nowej Fundlandii. To czas, gdy...

Na początku opowieść snuje się leniwie, by w połowie książki złapać Cię za gardło i nie puścić już do końca.

Na początku opowieść snuje się leniwie, by w połowie książki złapać Cię za gardło i nie puścić już do końca.

Nowa Funlandia początku XIX w., a w retrospekcjach cofamy się, mniej więcej, o pół wieku. Powieść jest swoistą zadumą nad losem plemienia Beothuków, zwanych Czerwonymi Indianami. Część z nich wymarła od chorób przywleczonych przez białych osadników. Resztę wymordowano.

Crummey w dużej mierze opiera się autentycznych wydarzeniach i postaciach. Naturalnie przykrawa materię na potrzeby powieściowe i w efekcie otrzymujemy coś na kształt beletryzowanego reportażu. Reportażu o agonii plemienia. Acz paradoksalnie nie jest to główny plan, bo sami Indianie, są gdzieś w tle, w rozmowach, planach. Powieść przedstawiona jest głownie z perspektywy Europejczyków, którzy w różnych charakterach zawitali na Nową Funlandię, i to oni bezwzględnie dominują. Indian widzimy niemal wyłącznie na pozycjach słabych, podległych, czasem prezentują się wyraźnie infantylnie.

Narracja Crummeya jest niemal ślimacza. Autor pochyla się nad wszystkim z wielką dociekliwością i cierpliwością. Nawet sceny starć, napadów, pozbawione są dynamiki, rozwleczone. Bohaterowie opowieści przedstawieni są z wielką drobiazgowością i głębią. Jest tu jednak pewna drażniąca wada. W przypadku każdej postaci, gdy ta szerzej wypływa na kartach powieści, autor odrywa się od głównego wątku i popada w obszerną dygresję. Opowiada długo o dzieciństwie, traumach, przeżyciach kształtujących postawę i moralność, rozmaitych mniej lub bardziej istotnych wydarzeniach. Samo w sobie nie jest to oczywiście naganne, jednak gdy metoda zastosowana jest wielokrotnie przy szeregu postaci, w sposób niemal identyczny, zaczyna razić schematycznością.

Do niewątpliwych zalet powieści zaliczyć można sposób kreowania relacji pomiędzy postaciami. Głębokie, uzasadnione, logiczne, bardzo prawdziwe. Autor bardzo umiejętnie uwypukla niejednoznaczność zdarzeń, postępków. Czasem nieznajomość drobnego faktu może zmieniać bardzo dużo, a pochopne, chybione osądy doprowadzić do tragedii.

Poza wszystkim Crummey doskonale przedstawia obraz epoki. Społeczne zawiłości, idee, postawy, sposób myślenia ówczesnych, przemiany. Kolejnym plusem jest sposób prezentacji przyrody. Sugestywnie oddana surowość, w oczywisty sposób wpływająca na niemal wszystkie aspekty życia, jest dopełnieniem, przesłanką, wyjaśnieniem, czasem usprawiedliwieniem.

Sednem powieści jest zagłada Indian, ale obserwujemy głównie białych. To sugestia, że ten świat już przepadł. Choć jeszcze gdzieś tam istnieje, to nic go już nie uratuje. Jest w tym pewien fatalizm. Indianie byli skazani, bez możliwości ratunku. Brzmi to trochę jak usprawiedliwianie białych. I trochę tak jest, jednak Crummey widzi ich winy - okrucieństwo, bezwzględność, pazerność, egoizm, pozorowanie działań, lekceważenie, brak wrażliwości, empatii - ale nie potępia w czambuł, stara się patrzeć ze wszystkich stron. Dużym winowajcą zaistniałej sytuacji była przepaść pomiędzy mocno różniącymi się kulturami. Odmienne postrzeganie świata, sprzeczne paradygmaty cywilizacyjne, stosunek do natury czy chociażby prawa własności. Dla białych przywłaszczenie sobie cudzej rzeczy to kradzież zasługująca na bezwzględne potępienie, dla Indian "znalezione" przedmioty były darem natury, a ich spożytkowanie, jak najbardziej moralnie właściwe. Prowadziło to do nieuchronnej spirali odwetów, a w efekcie, katastrofy. Pech Beothuków polegał na tym, że byli stroną słabszą.

Z powyższych wynurzeń wyłania się obraz powieści bardzo solidnej, niemal bez wad i nie będę się spierał sam ze sobą :) , niemniej czegoś mi tu zabrakło. Mimo tak wielu zalet, nie potrafiłem odnaleźć magii, wczuć się w klimat. Przyswoiłem dość beznamiętnie.

Wysłuchałem w bardzo dobrej interpretacji Marcina Popczyńskiego.
8/10

Nowa Funlandia początku XIX w., a w retrospekcjach cofamy się, mniej więcej, o pół wieku. Powieść jest swoistą zadumą nad losem plemienia Beothuków, zwanych Czerwonymi Indianami. Część z nich wymarła od chorób przywleczonych przez białych osadników. Resztę wymordowano.

Crummey w dużej mierze opiera się autentycznych wydarzeniach i postaciach. Naturalnie przykrawa materię...

I jak zwykle jest mi smutno, że skończyłam tę książkę.
Właściwie to nie wiem co napisać po przeczytaniu tylu pięknych opinii -- podpisuje się jedynie pod wszystkimi zachwytami !!!
Uwielbiam książki Crummeya - jego styl, język , historie .
Ogarnia mnie wielki żal kiedy pomyślę, że została mi już tylko jedna pozycja.
Polecam z całego serca !!!!

I jak zwykle jest mi smutno, że skończyłam tę książkę.
Właściwie to nie wiem co napisać po przeczytaniu tylu pięknych opinii -- podpisuje się jedynie pod wszystkimi zachwytami !!!
Uwielbiam książki Crummeya - jego styl, język , historie .
Ogarnia mnie wielki żal kiedy pomyślę, że została mi już tylko jedna pozycja.
Polecam z całego serca !!!!

Uciekajacy od ckliwości i osądu, chłodny a przy tym niepozbawiony odpowiedniej dozy empatii wycinek z historii Nowej Fundlandii. Crummey we wspaniałym, na przemian dosadnym i poetyckim, przyjemnie gawędziarskim stylu snuje poruszającą surowością i prostotą opowieść o głęboko zakorzenionych różnicach kulturowych, nieuchronnie prowadzących do tragicznych w skutkach konfliktów. To też historia o twardych jak skała, na wskroś ludzkich postaciach, którymi targają sprzeczne uczucia i które łączy często skomplikowana sieć realcji, wypełnionych poczuciem winy, podziwem, pogardą i wdzięcznością; o ich hardkorowej codzienności, wypełnionej potem, brudem, mrozem i krwią. Z biegiem stron, dowiadujemy się coraz więcej o nich i ich motywacjach, niespiesznie wyjawianych przez kanadysjkiego pisarza w doskonale wybranych momentach, a przy okazji otrzymujemy fascynującą lekcję historii na temat miejsca nieczęsto odwiedzanego przez popkulturę. Opowieść ma niespieszny rytm, bardzo dobrze zbudowaną dramaturgię i potrafi wzruszyć, unikając ckliwości, co bardzo sobie cenię w tego typu literaturze. Na pewno sięgnę po kolejne książki Crummeya.

Uciekajacy od ckliwości i osądu, chłodny a przy tym niepozbawiony odpowiedniej dozy empatii wycinek z historii Nowej Fundlandii. Crummey we wspaniałym, na przemian dosadnym i poetyckim, przyjemnie gawędziarskim stylu snuje poruszającą surowością i prostotą opowieść o głęboko zakorzenionych różnicach kulturowych, nieuchronnie prowadzących do tragicznych w skutkach...

Mój pierwszy kontakt z literaturą kanadyjską. Miałem duże oczekiwania. Myślałem, że wyruszam w zupełnie nowe rejony literackie. Do kraju, którego nie znam. Zacierałem ręce nie mogąc doczekać się opisu życia w Nowej Fundlandii. A że od jakiegoś czasu intrygują mnie surowe krajobrazy północy i związana z tym egzystencja na poziomie fundamentalnym, wyobrażenia te były bardzo rozbudzone. I niestety się rozczarowałem.
Nie porwała mnie fabuła. Mogę o niej powiedzieć, że została zgrabnie skonstruowana, ale nic więcej. Nie wykraczała poza zwykłe czytadło. Relacje między bohaterami nie przekonywały mnie. Trochę w nich płytkiego psychologizmu, epatowania traumą z dzieciństwa. Zwykła sztampa, dość popularna w różnej maści "dziełach".
Historia kraju? Być może jest to najciekawsza warstwa tej książki. Jeżeli miałbym komuś ją polecać to właśnie ze względu na opis relacji tubylców z kolonistami. Autor opisuje świat, który w wyniku ingerencji białego człowieka ulega rozpadowi. Świat dawnych mieszkańców wypartych ze swoich domostw, poddanych procesowi kulturowej i fizycznej eksterminacji. Przygląda mu się ze smutkiem. Z poczuciem niepowetowanej straty. W tym sensie "Rzeka złodziei" jest książką elegijną. Próbą przywrócenia pamięci o dawnych mieszkańcach Kanady.

Mój pierwszy kontakt z literaturą kanadyjską. Miałem duże oczekiwania. Myślałem, że wyruszam w zupełnie nowe rejony literackie. Do kraju, którego nie znam. Zacierałem ręce nie mogąc doczekać się opisu życia w Nowej Fundlandii. A że od jakiegoś czasu intrygują mnie surowe krajobrazy północy i związana z tym egzystencja na poziomie fundamentalnym, wyobrażenia te były bardzo...

Historia o twardych ludziach, którzy ze sobą nie rozmawiają.
Bardzo lubię powieści osadzone w surowym klimacie północy, w których bohaterowie codziennie muszą zmagać się zarówno z własnymi słabościami, jak i surową naturą. To taki mój trop, który przy zachowaniu przez pisarza pewnego minimalnego poziomu, bez pudła dostarcza mi kilka godzin rozrywki.
Rzeka złodziei opowiada o życiu osadników w Nowej Fundlandii i o ich kontaktach z tubylcami, czyli o tym jak marnie kończą wszyscy, dość pechowi by napotkać na swojej drodze białą rasę.
Z perspektywy współczesnego czytelnika, jest to opowieść o ludziach zadufanych w sobie i małostkowych, którzy bynajmniej nie wzbudzają sympatii, o tych, którzy zagrabiają bogactwa naturalne, odmawiając zobaczenia w ich prawowitych właścicielach ludzkich istot. Trudno też pozbyć się wrażenia, ze gdyby tylko bohaterowie czasem ze sobą porozmawiali, to byliby w stanie rozwiązać większość swoich problemów, co czasami przekładało się u mnie na jawną irytację kierunkiem rozwoju fabuły. Z drugiej strony mam świadomość, ze taka kreacja bohaterów znajduje umocowanie w rzeczywistości, że ludzie właśnie tacy są. A o co chodzi w czytaniu książek, jak nie o to by poznawać to, co nam jeszcze obce?
Mimo faktu, ze porusza poważną problematykę rozliczeniową, Rzeka złodziei jest jednak tylko piękną, estetyczną opowieścią, która nie zostaje z czytelnikiem na dłużej.

Historia o twardych ludziach, którzy ze sobą nie rozmawiają.
Bardzo lubię powieści osadzone w surowym klimacie północy, w których bohaterowie codziennie muszą zmagać się zarówno z własnymi słabościami, jak i surową naturą. To taki mój trop, który przy zachowaniu przez pisarza pewnego minimalnego poziomu, bez pudła dostarcza mi kilka godzin rozrywki.
Rzeka złodziei...

Michale Crummey - Rzeka złodziei

Tak wielkiej dojrzałości w literaturze poszukuję ostatnimi czasy zdecydowanie bardziej niż kiedyś. Choć wcale nie oznacza to, że straciłem zapał do czytania książek wymykających się poza prawdziwy obraz rzeczywistości, do książek z kraina baśni, fantazji, horroru i zjawisk nadprzyrodzonych.

"- Ludzie być powinni tym, czym z pozoru są - skwitowała Cassie." ( str. 389 )

Biały człowiek o wieków i pokoleń postawił swoją rasę na piedestale szkalując, szykanując, znęcając się nad ludźmi o odmiennym kolorze skóry, z inną kulturą, obyczajami.
Nienawiść do człowieka bierze z niewiedzy, czyli z głupoty, krótko mówiąc. Człowiek nie ma właściwej wiedzy, by wczytać się w człowieka, by odgadnąć, co tak naprawdę w trawie piszczy. Nie rozumiejąc innych kultur, obyczajów, nie rozumiejąc psychologii człowieka, ludzie wpadają w popłoch, odczuwają dyskomfort inności i odmienności, tej różnicy, która dzieli jednego i drugiego człowieka. Boją się trochę tego i moim zdaniem zasiewa w nich ziarenko nienawiści, które z czasem rośnie i buntuje się przeciwko temu, że inny człowiek nie postępuje i nie zachowuje się w podobny sposób. To w ludziach głupich i nieświadomych wielu rzeczy, emocji, kulturowej odmienności wzbudza irytację, to ich drażni...
Tak moim zdaniem działa ten mechanizm. W taki właśnie sposób biały człowiek, zwłaszcza w dawnych czasach, pokoleniach, wiekach próbował albo zniszczyć jakąś rasę ludzi z toczącej się w jego krwi nienawiści, albo próbował okiełznać inną kultruę i dostować ją do jego standardów, co też nie było właściwe i również wynikało z głupoty i niewiedzy. Indianie, czy Afroamerykanie nie próbowali przeciągnąć białych ludzi na swoją stronę, nie próbowali ich zmieniać.
Oni mieli własną kulturę, która wyznaczała im cel życia, kształtowała ich codzienność. Oni pragnęli tylko szacunku i świętego spokoju, tego co normalny człowiek. Nikt nie lubi, jeśli ktoś wchodzi w nasze życie z butami i zaczyna rozstawiać nas po kątach, mówiąc nam jak mamy żyć, czego nie robić, a co musimy za wszelką cenę zmienić.
Wchodzenie z butami w przypadku tych kolorowych ras doprowadzało do iskrzenia i to zapoczątkowało dawniejsze konflikty. Biali uznali to za objaw szaleństwa i agresji, a nie widząc w tym żadnej swojej winy. To też wynikało z niewiedzy, niezrozumienia, w skrócie mówiąc głupoty:)

To książkach o ludziach o stalowych kościach i charakterze, wychowanych i zmuszony do życia w szalenie trudnych warunków, na łonie przyrody, która nie jest dla mięczaków.

Crummey'a czyta się genialnie, dojrzałość, jak już wspomniałem bije z każdego wątku, z każdej rozmowy prowadzonej w dialogach przez jego postacie.
Ta książka przypominała mi trochę klimat powieści Dana Simmonsa TERROR ( oczywiście poza nadprzyrodzonymi zjawiskami, które miały tam miejsce ) !!!

Michale Crummey - Rzeka złodziei

Tak wielkiej dojrzałości w literaturze poszukuję ostatnimi czasy zdecydowanie bardziej niż kiedyś. Choć wcale nie oznacza to, że straciłem zapał do czytania książek wymykających się poza prawdziwy obraz rzeczywistości, do książek z kraina baśni, fantazji, horroru i zjawisk nadprzyrodzonych.

"- Ludzie być powinni tym, czym z pozoru są -...