Asimova czytałem kiedyś sporo, ale nigdy nie porwałem się na cykl o Fundacji ze względu na jego monumentalność. Dziś jednak, w jesieni życia, gdy krew ostygła, a wiele uniesień jest już dla mnie dostępnych jedynie w sposób zapośredniczony, postanowiłem dać szansę tej słynnej serii, poczynając od napisanego do niej po latach wprowadzenia w postaci „Preludium”.
I nie doznałem zawodu. To znakomicie skrojona opowieść, która mieści dużo, a jeszcze więcej obiecuje. Dłuższą chwilę zajęła mi tylko adaptacja do języka, bo odwykłem od tak przejrzystej i pozbawionej ozdobników narracji. Gdyby jednak literatura gatunkowa próbowała być bardziej wysmakowana artystycznie, sprzeciwiałaby się swojej konstytutywnej cesze, czyli popularności. Lem nie jest tu, rzecz jasna, żadnym punktem odniesienia, gdyż stanowi na scenie literatury science fiction (i literatury w ogóle) zjawisko odrębne i do niczego niesprowadzalne.
Tymczasem u Asimova to nie język jest najważniejszy, ani nawet nie fabuły pojedynczych książek, tylko całościowa, potężna wizja, która cały czas jest gdzieś w tle, i której klocki można sobie stopniowo, konsekwentnie układać.
Wartkość stylu – i całej akcji - zdają się zatem w kontekście zakładanej popularności konieczne, by pozwolić łatwiej przełknąć umieszczone głębiej, uniwersalne w swej naturze refleksje o perspektywach i ograniczeniach ludzkiej kultury w jej szerokim rozumieniu.
Mnie zaimponował szczególnie intrygujący sposób przetworzenia historii człowieka, dzięki czemu realna przeszłość rzutuje na fikcyjną przyszłość, nadając zleżałemu nieco toposowi cykliczności dziejów świeży powiew.
Choć więc ze wstępu dowiadujemy się, że Asimov nie potrafił pisać o seksie, rozmach jego wizji oraz jej elegancki montaż pozwalają go z tego mankamentu rozgrzeszyć.

Asimova czytałem kiedyś sporo, ale nigdy nie porwałem się na cykl o Fundacji ze względu na jego monumentalność. Dziś jednak, w jesieni życia, gdy krew ostygła, a wiele uniesień jest już dla mnie dostępnych jedynie w sposób zapośredniczony, postanowiłem dać szansę tej słynnej serii, poczynając od napisanego do niej po latach wprowadzenia w postaci „Preludium”.
I nie...