jeden ze słabszych dramatów antycznych, które czytałam, po prostu się nie polubiliśmy

jeden ze słabszych dramatów antycznych, które czytałam, po prostu się nie polubiliśmy

Jak na greckie tragedie niezgorsza, choć niestety dalej nie znalazłem dramatu (prócz Makbeta) który czytałoby mi się dobrze.

Jak na greckie tragedie niezgorsza, choć niestety dalej nie znalazłem dramatu (prócz Makbeta) który czytałoby mi się dobrze.

Zbrodnia, kara i absolucja. Urzekający, podniosły styl.

Zbrodnia, kara i absolucja. Urzekający, podniosły styl.

O genezie Areopagu, o wyższości zinstytucjonalizowanego sądownictwa nad samosądem.
Ciekawe refleksje, motywy. Można w tym grzebać i myśleć.
Obejrzałabym w teatrze.

O genezie Areopagu, o wyższości zinstytucjonalizowanego sądownictwa nad samosądem.
Ciekawe refleksje, motywy. Można w tym grzebać i myśleć.
Obejrzałabym w teatrze.

Po zwycięskiej walce pod Troją król Myken Agamemnon powraca z wojny. Jego żona, Klitajmestra, myślawszy, że mąż poległ, uległa zalotom czarującego Ajgista. To oraz fakt, że odczuwa ona do powracającego męża niechęć za to, co zrobił w przeszłości (poświęcił ich córkę zagniewanej bogini),sprawia, iż razem ze swoim kochankiem planują go zamordować. I o ile może się to wydawać okrutne, Agamemnon również niejedno ma na sumieniu. Morderstwo jednak będzie miało serię następstw i konsekwencji.

Jest to jedyna zachowana trylogia teatralna ze starożytnej Grecji. Niektórzy badacze mówią, że jest to opus magnum Ajschylosa - wiele jego sztuk zaginęło, więc trudno stwierdzić, jak wypadałoby na tle zaginionych utworów, ale tle zachowanych rzeczywiście wypada najlepiej. Przede wszystkim jest to najdłuższe jego dzieło, występują tu jedne z bardziej popularniejszych postaci mitycznych, a płaszczyzna psychologiczna postaci jest tu dość prężnie rozwinięta. Najlepiej wypada również pod kątem zamysłu, kompozycji i fabularnych związków przyczynowo-skutkowych.

Przez swoją popularność, ajschylosowska wersja tego mitu sprawia wrażenie jak gdyby oficjalnej. Jest to opowieść całkiem nowatorska jak na swój czas, gdyż opowiada o zakulisowych morderstwach w obrębie rodziny królewskiej, czyli o czymś, co często miało miejsce w starożytności już od powstania pierwszych państw, niemniej to właśnie ten utwór jest o ile nie pierwszym, to z pewnością jednym z pierwszych, które o tym opowiadają, zwłaszcza biorąc pod uwagę jego rangę i znaczenie. Zawarte są tu rzecz jasna równiez uniwersalne motywy takie jak nienawiść czy zemsta. A ostatnia część trylogii zawiera symboliczne rozwiązanie akcji zmieniające wydźwięk całości w sprytną legendę polityczną o początkach sądownictwa. Lektura wymaga pokładów cierpliwości i wyrozumiałości, ale pod względem stylu to chyba i tak najbardziej dopracowane dzieło Ajschylosa.

Po zwycięskiej walce pod Troją król Myken Agamemnon powraca z wojny. Jego żona, Klitajmestra, myślawszy, że mąż poległ, uległa zalotom czarującego Ajgista. To oraz fakt, że odczuwa ona do powracającego męża niechęć za to, co zrobił w przeszłości (poświęcił ich córkę zagniewanej bogini),sprawia, iż razem ze swoim kochankiem planują go zamordować. I o ile może się to wydawać...

Dziesięć, bo skala dalej nie sięga. Dopisałem się do starego wydania, bo jakoś nie mogłem dodać nowego, w tłumaczeniu Roberta R. Chodkowskiego - choć pierwszy tom tego wydania jest już w bazie.
Jaka szkoda, że nie ozalało więcej sztuk Greków! Choć już tych 7 utworach Ajschylosa widać nie tylko jego literacki geniusz, nie tylko zanurzenie tej literatury w filozofii w stopniu, który potem długo się nie powtórzył, ale widać doskonale rozwój dramatu.
Można pisać o tym bez końca, ale wybiorę tylko jeden szczegół: w teatrze greckim mamy chór i 3 postaci na scenie? A tymczasem w "Agamemnonie", w epejsodionie 5, w reakcji na krzyk umierającego Agamemnona słyszymy po kolei odpowiedzi... 11 głosów z chóru. Tworzy to niesamowity dramatyzm i dynamizm, zaskakuje.
OK, a teraz czas wypisać sobie co pyszniejsze cytaty. I już czekają Sofokles i Eurypides.

Dziesięć, bo skala dalej nie sięga. Dopisałem się do starego wydania, bo jakoś nie mogłem dodać nowego, w tłumaczeniu Roberta R. Chodkowskiego - choć pierwszy tom tego wydania jest już w bazie.
Jaka szkoda, że nie ozalało więcej sztuk Greków! Choć już tych 7 utworach Ajschylosa widać nie tylko jego literacki geniusz, nie tylko zanurzenie tej literatury w filozofii w...

Samego dzieła nie śmiem oceniać. Przemawia za nim tradycja, historia i różnice kulturowe. Oceniam natomiast wydanie. Osobiście wolę "czyste" książki, tzn. bez uwag, odsyłaczy, podpowiedzi. Dlaczego? Ponieważ pozwalają dostrzec w dziele to, co ważne dla nas i dzięki temu odsunąć się od mainstreamowej interpretacji (czy warto tak podchodzić do utworu to kwestia dyskusyjna; ja uważam, że warto). Z drugiej strony, osoby mało wyrobione czytelniczo, albo takie, które dopiero się uczą, zapewne będą czerpały garściami z podobnych opracowań. Bo nie ulega wątpliwości, że to opracowanie jest naprawdę bardzo dobre.

Samego dzieła nie śmiem oceniać. Przemawia za nim tradycja, historia i różnice kulturowe. Oceniam natomiast wydanie. Osobiście wolę "czyste" książki, tzn. bez uwag, odsyłaczy, podpowiedzi. Dlaczego? Ponieważ pozwalają dostrzec w dziele to, co ważne dla nas i dzięki temu odsunąć się od mainstreamowej interpretacji (czy warto tak podchodzić do utworu to kwestia dyskusyjna; ja...

oki ale ciężko się czyta

oki ale ciężko się czyta

Wiedziałam, że lubię literaturę antyczną, a ,,Oresteja” Ajschylosa od dawna znajdowała się na mojej liście książek, które chciałabym przeczytać. Fragment przeczytany na zajęciach wystarczył, by mnie zachwycić, a przeczytanie całości tylko utwierdziło mnie w przekonaniu, że znalazłam kolejne cudowne dzieło literatury starożytnej.

Wojna trojańska już się skończyła. Wódz Agamemnon powraca do Myken, by radować się zwycięstwem. Nie wie jednak, że jego żona Klitajmestra, żądna zemsty za śmierć ich córki, którą Agamemnon złożył w ofierze, planuje go zamordować. Obowiązek pomsty za śmierć ojca spada na Orestesa – jedynego syna tego tragicznego małżeństwa. A wszystko dlatego, że na rodzie Atrydów ciąży klątwa od momentu, gdy ojciec Agamemnona upiekł ciała synów swego brata i podał mu je do zjedzenia.

Ta tragedia(czy raczej trylogia tragiczna) została napisana tak plastycznym stylem, że podczas czytania widziałam przed sobą Mykeny, Orestesa, Kasandrą, Agamemnona czy Elektrę. Historia jest dopasowana do klasycznych greckich motywów przeznaczenia i nieuchronności losu, ale współczesny czytelnik może zauważyć, że mimo szepczących głosów bogów, bohaterowie są poniekąd ofiarami własnych wyborów. Agamemnon ideałem nie był, z innych przekazów mitycznych można się dowiedzieć, że Klitajmestra miała też inne powody do swojej nienawiści niż tylko śmierć Ifigenii, ale jednocześnie nie da się ukryć, że jej zbrodnia była czymś potwornym. Orestes i Elektra są dwójką dzieci, które nie otrzymały należnej miłości od matki, więc szukają jej u nieobecnego ojca, i brną w swoją intrygę przekonani, że mają do tego moralne prawo. I jest jeszcze Kasandra – ukochana Agamemnona czy jego ofiara?* Mam wrażenie, że współczesna psychologia i filozofia pozwala w bardzo ciekawy sposób spojrzeć na mitologię grecką, zwłaszcza na ród Atrydów. Ale i bez tego ta trylogia jest znakomita. Nie tylko za sprawą stylu i fabuły, ale też bohaterów i ich emocji, która można namacalnie odczuć podczas czytania ich monologów. Uwielbiam postać Kasandry – jest mądra, dumna, skazana na zagładę, ale odważnie wychodząca naprzeciw swojemu przeznaczeniu. Równie ciekawa jest Elektra, zwłaszcza w scenie nad grobem ojca. Lubię, kiedy w greckich tragediach czy eposach pojawiają się postacie bogów, i pod tym względem również Ajschylos zaspokoił moje oczekiwania. Oprócz Agamemnona, Klitajmestry i ich dzieci możemy poczytać też trochę o bracie Agamemnona, Menelaosie, i jego żonie Helenie, którą Menelaos tak bardzo chciał odzyskać. Żałuję tylko, że nie pojawił się tu wątek Hermiony, ale w sumie zachęca mnie to do szukania innych greckich tragedii, gdzie Hermiona się pojawia.

Zdaję sobie sprawę, że ten tekst nie jest taką stricte mądrą i wnikliwą recenzją, ale naprawdę trudno jest pisać o tak klasycznym i tak wybitnym dziele. Dlatego warto samemu zapoznać się z tym dramatem, czytanie go nie zajmuje dużo czasu, a treść jest absolutnie warta przeczytania.

,, O, dziwne życie ludzkie! Lada cień je zmoże,
Jeżeli jest szczęśliwe, a jeśli, nieboże,
Nieszczęsne, tak je gąbka, jak litery, zmaże.”

*Biorąc pod uwagę całą mitologię skłaniam się ku drugiej opcji.

Wiedziałam, że lubię literaturę antyczną, a ,,Oresteja” Ajschylosa od dawna znajdowała się na mojej liście książek, które chciałabym przeczytać. Fragment przeczytany na zajęciach wystarczył, by mnie zachwycić, a przeczytanie całości tylko utwierdziło mnie w przekonaniu, że znalazłam kolejne cudowne dzieło literatury starożytnej.

Wojna trojańska już się skończyła. Wódz...

Bije racjonalnego Eurypidesa na głowę. Włos się jeży słuchając chóru Erynii, a same historie aż kipią od jakiegoś między słowami przeczuwanego napięcia, motoru tragedii. Wulkan słownej mocy.
(Nie znam autora przekładu, bardzo stary egzemplarz książki.)

Nietzsche pisał:
[Eurypides] w każdym rysie i w każdej linii [tragedii ajschylosowych] dostrzegał jakąś niewspółmierność, jakąś łudzącą określoność, a zarazem zagadkową głębię, a nawet nieskończoność tła. Najjaśniejsza postać zawsze ciągnęła za sobą ogon komety...

Bije racjonalnego Eurypidesa na głowę. Włos się jeży słuchając chóru Erynii, a same historie aż kipią od jakiegoś między słowami przeczuwanego napięcia, motoru tragedii. Wulkan słownej mocy.
(Nie znam autora przekładu, bardzo stary egzemplarz książki.)

Nietzsche pisał:
[Eurypides] w każdym rysie i w każdej linii [tragedii ajschylosowych] dostrzegał jakąś niewspółmierność,...