Pod parasolem przeciętny człowiek - podczas nieprzyjemnej pogody - czuje się lepiej. Jest chroniony od deszczu i wiatr mu tak nie wieje w oczy. Może zasłonić się także przed spojrzeniami innych ludzi - uciec od ciekawości, strachu czy nienawiści. Parasole powinny nas chronić - taka już ich parasolowata natura i nieważne czy będzie to ochrona dzisiejsza, wypracowana przez wieki, ta od mokrych kropel czy ta, zgodna z nazwą i pierwotnym przeznaczeniem: od silnych promieni słonecznych, padających wszędzie tam, gdzie akurat nie trzeba. Tak, parasole powinny nas chronić. Czy jednak Niebieski Parasol Debbie uchroni głównego bohatera - Billa Hodgesa - najnowszej powieści Stephena Kinga? Moi drodzy... oczywiście, że Wam nie powiem!

Zdradzę jednak, że jest przed czym chronić emerytowanego już policjanta, z tym że jego największym wrogiem jest on sam. Nie minęło wiele czasu odkąd Hodges przeszedł na emeryturę, jednak już zaczyna mu doskwierać zarówno samotność, jak i nieunikniona nuda. Brakuje mu i kolegów z pracy, i spraw, które pochłaniając jego czas nie zostawiały czasu na myślenie. Teraz jednak Bill chwil wolnych ma aż nadto, choć - przecież historia dopiero się rozpoczyna - już niedługo taki stan rzeczy ulegnie zmianie. Dla Hodgesa nie będzie to jednak nowa sprawa, a śledztwo, które jeszcze za jego kariery utknęło w martwej strefie. I choć rzecz ściśle wiąże się z pewnym samochodem, to nie będzie to żądna krwi Christine. Tym razem zło wykreowane w literackim umyśle Kinga nie zagnieździło się w kanałach, samochodzie, kosiarce, maglownicy czy... kupie. Tym razem zło przybrało postać człowieka, którego Hodges musi jak najszybciej złapać, aby ten nie wyrządził już więcej krzywd. Do tego jednak, byłemu policjantowi niezbędna będzie tożsamość mordercy, a ta póki co jest kompletnie nieznana i nie prowadzą do niej żadne poszlaki.

Zabójca z Mercedesa jest przede wszystkim bardzo dobrze skomponowanym charakterem w powieści. Co więcej, nie szukamy go z wypiekami na twarzy razem z Billem, ani nie próbujemy swoich sił jako książkowi detektywi by wykryć sprafcę (sic!) przed głównym (dobrym!) bohaterem. „Pan Mercedes” ma dla nas trochę inny schemat właśnie dlatego, że czytelnik niemal od razu wie, kto popełnił okrutną zbrodnię na Targach Pracy i jak dowiedział się pewnych rzeczy dotyczących naszego detektywa. Dodatkowo akcję śledzimy dwutorowo - zarówno z perspektywy Billa Hodgesa, jak i samego sprafcy (sic!). Jedynym łącznikiem między tą dwójką jest właśnie Niebieski Parasol Debbie - czy jednak będzie on na tyle pomocny, aby policjant odzyskał chęć do życia? A może Niebieski Parasol będzie chronił właśnie czarny charakter?

Sprafca (sic!) jest więc jednocześnie znany i nieznany, i właśnie dzięki temu akcje - które już i tak są wystarczająco szybkie i wprowadzają niesamowite napięcie - przyprawiają o jeszcze większy dreszczyk emocji, ponieważ czytelnik - choć wie, kto stoi za masakrą i bardzo prawdopodobne, że planuje kolejną - nie może w żaden sposób pomóc detektywowi ani naprowadzić go na właściwe tory. Bill Hodges będzie miał oczywiście swoich pomocników - zupełnie przypadkowych i dobranych zupełnie nie jak w korcu maku - jednak oni również będą wiedzieli dużo mniej, niż ja, Ty czy inni czytelnicy „Pana Mercedesa”.

„Pan Mercedes” to niezwykle szybki, porywający i wnikliwy Stephen King. To King, który zachęca czytelnika, wciąga w swój świat i nie pozwala się z niego wyrwać. Lektura tej powieści upływa błyskawicznie, a co ważne - daje minimalne nadzieję, na - jeśli nie ścisłą, to luźną - kontynuację. Fabuła rozpatrywana na płaszczyźnie psychologicznej zasadza się w głównej mierze na zabawie w kotka i myszkę, jednak autor „Lśnienia” prowadzi tę zabawę w taki sposób, że nie jest ona ani oklepana, ani nie doprowadza odbiorcy do znudzenia.

„Pan Mercedes” to powieść, która zdecydowanie różni się od poprzednich książek Kinga. W żaden sposób nie da się jej porównać do „Joyland” czy „Doktora sen”. Mam niejasne wrażenie, o którego słuszności - ponieważ nie potrafię go sprecyzować - jestem w dość szczególny sposób przekonana, że „Pan Mercedes” jest dużo poważniejszy od dwóch wymienionych przed chwilą tytułów; doroślejszy - jeśli można w ogóle pozwolić sobie na stopniowanie dorosłości u pisarza, który ma 67 lat. I nie chodzi tu nawet o poruszaną problematykę, ale o coś nieuchwytnego, co rozprzestrzenia się gdzieś między słownictwem, konstrukcją bohaterów, prowadzeniem fabuły, dialogami a samym klimatem powieści.

Oczywiście jest tu całkiem sporo tego „poczciwego” Stephena Kinga, w którym zakochała się cała masa czytelników rozsiana po całym świecie. Nie zabraknie więc także nawiązań zarówno do innych dzieł pisarza (aż żałuję, że przeczytałam ich tak mało, przez co wiele takich nawiązań na pewno mi umknęło), jak i do samego życia króla horroru... (czy numer 19 coś Wam mówi?). Jest tu oczywiście przepiękny wachlarz osobowości lub nawet - osobliwości. King jak zwykle nie zapomina o nikim - maluczcy czy nie maluczcy - każda postać znajdzie schronienie dla swojego charakteru pod jego literackim parasolem. Pisarz ponaprawia druty, dokręci rączkę, załata dziury - i w ten sposób nawet z nijakiego bohatera stworzy perełkę, która na długo pozostanie w naszej pamięci. Postać tytułowego Pana Mercedesa czyli - możemy to powiedzieć - Brady’ego Hartsfielda jest rewelacyjnie skonstruowana, czytelnik zafascynowany postawą sprafcy (sic!) pragnie dowiedzieć się o nim jak najwięcej, aby dzięki temu być może zrozumieć motywy zarówno jego samego, jak i szerzej rozumianego zła. Również postać głównego oponenta Pana Mercedesa - Billa Hodgesa nie jest stworzona tandetnie czy banalnie. Emerytowany policjant jest gruby, nie pierwszej młodości (wszak emerytowany) i dość samotny - odrobinkę przypominał mi Cormorana Strike’a z „Wołania kukułki”. Takich detektywów lubimy - ludzkich, prawdziwych i sprawiających wrażenie będących tu i teraz, których można dotknąć, u których można dostrzec wałki tłuszczyku i krople potu na czole; z takimi się albo utożsamiamy albo z takimi mamy do czynienia prędzej niż z wymuskanymi geniuszami o nienagannej sylwetce.

W „Panu Mercedesie” nie brakuje niczego. Jest nazwisko Kinga, które choć broni się samo - absolutnie tej obrony nie potrzebuje; jest zło i dobro mające swoje tysiąc odcieni; jest sprafca (sic!) i jest czas, którego ubywa, aby go schwytać; są poszlaki i tajemnice; są rodzinne dramaty i toksyczne relacje. Najnowsza powieść Stephena Kinga, choć jest bardzo dobrym kryminałem, jest również rewelacyjną powieścią o uwikłaniu się bohaterów w nieodpowiednie relacje, związki i sytuacje. To historia o ludziach - tych złych i dobrych. A także o parasolach, którymi możemy dla innych być. Niekoniecznie niebieskich. Ja chętnie jeszcze niejednokrotnie schowam się pod literacki parasol Kinga, pod kolejną historię, która osłoni mnie przed szarzyzną, rutyną czy zwykłym smutkiem.

Sylwia Sekret