Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Kiedy duży chłop ucieka z domu. Ulubiona scena: bach! klapsa wymierzonego w wyzywający tyłeczek oszołomionej pastorowej. Tyle o fabule. Opowieść o Króliku, poza tym, że wyda się nienaturalna, ponieważ taka precyzja sensualności, sensu i bezduszności musi być niemiło dziwaczna (i że w zmyśle ekspozycji, zimnie przekazu i metodzie kompozycji przypomina "Madame Bovary"),przykuwa uwagę swym narracyjnym głosem (przeświecając swoim blaskiem przezroczystość dramatu drobnomieszczaństwa i rzucając cień płomiennej ironii na miraże zbiorowej umysłowości); różowym rumieńcem mnemonicznego banału rozżarzonego na bladym obliczu banalnych zdań (wywołując na kliszach zszokowanej pamięci czytelnika tłuste i wilgotne negatywy); i protekcjonalnym posługiwaniem się próżnością ludzkiego pragnienia (seksponowanego przy pomocy giętkiego skalpela pomysłowego obrazowania),obierając całkiem odmienny kąt widzenia, co pozwala zauważyć zupełnie inne aspekty "tych" spraw. Odpycha natomiast konwencjonalne potraktowanie dialogu (spektrum rozmów jest szerokie, lecz płaskie, aczkolwiek stylistycznie zrośnięte z niewyszukaną tkanką społeczno-moralną zaludniającą powieść),w których autor często posuwa się do tego typu nieczystych zagrywek, kiedy za jego pomocą przemyca jakieś osobiste spostrzeżenia i przekonania na tę czy inną sprawę. Nadmieńmy, że w ów protekcjonalizmie — w którym bohater ukazuje swą pełnej krasy emocjonalno-społeczną bladą nagość — należy widzieć narzędzie stylizujące, wciśnięte gdzieś między wymyślnym parawanem porównania a lubieżnym łożem przenośni, dopasowane do przyjętej przez autora szczególnej koncepcji świata: pomalowanego upiększającymi farbami z atestem nieszkodliwości. Na marginesie dopiszmy, że jego kanwą jest — pomijalna jak oczywisty deseń obrusa, z którego wyrasta finezyjna wieża deseru — "amerykańska protestancka klasa średnia z małego miasteczka, gdzie rządzi dwuznaczność i zderzają się skrajności". Lecz ważniejsze jest to, że przeciętna "realność" (to, co ogólne) miesza się tu z nieprzeciętnym sposobem ekspozycji (czyli tym, co szczególne) w sposób niemal synonimiczny, tworząc gatunek występujący na obszarze tego i tylko tego snu. W kontinuum zwykłych ludzkich postaw (z wszystkimi klasowymi troskami, klasowymi marzeniami, klasowymi pozami i klasowymi zerami),John, bez ogródek wrzuca seks tworzący tragikomiczną, dobrze naoliwioną powieściopisarską fabułę — którą od płomieni rządzących ślepym trafem ludzkiego losu różni spryt i rozmysł bezcielesnego (z kilkoma zastrzeżeniami) i bezlitosnego autora — omotującą bohatera swym motkiem, z którego ten próbuje się wyplątać (korzystając nawet w początkowej fazie powieści z mapy drogowej).