Polska antologia opowiadań poświęconych szeroko rozumianej tematyce Ziem Odzyskanych na 25-lecie odzyskania tych ziem przez Polskę po II wojnie światowej. Była próbą opisania literatury o ziemiach zachodnich i jej systematyzacji. Stanowić miała obraz minionych lat (głównie czasów pionierskich), które odchodziły w czasie wydania dzieła do przeszłości, a także świadectwo współczesności oraz rozwoju na terenach, gdzie losy Polaków w różnych momentach historii były dramatyczne i bardzo trudne. Obrazować miała procesy, które Eugeniusz Paukszta nazywał wrastaniem, a socjologia definiuje jako adaptacyjne, prowadzące do stworzenia nowej jedności społecznej. Właśnie rytm tych procesów, które dokonały się po 1945 na Ziemiach Odzyskanych, wpłynął na dobór tekstów opublikowanych w antologii, a dokonali go Witold Nawrocki i Andrzej Wasilewski. Nawrocki opatrzył ponadto dzieło obszernym wstępem zatytułowanym Literatura nad Odry.

Antologia podzielona jest na trzy części: Powrót (traktująca o przyjeździe i zasiedleniu Ziem Odzyskanych), Wrastanie (czasy pionierskie i kształtowanie się nowych społeczności) oraz Tu jest nasz dom (adaptacja i przyszłość). Na dzieło składają się następujące opowiadania[4]:

Powrót:

Jan Brzoza – Powrót z niewoli (1955),
Marian Turwid – Powrót Marty,
Henryk Worcell – W drodze z Heinzendorfu do Zdarzyc,
Henryk Worcell – Wotan odjedzie pociągiem,
Zofia Nałkowska – Profesor Spanner,
Jerzy Pluta – Pas (1962-1963),
Ireneusz Gwidon Kamiński – Ziemia nie milczy (Szczecin, 1955),
Egon Naganowski – Ostatni rozdział,
Zbyszko Bednorz – Będzie bratem,
Katarzyna Suchodolska – Szeliniaki,
Bronisław Słomka – Ten, który przyszedł,
Eugeniusz Paukszta – Na rykowisko nie pojechałem,
Józef Hen – Wdowa po Joczysie,
Romuald Cabaj – Łopata,
Wojciech Żukrowski – Młodzi.

Wrastanie

Henryk Worcell – Polak mały,
Maria Dąbrowska – Poranek w ogrodzie zoologicznym (1949),
Anna Kowalska – Opowieści wrocławskie,
Leon Wantuła – Kryśka,
Gustaw Morcinek – Wiktoria,
Katarzyna Suchodolska – Noc,
Leszek Prorok – Willa Waldfrieden (1954),
Józef Lenart – Codziennie toczy się wojna,
Roman Samsel – Hakenkreutz,
Jerzy Putrament – Dwa świństwa (1956),
Jarosław Iwaszkiewicz – Cmentarz w Toporowie.

Tu jest nasz dom

Zygmunt Trziszka – Jedna rodzina,
Janusz Koniusz – Rybacy i pies,
Edmund Głuchowski – Dom,
Wilhelm Szewczyk – Klara Krause,
Eugeniusz Paukszta – Wilczy pomiot,
Kazimierz Maria Kowalski – Wędrujące Miłosierdzie Boże,
Nina Karcher-Gamratowa – Przyjaciel z dzieciństwa,
Tadeusz Stępowski – "Potrzebny jest nam Frycz Zawada",
Jerzy Jan Pachlowski – Cygan,
Tadeusz Mikołajek – Nieślubny,
Czesław Schabowski – Rybackie wyścigi,
Henryk Panas – W podróży na wyspy szczęśliwe,
Aleksander Baumgardten – Trudny rocznik 45,
Czesław Kuriata – Pamiętnik nauczycielski,
Roman Tomczyk – Lisopsy (1955).