"Historia to zbiór otwartych możliwości, a nie za­mkniętych dokonań" w pełni zgadzam się z tezą autora, natomiast nie przemawia do mnie formuła wybrana przez autora czyli "pozbawiona upo­rządkowanej fabuły, przedstawianie różnych hipotez, domysły i spekula­cje na temat przypuszczalnego przebiegu zdarzeń - a nie same zdarzenia". Wymaga ona naprawdę wytrwałego odbiorcy, jest "męcząca" i - przynajmniej mi - nie sprawia przyjemności w trakcie czytania. Do mnie jednak przemawia klasyczna forma powieści historycznej w której auto wybiera jedną z prawdopodobnych wersji - lub też zdaniem autora najlepszą, najbardziej intrygującą lub zapewniającą największe zainteresowanie - i wokół niej snuje opowieść.

"Historia to zbiór otwartych możliwości, a nie za­mkniętych dokonań" w pełni zgadzam się z tezą autora, natomiast nie przemawia do mnie formuła wybrana przez autora czyli "pozbawiona upo­rządkowanej fabuły, przedstawianie różnych hipotez, domysły i spekula­cje na temat przypuszczalnego przebiegu zdarzeń - a nie same zdarzenia". Wymaga ona naprawdę wytrwałego odbiorcy, jest...

WTF did I just read...?

WTF did I just read...?

Ta powieść to po prostu totalny reset czytelniczego doświadczenia. Parnicki to mistrz języka, klimatu, umiejętnie budowanych niuansów. Poza tym posiada niesamowitą wiedzę historyczną. Dostajemy tutaj połączenie bardzo skomplikowanej powieści historycznej, kryminału i jednocześnie "rekonstrukcji" pewnych mitów, z europejskiego i ...mezoamerykańskiego kręgu kulturowego. Warto przed sięgnięciem po Nową Baśń poznać wcześniejsze powieści T. Parnickiego i zapoznać się z jego złożonym warsztatem. Bez tego może być na początku trudno ;-)

Ta powieść to po prostu totalny reset czytelniczego doświadczenia. Parnicki to mistrz języka, klimatu, umiejętnie budowanych niuansów. Poza tym posiada niesamowitą wiedzę historyczną. Dostajemy tutaj połączenie bardzo skomplikowanej powieści historycznej, kryminału i jednocześnie "rekonstrukcji" pewnych mitów, z europejskiego i ...mezoamerykańskiego kręgu kulturowego. Warto...

Twórczość Parnickiego nazywano „literaturą paranoickoidalną” – i trzeba mieć to na uwadze. W porównaniu do „Srebrnych orłów” (które wypada przeczytać przed podejściem do „Nowej baśni” ze względu na kontynuację kilku wątków) nie mamy już do czynienia z klasyczną powieścią historyczną, ale raczej – historiozoficzną.

Nie jest to propozycja dla szerokiego grona odbiorców – z wielu powodów. (Skojarzenie – w pewnym sensie tylko odległe – każe mi dodać, że dziś podobnym twórcą jest Dukaj).
Jako pierwszy wymienię specyficzny styl autora: długie, dość zawiłe zdania, z licznymi wtrąceniami i przestawieniami szyku – wszystkie przy tym o pięknym rytmie, na jaki pozwala tylko maestria językowa.
Po drugie – fabuła osadzona została w XI wieku i trzeba się w nim przynajmniej nieźle orientować, aby się zanadto nie pogubić. Do wydania dołączono notki o postaciach historycznych i legendarnych oraz – pokaźnych rozmiarów – tabelkę z wydarzeniami, o których w treści mowa (oba dodatki autorstwa Antoniny Jelicz, historyk literatury). Są pomocne, ale bardziej jako „ściągawka”.

I nie koniec na tym. Poza historiozofią bardziej niż historią – albo nierozłącznie z tą historiozofią – występuje mit czy też tytułowa baśń. Skoro nie posiadamy własnej pamięci o minionych wydarzeniach, a na podstawie subiektywnych relacji, plotek, listów (przypisywanie im niezawodnej zgodności z prawdą to wręcz „prostactwo umysłowe”) można budować tylko teorie, które wcale z prawdą zgadzać się nie muszą – to i historia nie może być niczym więcej, jak opowieścią z ogromem niewiadomych i zbiorem potencjalnych, nierzadko sprzecznych wersji wypadków ("Ludzka prawda, wszelka możliwa prawda ludzka, jest to – wiecie co? Oto ni mniej, ni więcej jak tylko argument tak przemyślnie skonstruowany, iż nie sposób, by ktoś – ktokolwiek bądź – zdołał go zbić"). Postacie mają nie tylko niepewne genealogie, ale i kilka twarzy, wręcz wcieleń. Gdyby ktoś próbował odczytywać treść bez mitycznego filtra, uznałby ją pewnie za niemały bełkot.

Podtytuł pierwszej części „Nowej baśni” – „Robotnicy wezwani o jedenastej” – nawiązuje do biblijnej przypowieści, bo i mowa w największej chyba mierze o ludach, do jakich chrześcijaństwo dotarło „późno” (jeśli w ogóle),w tym rzecz jasna o państwie polskim. Chrześcijaństwa wersji kilka: rzymskie, greckie – i słowiańskie, a i kultur w powieści mrowie: Bizancjum, Ruś, Chazarowie, Żydzi, Brytania, Irlandia, Islandia – oraz… Toltekowie. Wszystko przeplatane mitem celtyckim, napomknięciami też o Graalu, greckim podaniem o Atlantydzie-Przeciwziemi; jest i Hamlet. Chapeau bas za połączenie tego w całość.
Ważne pytanie: czy wobec takiej mnogości ludów oraz specyfiki różnych kultur chrześcijaństwo może pełnić rolę ponadnarodowego ogniwa i stać się religią powszechną, wolną od narodowych interesów, obecną na całym świecie? A jeśli historia w pewnym sensie kołem (buntem) się toczy – to jaką rolę dzięki temu pełnić może w niej duchowieństwo? (I co jest celem, a co środkiem do celu: władza czy mądrość?)
Parnicki odpowiada ciekawie, choć – niejednoznacznie. Jednoznacznie się przecież nie da, ku pokrzepieniu mózgów. ;-)

Twórczość Parnickiego nazywano „literaturą paranoickoidalną” – i trzeba mieć to na uwadze. W porównaniu do „Srebrnych orłów” (które wypada przeczytać przed podejściem do „Nowej baśni” ze względu na kontynuację kilku wątków) nie mamy już do czynienia z klasyczną powieścią historyczną, ale raczej – historiozoficzną.

Nie jest to propozycja dla szerokiego grona odbiorców – z...