Ziemskie doświadczenia niewiele się przydadzą, kiedy zostaną rzucone w otchłań gorących piekieł. W swoim mistycznym przeznaczeniu staną się obłąkanymi duchami krainy, którą próbowały odkryć. Zostanie po nich tylko ślad, który będzie tym większy, im więcej wycierpiały. A podróż przez krainę myśli nie zakończy się nigdy, bo jej duch nie zaniknie tak łatwo. Jego legenda na wieki będzie niepokoiła umysły i na każdym drzewie interioru przypominała o człowieku natchnionym ideą. Również mnie dopadła ta piekielna rozkosz zanurzania się w introspekcji. Uznałem, że nie warto było się z niej wyrywać, bo dzięki temu mogłem odbyć wspólną i długą podróż z Vossem, kimś kto zdobył świętość nawet nie będąc uważanym za błogosławionego.

Pod spalonym australijskim niebem trudno zrzucić ciężkie brzemię życia. A jeszcze trudniejszym zadaniem jest odkryć raj we wnętrzu tego rozgrzanego pustyniami kontynentu. Jednak Patrick White uparcie wystawia mój charakter na ciężką próbę wyprawy w głąb siebie i nie zważa na to, że stąpam po rozpalonym piasku. Nie wie czym się może dla mnie skończyć taka ekspedycja, która do złudzenia przypomina katharsis. Podczas wędrówki łatwo wydać wyrok nie tylko na bohaterów książki ale też na swoją osobę. Bo porównań do głównego bohatera "Vossa" każdy doświadczony czytelnik znajdzie aż nadto, aby się w pełni z nim utożsamić. Czytając o nim, niektórzy dostrzegą swoje przeładowanie złudzeniami, inni spróbują odczytać własne myśli w świecie snów. A pozostali odkryją w niemieckim podróżniku bóstwo i zapragną także nim zostać. W każdym razie pokusa wydobycia z tej książki więcej, niż ona sama nam może zaoferować jest ogromna.

"Voss" to wizja w której wrogie duchy obcych miejsc przelewają nasze wspólne myśli na papier. W ten sposób próbują w postaci liter odesłać je jak najdalej od nich samych. "Voss" to olśniewające piękno o tragicznym zabarwieniu, nieco przypominające zmartwychwstanie. Jeśli ktoś dobrnie do końca tej szalonej wyprawy to stanie się świadkiem odkrycia wspaniałych zagadek ludzkiej psychiki. To jak wejście i wyjście z grobu, pełne ulatniających się dusz starych Aborygenów i kluczy do zrozumienia charakteru. Wszelkie tajemnice zawsze budziły moje zainteresowanie ale połączenie głębi ludzkiej duszy z głębią australijskiego kontynentu zwielokrotniło przyjemność czytania. Może mi zabraknąć słów aby opisać bezmiar smutnej przestrzeni, zarówno tej w sercach ludzi jak i wśród australijskich bezdroży. Jednak White w olśnieniach trwających nawet mgnienie oka potrafi to znakomicie. W jego prozie nawet promień słońca odbijający się o wypolerowany kamień przyniesie zmysłową radość z odkrycia czegoś, co być może moglibyśmy zobaczyć tylko przez ułamek sekundy w snach.

Moje odczucia po przeczytaniu "Vossa" mogą kojarzyć się ze szczęściem w ogromnej i niezmierzonej ciszy, w pędzie do wiedzy o emocjach nagromadzonych podczas lektury. White pomógł mi na chwilę odrzucić rzeczy nieistotne i sięgnąć po nieskończoność idei. Zaraził mnie uwielbieniem dla celu i silnej woli. Powoli wysnuwał z mojego umysłu pojęcia dotąd mi nieznane, których nie mógłbym nawet nazwać. Jednak dzięki niemu mogłem skosztować owoców własnych myśli bawiąc się ich zmysłowym poznawaniem. Potrafiłem z pokorą podejść do nadprzyrodzonych zjawisk nie oczekując ich wyjaśnienia. To wszystko co potrafię opowiedzieć o pisarzu, który umie szarpać moimi myślami i doprowadza do męki duchowej w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Bo czym innym jest literatura, jak nie poznawaniem samego siebie w literach książek.

Ziemskie doświadczenia niewiele się przydadzą, kiedy zostaną rzucone w otchłań gorących piekieł. W swoim mistycznym przeznaczeniu staną się obłąkanymi duchami krainy, którą próbowały odkryć. Zostanie po nich tylko ślad, który będzie tym większy, im więcej wycierpiały. A podróż przez krainę myśli nie zakończy się nigdy, bo jej duch nie zaniknie tak łatwo. Jego legenda na...