Mistycyzm i zwyczaje żydowskie oraz miłość silniejsza od śmierci. Dramat, który nadal, po latach fascynuje i pozwala się nieco zagłębić w żydowskie tajemnice z czasów dwudziestolecia międzywojennego.

Mistycyzm i zwyczaje żydowskie oraz miłość silniejsza od śmierci. Dramat, który nadal, po latach fascynuje i pozwala się nieco zagłębić w żydowskie tajemnice z czasów dwudziestolecia międzywojennego.

Miłość zwycięża wszystko, nawet śmierć. Żydowski mistycyzm, tajemnica, głębia. Piękne.

Miłość zwycięża wszystko, nawet śmierć. Żydowski mistycyzm, tajemnica, głębia. Piękne.

Oglądając dokument o Michale Waszyńskim, reżyserze polskim, który przed wojną zrobił mnóstwo polskich filmów znanych i lubianych, zainteresowała mnie postać pisarza, który napisał "Dybuka". An-ski był Żydem piszącym w Jidisz i inspiracją dla Waszyńskiego do nakręcenia filmu pod tym samym tytułem. Zresztą nie tylko dla niego, bo później również powstawały filmy wg tego dramatu i, zdaje się, do dziś jest on wystawiany.
Autor Dybuka zmarł w 1920 roku, czyli mamy literaturę sprzed Holokaustu, co, moim zdaniem, jest ciekawe, bo nie naznaczone dramatem wojennym i dzięki temu jest tu trochę tego świata, który po II wojnie światowej przestał istnieć, ale ukazanego z tamtej perspektywy.
Zaletą tego dramatu jest prosty język i zwięzłość fabuły, bez zbędnych komplikacji, chociaż bez podstawowej chociażby wiedzy o żydowskich rytuałach religijnych można się czuć zagubionym. To mi trochę przeszkadzało, ale nie aż tak bardzo jak stężenie zabobonów i magii dla ubogich. Ja nawet lubię ten folklor żydowski, specyficzne poczucie humoru i mistycyzm, na moje oko, trochę wiejski. Jednak tutaj, wg mnie, melodramat zdominował nawet niezrozumiały rytuał. Piętrowe wypędzanie "dybuka" przypominało mi trochę dziecięce zabawy, gdzie wymyśla się kolejne historie, coraz bardziej nieprawdopodobne i prowadzące do absurdu, jednak takiego z lekka infantylnego. Dosadnie mówiąc na zasadzie "jak nie kijem go, to pałą"... niestety. I jakoś nie mogłam się oprzeć wrażeniu, że dziełu jednak bliżej do "Trędowatej" niż do "Skrzypka na Dachu".

Oglądając dokument o Michale Waszyńskim, reżyserze polskim, który przed wojną zrobił mnóstwo polskich filmów znanych i lubianych, zainteresowała mnie postać pisarza, który napisał "Dybuka". An-ski był Żydem piszącym w Jidisz i inspiracją dla Waszyńskiego do nakręcenia filmu pod tym samym tytułem. Zresztą nie tylko dla niego, bo później również powstawały filmy wg tego...

Książkę tą znalazłam zupełnie przypadkowo wertując portal wolne lektury, nie spodziewałam się że będzie to tak wciągający dramat. Niezwykły klimat!
Dla zainteresowanych kulturą i wierzeniami Żydów- ogromna czytelnicza gratka.

Książkę tą znalazłam zupełnie przypadkowo wertując portal wolne lektury, nie spodziewałam się że będzie to tak wciągający dramat. Niezwykły klimat!
Dla zainteresowanych kulturą i wierzeniami Żydów- ogromna czytelnicza gratka.

Udostępniają "wolne lektury" - zacna inicjatywa :)

Sztuka dobrze napisana, trzyma w napięciu. Noi pokazuje żydowską kulturę oraz religię.
Mi się podobało :)

Udostępniają "wolne lektury" - zacna inicjatywa :)

Sztuka dobrze napisana, trzyma w napięciu. Noi pokazuje żydowską kulturę oraz religię.
Mi się podobało :)

To właśnie na podstawie tego dramatu w 1937 roku nakręcono "Der Dibuk" – legendę kina, ponoć najczęściej wyświetlany film w historii kinematografii.
Co zawiera pierwowzór tego klasyka? Niesamowicie mroczny, cmentarny klimat. Utrzymuje się on właściwie od pierwszego zdania i nie odpuszcza do końca. Nie ma tu miejsca na złapanie tchu, czy sceny – odskocznie służące rozładowaniu napięcia. Sztuka jest bardzo krótka (zaledwie 40 stron z hakiem),jednakże atmosfera jest krańcowo posępna. To prawdziwy horror, co się zowie!
Wydarzenia przedstawione w utworze rozgrywają się w stricte żydowskim entourage'u – jest to niewątpliwa zaleta, ponieważ można zaznajomić się z niejedeną ciekawostką dotyczącą mentalności, obyczajowości, wierzeń, czy języka ludzi dzielących z Polakami tę samą ziemię (rzecz dzieje się w Brynicy i Miropolu),a tak od nich różnych.
"Dybuk" to solidna groza w koszernym wydaniu.

To właśnie na podstawie tego dramatu w 1937 roku nakręcono "Der Dibuk" – legendę kina, ponoć najczęściej wyświetlany film w historii kinematografii.
Co zawiera pierwowzór tego klasyka? Niesamowicie mroczny, cmentarny klimat. Utrzymuje się on właściwie od pierwszego zdania i nie odpuszcza do końca. Nie ma tu miejsca na złapanie tchu, czy sceny – odskocznie służące...

W swoich starych notatkach znalazłem zapis, że autor słynnego "DYBUKA" /Szymon/ An-ski naprawdę nazywał się SZLOJME ZAJNWIŁ RAPAPORT i że napisał również hymn BUND-u, /to jest "cuś"/. DYBUK to dusza zmarłego grzesznika, ktora zamieszkała w ciele osoby żyjącej. W sztuce An-skiego zakochany biedak zaprzedaje duszę diabłu, by zdobyć bogatą wybrankę. Dowiedziawszy się o jej zaręczynach umiera, a dusza jego wstępuje w nią jako DYBUK. Po egzorcyzmach opuszcza ciało ukochanej, lecz porywa z sobą jej duszę.
Co do BUNDu, wyjaśniam, że tak nazywała się lewicowa żydowska partia, z której lwia część przeszła do KPP /Komunistycznej Partii Polski/, zdziesiątkowanej przez Stalina.
Jeszcze adnotacja: Biblioteka Literacka /KOS/ 1988. B.dobre

W swoich starych notatkach znalazłem zapis, że autor słynnego "DYBUKA" /Szymon/ An-ski naprawdę nazywał się SZLOJME ZAJNWIŁ RAPAPORT i że napisał również hymn BUND-u, /to jest "cuś"/. DYBUK to dusza zmarłego grzesznika, ktora zamieszkała w ciele osoby żyjącej. W sztuce An-skiego zakochany biedak zaprzedaje duszę diabłu, by ...

Zabrałam się za dzieła związane z "Dybukiem" w złej kolejności - wpierw film z lat trzydziestych (dostępny na YouTube, polecam!!!),potem spektakl w Teatrze Żydowskim (mniej zachwycający),dopiero potem wersja papierowa. Powinnam była zacząć od książki...
"Dybuk" to klasyka. Każdy, kto interesuje się kulturą żydowską, powinien według mnie to znać (albo chociaż obejrzeć film, bo ten jest niesamowity). W żadnej innej książce nie spotkałam się z takim przykładem wymieszania świata ludzi i zaświatów, gdzie obie sfery przenikają się wzajemnie (chociażby sąd Tory, gdzie oskarżycielem był duch).
Dodatkowo "Dybuk" pokazuje też zwyczaje sztetla, to, jak bardzo ważna jest tradycja i dotrzymywanie obietnic (chociaż z tym ostatnim różnie bywa, co pokazują chociażby "Dzieje Tewji Mleczarza").
Dodatkowo, dzięki ciekawie napisanym didaskaliom, możemy wczuć się w atmosferę sztetla. Te dekoracje, stara synagoga, cmentarz - miejsca, które ciężko spotkać we współczesnej Polsce. Przy opisach bóżnicy przypomniała mi się synagoga Staronowa w Pradze, wybudowano ją w średniowieczu i ma klimat starej świątyni, oj, ma.
Poza tym "Dybuk" to historia miłosna o uczuciu trwalszym niż śmierć.
Polecam, to warto znać.
Dłuższa opinia tutaj: http://czechozydek.wordpress.com/2014/04/15/szymon-an-ski-dybuk/

Zabrałam się za dzieła związane z "Dybukiem" w złej kolejności - wpierw film z lat trzydziestych (dostępny na YouTube, polecam!!!),potem spektakl w Teatrze Żydowskim (mniej zachwycający),dopiero potem wersja papierowa. Powinnam była zacząć od książki...
"Dybuk" to klasyka. Każdy, kto interesuje się kulturą żydowską, powinien według mnie to znać (albo chociaż obejrzeć...

Utwór może nie aż tak ciekawy i wciągający dla kogoś, kto nie zna żydowskiego tła kulturowego opisanej historii, jak sama historia powstania utworu i jego dzieje sceniczne. Chciałabym jeszcze móc obejrzeć słynną ekranizację tego utworu.

Utwór może nie aż tak ciekawy i wciągający dla kogoś, kto nie zna żydowskiego tła kulturowego opisanej historii, jak sama historia powstania utworu i jego dzieje sceniczne. Chciałabym jeszcze móc obejrzeć słynną ekranizację tego utworu.