Jesteśmy społecznością, która kocha książki

właśc. Salomon (Szlojme) Zajnwel (Zangwił) Rapoport (1863 Witebsk [Czaszniki?] – 1920 Warszawa [Otwock?]) – pisarz, folklorysta. Pochodził z rodziny ortodoksyjnej. Otrzymał tradycyjne wykształcenie religijne; poza tym, był samoukiem. Imał się różnych zajęć (m.in. był nauczycielem). Związał się z rosyjskimi „narodnikami”. W 1883 debiutował opowiadaniem w piśmie „Woschod”. Początkowo pisał niemal wyłącznie po rosyjsku (do 1904). W 1892-1905 mieszkał w Paryżu. W 1905 napisał słynny hymn Bundu Di Szwue (jid., Przysięga). Wówczas też zwrócił się ku literaturze jidysz, czerpiąc wiele motywów ze skarbnicy folkloru żydowskiego. W 1911-1914 kierował ekspedycją folklorystyczną, prowadzącą badania na Wołyniu i Podolu. W swych wspomnieniach Der judiszer churbn fun Pojłn, Galicje un Bukowina. Fun togbuch 1914-1917 (jid., Zagłada Żydów w Polsce, Galicji i na Bukowinie, Warszawa 1921-1922),opisał spustoszenia, dokonane w czasie I wojny światowej przez armię rosyjską oraz własne próby ratowania zabytków. Był zaangażowany w niesienie pomocy gminom żydowskim, które ucierpiały w czasie wojny, organizując tzw. komitety ratunkowe. Po rewolucji bolszewickiej mieszkał w Wilnie i Warszawie, przyczyniając się do powstania w Wilnie Żydowskiego Towarzystwa Historyczno-Etnograficznego. Około 1914 powstało (w dwóch wersjach językowych – jid. i ros.) jego najbardziej znane dzieło – sztuka teatralna Cwiszn cwej wełtn (jid., Na pograniczu dwóch światów),dzięki tłumaczeniu Ch.N. Bialika na język hebrajski bardziej znane jako Dybuk. Kiedy zaginął pierwowzór dzieła, na podstawie tłumaczenia Bialika napisał drugą jego wersję, która została wystawiona w Warszawie w grudniu 1920, wkrótce po śmierci autora. Miała ona także filmowe adaptacje, zrealizowane w Polsce (1937, adaptacja filmowa M. Arnstein) i w Izraelu (1968; por. też Trupa Wileńska). Już w 1922 ukazały się dwa jej tłumaczenia na język polski. An-S. publikował wiersze, sztuki teatralne, utwory prozatorskie, pamiętniki i studia nt. folkloru. Niedokończony przezeń dramat Tog un nacht (jid., Dzień i noc) opracował i dokończył A. Kacyzne. Pośmiertnie ukazały się dzieła zebrane tego autora (Gezamłte szriftn, t. 1-15, 1920-1925).