Po serii doskonałych powieści, zapoczątkowanej w Polsce w 2013 roku przez głośne „Wyznaję”, kataloński pisarz Jaume Cabré próbuje swoich sił w opowiadaniach. Czytelnik natrafia tu na genialnego pianistę, który odmawia gry w obecności ducha mistrza, na bibliofila, który już nawet myśli cytatami opatrzonymi notą bibliograficzną, na ojca, który podziwia obrazy w oczekiwaniu na wyrok śmierci, na więźnia, szlifierzy diamentów, kochanków i zabójców depczących sobie po piętach. I chociaż każde opowiadania stanowi osobną całość, to z czasem coraz wyraźniej widać łączące je nici wzajemnych powiązań.

Opowiadania składające się na „Podróż zimową” dojrzewały przez niemal dwadzieścia lat, jak wyjaśnia Cabré w epilogu. Być może to właśnie ten przedłużony czas tworzenia pozwolił autorowi na splecenie tak przemyślnej sieci odniesień. Cały czas prowadzi z czytelnikiem przewrotną grę, celowo mieszając prawdę historyczną z fikcją, jakby rzucał nam wyzwanie: „Przyłap mnie, jeśli potrafisz”. W rozwiązaniu pozostawionych przez niego zagadek może pomóc zamieszczony na końcu „indeks postaci, rekwizytów i innych tropów”, sporządzony przez jak zawsze znakomitą tłumaczkę, Annę Sawicką.

Większość opowiadań poza postaciami łączy coś jeszcze: odniesienia do sztuki. Można je znaleźć w prawie każdej historii, przy czym czasem dotyczą muzyki, a kiedy indziej malarstwa czy literatury. Może nie jest to najważniejszy motyw „Podróży zimowej”, ale jest dość istotny, na co zresztą wskazuje sam tytuł, nawiązujący zarówno do pieśni, do poematów różnych autorów, jak i do biografii Franza Schuberta. Odniesienia obecne w opowiadaniach pokazują, jak sztuka wpływa na człowieka, jego relacje z innymi i sposób postrzegania świata.

Początkowo obawiałam się, że krótkie opowiadania nie będą miały tej głębi co kilkusetstronicowe powieści, jednak szybko okazało się, że wszystko, co pisze Cabré ma głębię, niezależnie od długości utworu. Opowiedziane historie są ciekawe i bardzo różnorodne, a nawet jeśli niektóre nie wciągają tak jak pozostałe, to sam styl autora sprawia, że czyta się je z przyjemnością. Jeśli to nie wystarczy, to lekturę dodatkowo urozmaica ciągłe poszukiwanie fałszywych informacji i wzajemnych powiązań – zdecydowanie warto wyruszyć ich tropem w „Podróż zimową”.

Agnieszka Kruk