Czy nas, ludzi żyjących w dobie mass-mediów, może jeszcze cokolwiek doprowadzić do torsji, zbulwersowania, cierpienia? Dzień w dzień, w telewizji, radio, prasie, słyszymy, widzimy, czytamy o wojnach, okrutnych morderstwach, umierających z głodu dzieciach z wydętymi brzuszkami. Czy cierpimy z tego powodu? Czy też mass-media oswoiły nas ze śmiercią i niesprawiedliwością. Nie zatrzymujemy się nad cierpieniem bliźniego. Och! Jak on mógł zabić swoje dziecko/wydać rozkaz ostrzelania wioski? Zrobić ci herbaty. Ja właśnie bym się napiła.
Co ma to wspólnego z „Lektorem”? Ponieważ po przeczytaniu tej książki stwierdziłam, że kaci, mordercy, potwory to też ludzie. To ludzie ze swoją godnością, strachem, życiem, szczęściem, niepewnością, miłością i nienawiścią. Jak w wierszu Wisławy Szymborskiej „Zamachowcy” z tomu „Tutaj”.
Literatury rozrachunkowej jest sporo, opowiedzianej z punktu widzenia strażników, więźniów, dzieci, postronnych obserwatorów. „Lektor” to historia Hanny widziana oczami jej kochanka.
To, że Hanna wstąpiła do SS, została aufzejerką, było spowodowane przypadkiem, tym, że musiała zrobić tak, a nie inaczej, by na jaw nie wyszła jej najgłębiej skrywana tajemnica - analfabetyzm. Podczas procesu postanowiła zrobić z siebie zbrodniarkę, by nie przyznać się, że nie umie pisać, by nie narazić się na szyderczy śmiech i patrzenie z góry. Usprawiedliwiam ją? Absolutnie nie. Potępiam to, że wysyłała więźniarki do gazu, nie otwarła drzwi palącego kościoła, w którym było wiele osób. Lecz rozumiem już, że nic nie jest czarno-białe i jednoznaczne. To boli; łatwiej jest odmówić mordercy człowieczeństwa niż przyznać, że pobłądził, zwariował, wpadł w szał. Łatwiej powiedzieć, że oni to zrobili, bo są potworami. Koniec i kropka. Jednak pod tą butą, okrucieństwem i arogancją może, lecz nie musi, oczywiście, kryć się lęk, wstyd i niepewność. Myślę, że tak było w przypadku Hanny. Podejrzewam, że z tego samego powodu uwiodła Michaela. Bo łatwiej było ukryć niepewność przed dzieciakiem, 15-latkiem niż przed dorosłym człowiekiem. Łatwiej było zdominować dziecko niż dorosłego. Uwiodła go, bo pragnęła miłości, bliskości, lektora? Być może.
Czy Hanna zniszczyła Michaelowi życie? Chłopak, a później mężczyzna nie był w stanie zaangażować się w poważny związek. Wszystkie jego kontakty z kobietami kończyły się rozstaniem. Cały czas bowiem kochał Hannę i mimo, że tak bardzo chciał ją potępić – nie mógł, gdyż potępiając ją potępił by również siebie. Czy ona wiedziała, co zrobiła Michaelowi? Nie wiadomo. Bo narratorem jest Michael, który w kwiecie wieku spisuje historię jego relacji z Hanną. To jego słowa czytamy, jego emocje widzimy, jego życie przeżywamy w 3 częściach z bardzo krótkimi rozdziałami. Mimo tego, dla mnie, to postać Hanny przebija się na pierwszy plan. Bo to ona jest najważniejsza dla Michaela i słychać to w każdym jego słowie.

Czy nas, ludzi żyjących w dobie mass-mediów, może jeszcze cokolwiek doprowadzić do torsji, zbulwersowania, cierpienia? Dzień w dzień, w telewizji, radio, prasie, słyszymy, widzimy, czytamy o wojnach, okrutnych morderstwach, umierających z głodu dzieciach z wydętymi brzuszkami. Czy cierpimy z tego powodu? Czy też mass-media oswoiły nas ze śmiercią i niesprawiedliwością. Nie...