Już nawet nie pamiętam, ile czasu ganiałem za tą książką. Będzie pewnie z 5 lat z hakiem. W końcu dopadłem ją - ostatni egzemplarz z magazynu wysyłkowego księgarni Empik. Na dzień dzisiejszy chyba już się wyczerpał zapas cały nakład tej książki.
Z jednej strony cieszę się, że przeczytałem ją dopiero teraz, z drugiej natomiast żałuję, że tyle czasu zwlekałem. Nie ma tu sensu wymawianie się, że brak kasy, że były inne lepsze książki. Ta pozycja uchodziła i nadal uchodzi w moich oczach za sztandarowy przykład dobrze wydanych 30 zł. Nie wiem, czy da się obecnie znaleźć w księgarni w takiej cenie, grubo ponad 600-stronicową książkę, dobrze ilustrowaną, a co najważniejsze zawierającą porządną treść, która nie nudzi się do samego końca.

Nie taki anioł biały jak go malują

Lubisz skrzydlate (i niegrzeczne) aniołki? strzelaniny, ale i machanie bronią białą? ogromne sceny batalistyczne i mniejsze potyczki z dosadnymi opisami poległych? A więc to książka dla Ciebie. Natomiast, odradzam jej czytanie, jeśli nie chcesz burzyć swojej wizji śnieżnobiałych istot śpiewających mdłe piosnki. Wszystkie dzieci również proszę o zakończenie czytania na tym zdaniu.
Aniołki i demonki pani Kossakowskiej dosyć mocno odstają od kanonu biblijnego i apokryficznego. Ludzkość je wyidealizowała, popychając skrajnie w kierunku dobra lub zła, a autorka zmieszała je z błotem wszystkiego, co ludzkie. Nie za wiele z nim wspólnego ma również wizja Królestwa Niebieskiego. W ogóle to i sam Wszechświat istnieje i działa w sposób nie do końca 'boski'. Okazuje się, że to po prostu wielka machina, nadzorowana przez anioły, a te istotki niżej (czyli my), po prostu nie rozumieją jej działania. Niebo też nie jest monolityczną krainą, nie taką prawą i szczęśliwą jak można by przypuszczać. Jest siedem poziomów, które zasadniczo dzielą niebiańską społeczność na klasy społeczne, i pokazują, że nawet w Niebiosach o równości można jedynie pomarzyć. Same anioły też nie wydają się być 'bliżej Boga'. Piją, palą, mają rozterki moralne, knują spiski, zabijają, a nawet się zakochują. Mają ludzkie wady i słabostki, i doskwierają im jak najbardziej ludzkie problemy. Wydają się tak bardzo podobne do człowieka, że tylko skrzydła w jakiś sposób zaznaczają ich odmienność. A ostatecznie szukają Boga w sposób jak najbardziej ludzki, posługując się jedynie wiarą.
Opis książki zaserwowany przez wydawcę, jest... co najmniej zagmatwany. Można by pomyśleć, że to nudnawa powieść psychologiczna z lekką domieszką nadprzyrodzonych mocy. Ja tego tak nie widziałem i nie znam nikogo, kto by miał takie odczucia. Fabuła jest zdecydowanie za szybka i zbyt wielowątkowa, żeby zauważyć jakiekolwiek dumanie nad psychologią człowieka. OK, na siłę można by na to patrzeć i pod tym kątem, ale wtedy czytania jest na kilka stron, a traci się naprawdę genialną akcję, świetne opisy i bogactwo świata przedstawionego. Potężni, różnorodni aniołowie i masa pobocznych istot, szczegółowo przedstawione ale jednak tajemnicze i mistyczne uniwersum, ogromne sceny batalistyczne, magia i nadnaturalne (ciekawe nawet jak na aniołów) zdolności, wątek miłosny (a nawet dwa). To wszystko świetnie splecione w porządną fabułę i poprowadzone lekkim stylem, gdzie dużo konkretów, a mało niepotrzebnego owijania w bawełnę.

Technicznie...

Po pierwsze, stosunek objętość - cena (no i jakość przy tej objętości). Opasłe tomisko, ale mimo tego kawał porządnej lektury. Sama akcja wartka, sprawnie prowadzona, poprzedzona jedynie krótkimi opisami. Długich wstępów i mozolnego budowania nastroju w stylu Kinga tu nie użyczysz. Ponad 600 stron naprawdę porządnie napisanej książki. Ciężko było mi się od niej oderwać. A gdyby komuś zaczęło nudzić się patrzenie na sam tekst, to dla zabicia monotonii co kilkadziesiąt stron pojawiają się ilustracje, naprawdę dobrej jakości i dopasowane do aktualnego wątku. Ciężko się nudzić.
Druga sprawa to zaplecze autorki. Mało co jest kompletnie wyssane z palca. Powiedziałbym, że pani Kossakowska to Brown w dziedzinie fantastyki (nie tylko o aniołach). Autorka garściami czerpie zarówno z Biblii, jak i Koranu, literatury kabalistycznej, czy różnego rodzaju dzieł apokryficznych. Każda postać ma swoje odniesienie gdzieś w naszej rzeczywistości. Podobnie koncepcja Królestwa i Otchłani nie jest całkowicie nowym pomysłem, a swobodnie korzysta np. z wizji Dantego o Piekle. Dla niedowiarków i tych, którzy chcieliby rozwinąć swoją wiedzę, autorka przygotowała obszerny słowniczek, niemniej ciekawy od głównej fabuły.
Po trzecie (ale na tym zalety się nie kończą), styl pisania autorki. Książkę czyta się przyjemnie i szybko, nie nudzi się, a przerwę można zrobić sobie co kilka stron, gdyż wątki są przeplatane sprytnie co kilka akapitów. Dzięki temu również, czytelnik ma wrażenie, że jest na bieżąco z wszystkimi sytuacjami, i nic się nie dzieje za jego plecami. Ważnym czynnikiem jest równy prosty bezpośredni język, bez stylistycznych komplikacji i 'górnolotnej' terminologii. Wszystko zapakowane w krótkie zdania i z zachowaniem równowagi narracja-dialogi.

Wnioski wesołe i smutne

Paradoksalnie, książkę tą lepiej było kupić teraz, ponad 6 lat od jej wydania. Dlaczego? Prawda jest dosyć smutna. W ciągu tych kilku lat nie pojawiła się książka o podobnej objętości i takiej lub lepszej jakości. Jest to dosyć rzadkie połączenie, bo jakościowo dobrych książek polskich autorów jest niby dużo, ale w większości przypadków jest tak, że akcja się rozkręca ładnie jak w trylogii Tolkiena, a tu rach-ciach szybko zakończenie wątku i koniec np. na 350-tej stronie. Alternatywą są opasłe tomiska, gdzie 1/3 to konkretna akcja, a reszta to np. rozwodzenie się nad wyglądem, zachowaniem i wystrojem domu głównych bohaterów (np. "Biała wiedźma"). Z żalem, muszę przyznać, że jest to najlepsza polska fantastyka, jaką czytałem od wielu lat. Czyli, przez ponad 5 lat nie pojawiła się (oczywiście, w moim odczuciu) pozycja, która by trzymała tak wysoki, równy poziom aż do ostatniej strony i dodatkowo poparta była takim zapleczem literackim.

Już nawet nie pamiętam, ile czasu ganiałem za tą książką. Będzie pewnie z 5 lat z hakiem. W końcu dopadłem ją - ostatni egzemplarz z magazynu wysyłkowego księgarni Empik. Na dzień dzisiejszy chyba już się wyczerpał zapas cały nakład tej książki.
Z jednej strony cieszę się, że przeczytałem ją dopiero teraz, z drugiej natomiast żałuję, że tyle czasu zwlekałem. Nie ma tu sensu...