Dzieci nie powinny umierać przed własnymi rodzicami. Taka nienaturalna kolejność pożegnań wynika zazwyczaj z jakiegoś rodzaju tragedii, której pełną brutalność są w stanie zrozumieć jedynie ci, których bezpośrednio ona dotyka. Czy coś może sprawić matce więcej bólu niż przedwczesny pogrzeb syna lub córki? Zapewne nie. Jednakże, co trafnie obrazuje Colleen Faulkner w „Julii i jej córkach”, istnieją okoliczności, które proces żałoby czynią jeszcze trudniejszym do przejścia. Bo kiedy za śmierć twojej córki w pewien sposób odpowiada druga, pojawia się ryzyko, że pojedyncze, feralne zdarzenie pochłonie dwójkę dzieci naraz.

Jedno skrzyżowanie, jeden zignorowany znak stop przesądził o tym, że siedząca za kółkiem Haley spowodowała wypadek, w którym życie straciła jej siostra. Jednak akcja powieści Colleen Faulkner nie rozpoczyna się w tym miejscu. Rozpoczyna się kilkadziesiąt dni później, gdy żałoba wystawia najbliższych zmarłej Caitlin na ciężką próbę. Czytelnik staje się świadkiem zarówno rozpadu rodzinnych więzi, kryzysu rodziny jako całości, jak i emocjonalnej rozsypki poszczególnych jej członków. „Julia i jej córki” przybiera formę studium żałoby, ukazując różne sposoby radzenia - lub początkowo raczej nieradzenia - sobie z cierpieniem po stracie osoby, której codzienna obecność i bliskość wydawały się czymś naturalnym. Tytułowej Julii, matce Caitlin, miesiącami brakuje chęci i sił, aby w ogóle wstać z łóżka. Jej mąż rzuca się w wir pracy i emocjonalnie oddala się od żony oraz dwóch pozostałych córek. Najmłodsza Izzy odmawia odzywania się do siostry, która odebrała im wszystkim członka rodziny, natomiast Haley, nie potrafiąc uporać się z poczuciem winy, wpada w złe towarzystwo, a z czasem sięga po coraz bardziej radykalne środki, by ukarać samą siebie.

Podczas gdy powieści zazwyczaj konstruowane są wokół linearnej osi przyczonowo-skutkowej, w „Julii i jej córkach” mamy do czynienia raczej z epicentrum, od którego konsekwencje powoli rozchodzą się niespokojnymi falami. We wszystkich kierunkach, sięgając coraz dalej i dalej. Siłę oddziaływania tragicznego wypadku uwydatnia zabieg oddawania głosu naprzemiennie aż trzem bohaterkom, z których każdą śmierć Caitlin dotyka w inny sposób. Moją uwagę szczególnie przykuwała perspektywa Izzy - autorce w przekonujący, nieprzerysowany sposób udało się nakreślić psychikę niezwykle bystrej, żądnej wiedzy kilkulatki, która jednak w obliczu śmierci siostry nadal pozostaje bezbronnym dzieckiem niepotrafiącym odnaleźć się w nowej sytuacji.

Od momentu, gdy Julia pakuje swoje córki do samochodu, zamierzając przejechać z nimi pół USA, emocjonalne studium żałoby łączy się na kartach książki Faulkner z powieścią drogi. Autostrady, szosy i ścieżki rozciągające się na przestrzeni kilku stanów stanowią dla bohaterek niemałe wyzwanie do pokonania. Jednak o wiele bardziej kręta i wyboista okazuje się droga do odzyskania wewnętrznej równowagi; do odbudowy podupadających relacji i skonfrontowania się z tym, co do tej pory najczęściej kwitowało się rozżalonym milczeniem. Bardzo dużo jest w tej podróży smutku, złości i cierpienia. Ale autorka nie szczędzi nam również promyków nadziei, drobnych zwycięstw, małych radości i kroków ku lepszemu. I chyba w tych cennych momentach wątłego szczęścia najwyraźniej uwidacznia się realizm całej opowieści. Bo choć szczęście nie jest tu do końca towarem deficytowym, to nigdy nie przypomina tony słodkiego, różowego lukru. Nie jest puste czy obezwładniające. Wręcz przeciwnie, miewa gorzkawy posmak. I właśnie dlatego jest takie prawdziwe. Bo zamiast przyćmiewać inne emocje, znajduje sobie miejsce wśród nich, zaraz obok smutku i tęsknoty.

Karolina Drabik