Powieść oczarowuje pod każdym względem. Pierwsze, co rzuca się w oczy od pierwszych stron, to język. Boże, dawno nie czytałam wśród współczesnych autorów tak pięknej polszczyzny, tak bogatego słownictwa! Myślałam, że z Jeremim Przyborą taki język już umarł. Drugie, to układ treści. Swobodny, achronologiczny - a przez to bardzo autentyczny, bo przecież mamy do czynienia ze wspomnieniami, które rządzą się własnymi prawami, nie przychodzą w kolejności ich tworzenia, a na zasadzie skojarzeń. Oczywiście to, jak i mnogość postaci wprowadza pewien mętlik, jednak da się go ogarnąć, a i autor niekiedy poda pomocną dłoń i w pamięci którejś postaci powstaje luka, którą ktoś skwapliwie wypełnia, tłumacząc, o kim zacz jest mowa. Urzeka także dogłębna polskość powieści - nie tylko miejsc, ale i dziedzictwa kulturowego, którego nie musimy się wstydzić. To jest powieść, którą chciałabym pokazać moim zagranicznym przyjaciołom, którzy czasem patrzą na Polskę nieco z góry, i powiedzieć im: "Patrzcie! TO jest Polska!" Może czasem obraz owej Polski jest przerysowany, może niekiedy rzuca się w oczy naiwność, z którą autor ocala kolejne bohaterki wrzeszczące na Niemców, na Bolszewików - lecz jest to drobna fantazja, którą można mu wybaczyć, bo i jest to fantazja, w którą chciałoby się wierzyć...

Powieść oczarowuje pod każdym względem. Pierwsze, co rzuca się w oczy od pierwszych stron, to język. Boże, dawno nie czytałam wśród współczesnych autorów tak pięknej polszczyzny, tak bogatego słownictwa! Myślałam, że z Jeremim Przyborą taki język już umarł. Drugie, to układ treści. Swobodny, achronologiczny - a przez to bardzo autentyczny, bo przecież mamy do czynienia ze...