Kolejny pisarz i kolejne drzwi, które zaprosiły mnie do nowego świata.
I jako pierwsze spotkanie z Amosem Ozem okazało się bardzo zachęcające do zagłębienia się w jego twórczość.

Nie spieszyłam się z lekturą tej powieści. Chciałam, żeby sobie we mnie płynęła jak najdłużej i wiedziałam od razu, że trudno mi będzie o niej napisać. Wszystko, co najlepsze w literaturze jest najtrudniejsze do uchwycenia. Nie do końca wiadomo skąd w zasadzie wziął się ten czar i co mnie tu uwiodło. Ulotność.

Izrael. Naród żydowski. Nie ma innego takiego, który wycierpiałby więcej. O żadnym innym nie myślę z taką troską i żalem. Nie przestaję się też dziwić latom zgrozy i prześladowań. Holokaust. Odwieczne piętno na narodzie żydowskim ale też i na całym świecie, na ludzkości, na pamięci. Ale tu jest przede wszystkim Jerozolima. Mekka pomarańczowych drzewek i życie jakby ciągle w czyimś cieniu i w trwodze przed zniewagą,

Wszystko to jest tłem, w którym dorasta żydowski chłopiec. I literatura- pierwsza i najważniejsza miłość. Snuje historie o sobie, swojej rodzinie i ludziach, którzy wraz z biegiem czasu i zdarzeniami stworzyli go takim, jaki jest teraz.

Matka. Jest biegunem, który zatacza niewidzialne kręgi wokół małego Amosa, aż odchodzi i nie sposób tej straty i tęsknoty odstawić na boczny tor. Ta trauma definiuje pisarza i odtąd rezonuje na całe jego życie.

Pierwsze literackie fascynacje, twórcza droga są jak odnalezione powołanie, które w końcu przynoszą spokój.

Ciężko było mi wyjść z tej autobiograficznej powieści i zadowolić się ostatnią stroną. Nie mogę się doczekać, by odnaleźć to światło w pozostałych książkach Amosa Oza.

Kolejny pisarz i kolejne drzwi, które zaprosiły mnie do nowego świata.
I jako pierwsze spotkanie z Amosem Ozem okazało się bardzo zachęcające do zagłębienia się w jego twórczość.

Nie spieszyłam się z lekturą tej powieści. Chciałam, żeby sobie we mnie płynęła jak najdłużej i wiedziałam od razu, że trudno mi będzie o niej napisać. Wszystko, co najlepsze w literaturze jest...

Książkę poleciłbym czytelnikom, którzy posiadają choćby podstawową wiedzę o historii Izraela i jego pisarzach. Bez znajomości tych realiów książka może być nużąca. Dla mnie wciągający i ciekawy był przed wszystkim wątek relacji autora z rodzicami. Intersujący jest również opis wydarzeń związanych z powstaniem i tworzeniem państwa Izrael, których świadkiem, jako mały chłopiec był autor. Książkę polecam ale osobą, które posiadają podstawowa wiedzę o Izraelu.

Książkę poleciłbym czytelnikom, którzy posiadają choćby podstawową wiedzę o historii Izraela i jego pisarzach. Bez znajomości tych realiów książka może być nużąca. Dla mnie wciągający i ciekawy był przed wszystkim wątek relacji autora z rodzicami. Intersujący jest również opis wydarzeń związanych z powstaniem i tworzeniem państwa Izrael, których świadkiem, jako mały...

Amos Oz – Opowieść o miłości i mroku (2002) (7.8)

Amos Oz – Opowieść o miłości i mroku (2002) (7.8)

Bardzo osobista historia o dzieciństwie Amosa Oza i losach kilku pokoleń jego rodziny. W zasadzie autobiografia, choć Oz podważa sens rozróżniania między prawdą a fikcją w literaturze. "Wspomnienia" są tylko pretekstem do przedstawienia dramatów człowieka w skali mikro i makro. A w tle - jak to u Oza - przewijają się kwestie tożsamości, języka, kultury, relacji, miłości. Książka bardzo treściwa, pozbawiona przejrzystej struktury, miejscami monotonna, ale w wielu miejscach trafiająca w sedno i ujmująca delikatnością języka. Warto pozostawić ją na późniejsze etapy przygody z Ozem - wówczas więcej autorowi wybaczymy a będzie się też można pobawić w wyszukiwanie autobiograficznych śladów obecnych w innych powieściach autora, czy to Judaszu, czy Moim Michaelu.

Bardzo osobista historia o dzieciństwie Amosa Oza i losach kilku pokoleń jego rodziny. W zasadzie autobiografia, choć Oz podważa sens rozróżniania między prawdą a fikcją w literaturze. "Wspomnienia" są tylko pretekstem do przedstawienia dramatów człowieka w skali mikro i makro. A w tle - jak to u Oza - przewijają się kwestie tożsamości, języka, kultury, relacji, miłości....

Amos Oz nie był do końca przekonany co do swojego dzieła. Przez pierwsze sto stron waha się, sam nie wie czy wylać to wszystko na papier czy nie. Zaczyna snuć opowieść i nagle urywa, by oskarżyć czytelnika o nieumiejętność właściwego odbioru książki. Ponawia próbę, ale wciąż czuć niepewność. Wątki się nie łączą jest trochę tego i szczypta tamtego i tak przez sto pierwszych stron. Gdy już przebrniemy przez ten egzystencjalny niełat, otrzymujemy nagrodę - Opowieść o Miłości i Mroku.
Książkę kupiłam jako używaną i widać, gdzie poprzedni właściciel skapitulował, nie dotarłszy do tego co w tej książce najważniejsze, mianowicie do samej snutej przez Amosa opowieści, bo
dalej jest już tak, jak być powinno. Jest zadowalająca i poukładana treść, pisana bardzo starannym językiem.
To prawdziwa gratka dla czytelników lubiących czytać o książkach i ludziach książki. Pełno tutaj wybitnych literaturoznawców, z ojcem Amosa na czele. Dużo odniesień do literatury, pisarzy, i książek zalegających na półkach każdego odwiedzanego w tym dziele domu.
Na taką nagrodę warto było czekać te pierwsze sto stron drobnym drukiem i kolejne, nienaruszone, czekające tylko na mnie.

Amos Oz nie był do końca przekonany co do swojego dzieła. Przez pierwsze sto stron waha się, sam nie wie czy wylać to wszystko na papier czy nie. Zaczyna snuć opowieść i nagle urywa, by oskarżyć czytelnika o nieumiejętność właściwego odbioru książki. Ponawia próbę, ale wciąż czuć niepewność. Wątki się nie łączą jest trochę tego i szczypta tamtego i tak przez sto pierwszych...

„Opowieść o miłości i mroku” to powieść autobiograficzna, opowiadająca o życiu autora i nawiązująca do losów jego przodków. W ten sposób Amos Oz ukazuje koleje losu Żydów zamieszkujących Europę w okresie międzywojennym, jak i w czasie II wojny światowej. Dzięki tej książce poznajemy początki powstawania państwa Izrael, życie uchodźców z Europy w tym nowo powstałym kraju, a niestety nie było im lekko, warunki bytu były ciężkie, mieszkali w barakach z drewna i blachy. Uciekli przed nazizmem, tam czekała ich wieczna wojna z Arabami.
„Opowieść o miłości i mroku” to też głęboka analiza przeżyć z czasów młodości autora, jego wewnętrzne rozterki, kontakt z rodzicami i dalszą rodziną.
Książka nie jest łatwa w odbiorze, ale warto po nią sięgnąć, ja osobiście mam w planach poznać jeszcze inne dzieła tego autora.

„Opowieść o miłości i mroku” to powieść autobiograficzna, opowiadająca o życiu autora i nawiązująca do losów jego przodków. W ten sposób Amos Oz ukazuje koleje losu Żydów zamieszkujących Europę w okresie międzywojennym, jak i w czasie II wojny światowej. Dzięki tej książce poznajemy początki powstawania państwa Izrael, życie uchodźców z Europy w tym nowo powstałym kraju, a...

To najlepsza książka, jaką przeczytałam w ciągu ostatniego roku.

Autor opowiedział historię dorastania poprzez opowieść o swojej rodzinie (nie tylko rodziców, ale też dziadków i pradziadków). Zastosował ciekawą metodę narracji - pewne motywy były wspominane w ciągu całej książki poczynając od jednego zdania, a kończąc na dokładnym opisie wydarzeń. Części te przeplatane były z historiami z różnych linii czasowych. Często powtarzał prawie całe zdania, a wręcz akapity, co powodowało, że cała narracja nabrała charakteru opowieści ustnej.

Mogłabym się przyczepić do megalomanii Amosa Oza, ale nie mogę. Jego wspaniały, wysmakowany, ale nie napuszony język i wnikliwa obserwacja siebie i otoczenia sprawiły, że przyjęłam całość z otwartymi ramionami. Chociażby dlatego, że dużo tam (auto)ironii, dystansu, ale też wyrozumiałości w stosunku do najbliższych. Relacja z matką była opisana tak wnikliwie, ale też na tyle szczerze, że czułam jego cierpienie i poczucie zdrady, jakie odczuwał Amos, nawet już jako dorosły człowiek, gdy mówił o jej samobójczej śmierci. Opowiadał też o wszystkich zwichrowanych postaciach, które nie do końca czują się dobrze z tym, gdzie są. Obojętnie, czy to właśnie jego matka, czy ktoś, kto przeżył Zagładę lub przodownik z kibucu.

Bardzo ważną warstwą w tej książce jest też tło historyczne tworzącego się Państwa Izrael. W kontekście aktualnych wydarzeń pomaga zrozumieć pewne mechanizmy, jakimi kierują się współcześni politycy.

To najlepsza książka, jaką przeczytałam w ciągu ostatniego roku.

Autor opowiedział historię dorastania poprzez opowieść o swojej rodzinie (nie tylko rodziców, ale też dziadków i pradziadków). Zastosował ciekawą metodę narracji - pewne motywy były wspominane w ciągu całej książki poczynając od jednego zdania, a kończąc na dokładnym opisie wydarzeń. Części te przeplatane...

,, Opowieść o miłości i mroku" Amosa Oza jest historią trzech pokoleń jego rodziny, osiadłej na Litwie i Ukrainie. Rodzice autora w latach 30 wyemigrowali do Palestyny i tam urodził się Amos.
Przyznaję, że początki z tą książką miałam trudne,ale im dalej ,tym bardziej opowieść mnie wciągnęła. W książce linie czasowe mieszają się ze sobą, co wprowadza lekki chaos. Szczególnie ciekawa dla mnie była historia pradziadków i dziadków autora mieszkających w Wilnie i wielokulturowym mieście Równe. Świat, który zniknął bezpowrotnie zawsze budzi moje zainteresowanie. Na życie Oza duży wpływ miało samobójstwo jego matki . Kobieta odebrała sobie życie mając zaledwie 38 lat, po kilkuletniej walce z depresją.Amos wówczas dwunastolatek nie rozumiał choroby matki , czuł nienawiść i żal , że postąpiła egoistycznie odchodząc z tego świata.
Ta zadra mocno tkwiła w pisarzu całe jego życie.
Książka jest bardzo osobista, ale oprócz historii rodziny Oza jest również źródłem informacji o społeczności Żydowskiej, przybliża jej kulturę, tradycje i życie codzienne na tle Holokaustu, konfliktów żydowsko -arabskich i powstania państwa Izrael. Lektura jest obszerna, ma ok 600 stron , ale warto ją przeczytać , nawet jeśli się nie jest miłośnikiem książek Amosa Oza.

,, Opowieść o miłości i mroku" Amosa Oza jest historią trzech pokoleń jego rodziny, osiadłej na Litwie i Ukrainie. Rodzice autora w latach 30 wyemigrowali do Palestyny i tam urodził się Amos.
Przyznaję, że początki z tą książką miałam trudne,ale im dalej ,tym bardziej opowieść mnie wciągnęła. W książce linie czasowe mieszają się ze sobą, co wprowadza lekki chaos....

Czym jest duchowość? Co to znaczy – duchowe? Bez sprecyzowania tego pojęcia nie da się sensownie pisać o twórczości Amosa Oza, a o „Opowieści o miłości i mroku” zwłaszcza i szczególnie.
 
Najprościej rzecz ujmując, duchowe jest wszystko to, co nie jest materialne, czyli po prostu tzw. świat wartości człowieka. Elementami tego świata, które zwykle jako pierwsze przychodzą nam na myśl są: miłość, przyjaźń, dom, rodzina, Bóg, praca, uczciwość, wierność, odpowiedzialność, religia, odwaga, dobro dziecka, humor i pewnie setki innych.
 
Człowiek jest szczęśliwy, „poukładany”, ma pogodę ducha wtedy, kiedy żyje zgodnie ze swoim światem wartości, a żadna z nich nie jest sprzeczna (w konflikcie) z innymi. Wydaje się to bardzo proste, ale… Każdy człowiek ma, lub przynajmniej może mieć, inny świat wartości. Oczekiwanie, że osoba obok nas, choćby najbliższa, będzie miała dokładnie taki sam „zestaw” wartości, rodzi konflikty, rozczarowania, zawody, żale i urazy.
 
Całą sprawę, niejako dodatkowo, komplikuje fakt, że dość często nie znamy, nie potrafimy dokładnie rozpoznać własnego świata wartości, albo usilnie staramy się przyjąć za swoje te wartości, które tak naprawdę nie są nasze, ale uważamy, że wypadałoby je mieć. Któż zechce, głośno lub samemu sobie, przyznać się, że właściwie żadne dobro dziecka specjalnie go nie interesuje i właściwie wszystkie te bachory to mogą sobie…? Albo, że miłość i wierność to głupota, bo liczy się przecież tylko dobry seks?
 
I tak oto droga do szczęścia człowieka jest jednocześnie bardzo prosta i niezwykle trudna…
 
Wracam teraz do książki Amosa Oza. „Opowieść o miłości i mroku” jest jedną z najlepszych historii o duchowości żydowskiej, jakie kiedykolwiek czytałem. Jestem też przekonany, że – biorąc pod uwagę moje wprowadzenie dotyczące duchowości człowieka w ogóle – jest to całkowicie wystarczająca oraz najzupełniej wyczerpująca recenzja tej książki.
 
Dodam może jeszcze tylko, że jest to powieść autobiograficzna, opisująca całe pokolenia mniej lub bardziej nieszczęśliwych Ozów. Rzecz dzieje się głównie, choć nie tylko, w Palestynie w czasach tzw. brytyjskiego mandatu, a także nieco później, w czasie powstawania państwa Izrael. Uroku powieści dodaje bardzo realistyczny opis życia w kibucu oraz… niesamowite poczucie humoru autora, będące typowym i nierozłącznym elementem duchowości żydowskiej. Oto zresztą próbka…
 
„Zarazki były jednym z naszych najczarniejszych koszmarów. Tak samo jak antysemityzm: nigdy nikomu nie zdarzyło się zobaczyć na własne oczy ani antysemity, ani bakterii, ale wszyscy doskonale wiedzieliśmy, że czają się wszędzie i patrzą na nas, choć ich nie widać. Właściwie nie do końca jest prawdą, że żaden z nas nie widział nigdy bakterii. Ja widziałem. Bardzo długo wpatrywałem się skupionym wzrokiem w kawałek żółtego sera, aż nagle dostrzegłem na nim mrowie rojącego się drobiazgu. Podobnie jak grawitacja była wówczas w Jerozolimie znacznie silniejsza niż dziś, tak też zarazki były o wiele większe i mocniejsze. Widziałem je”*.
 
 
---
* Amos Oz „Opowieść o miłości i mroku”, przekład z hebrajskiego Leszek Kwiatkowski, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA 2005, str. 22.

Czym jest duchowość? Co to znaczy – duchowe? Bez sprecyzowania tego pojęcia nie da się sensownie pisać o twórczości Amosa Oza, a o „Opowieści o miłości i mroku” zwłaszcza i szczególnie.
 
Najprościej rzecz ujmując, duchowe jest wszystko to, co nie jest materialne, czyli po prostu tzw. świat wartości człowieka. Elementami tego świata, które zwykle jako pierwsze przychodzą...

Ta książka jest jak izraelski taniec ludowy. Wszyscy poruszają się po okręgu, drobnymi krokami debki, w jedną, czasami w drugą stronę. Trzymają się za ręce, albo wznoszą je do góry wykonując dłońmi szybkie, choć niewielkie ruchy. Niekiedy, lekko pochyleni, zbliżają się do środka, ale jednak wycofują, wracając do zataczania kręgów. Stopniowo rytm przyspiesza, coraz częściej krąg tancerzy podchodzi do tego centralnego punku. Tego wydarzenia, które jest centrum okręgu – śmierci Fani. Pięknej, wrażliwej, mądrej, nieszczęśliwej, cichej Fani Mussman. Sam autor, spośród pozostałych tancerzy się nie wyróżnia, nie wie więcej niż inni . Tak samo jak oni drepce po własnych śladach wokół i wokół, i wokół. Cofa się wraz z innymi, przyspiesza, bądź zwalnia. Krążą tak wokół tego ciemnego centralnego punktu dopóki słychać monotonną, dręczącą muzykę. Tam się ten taniec zaczął – w środku okręgu i tam się kończy. W tym samym punkcie.
A w tle mnóstwo wiadomości z historii Izraela, historii Żydów, współczesnej historii świata. I nie z nagłówków gazet, czy podręczników, tylko ludzkiej historii, bardzo osobistej i przez to przejmującej.

Ta książka jest jak izraelski taniec ludowy. Wszyscy poruszają się po okręgu, drobnymi krokami debki, w jedną, czasami w drugą stronę. Trzymają się za ręce, albo wznoszą je do góry wykonując dłońmi szybkie, choć niewielkie ruchy. Niekiedy, lekko pochyleni, zbliżają się do środka, ale jednak wycofują, wracając do zataczania kręgów. Stopniowo rytm przyspiesza, coraz częściej...