Tom V i ostatni. Wśród tych wszystkich zadziwiających przygód, miłości, śmierci, tajemnic i przekomarzanek z czytelnikiem – łatwo dać się oszukać, przespać stację, przegapić sens i prawdziwą tajemnicę. Gdy Durrell mówi o rzeczach najważniejszych, nigdy nie mówi tego wprost. Bawi się i umyka. A w ostatniej części kwintetu natężenie obłędu, chaosu, pomieszania z poplątaniem – jest naprawdę wysokie.
Dla przykładu: Sylwia, córka lorda, skończywszy Cambridge, zostaje gwiazdą światowej ekonomi, ale po głębszym namyśle ucieka z Cyganami i spędza lata całe w brudzie i biedzie, włócząc się z taborem. Opowieści o polowaniach na Cygankę z dzieckiem u piersi, to doprawdy prawdziwy rarytas groteski, horroru i czarnego humoru. Bo jak głosi popularne cygańskie porzekadło – W chudym roku Cygan pamięta, że cmentarze pełne są złotych zębów. Durrell przyznaje, że przywołał i przekręcił to i owo, by zadać kilka zasadniczych pytań; w jakiej mierze rzeczywistość jest rzeczywista i dlaczego.
Ale pomimo mocno schizofrenicznej logiki opowieści, trudno zrozumieć sens ponownego uśmiercenia siostry bliźniaczki generała von Essena, skoro już od lat była martwa. A to nie jedyne zakłócenie w logice narracji.
Przez kolejne strony – błazeńskie tyrady, sprośne wierszyki, absurdy, fajerwerki błyskotliwe i inteligentne – i nieuchronnie nadchodzi koniec opowieści.
Lecz u kresu podróży – kolejna niespodzianka, bo oto kilka słów od tłumacza, uświadamia nam, że żadne tam śmichy i chichy, ale mechanika kwantowa, Karl Heisenberg, nakładające się na siebie fale rzeczywistości... O zgrozo! Wypada cichutko wycofać się po własnych śladach do początku podróży i ewentualnie raz jeszcze ją odbyć, tyle że z należytym nastawieniem, koncentracją i nade wszystko - nieodzowną mapą.

Tom V i ostatni. Wśród tych wszystkich zadziwiających przygód, miłości, śmierci, tajemnic i przekomarzanek z czytelnikiem – łatwo dać się oszukać, przespać stację, przegapić sens i prawdziwą tajemnicę. Gdy Durrell mówi o rzeczach najważniejszych, nigdy nie mówi tego wprost. Bawi się i umyka. A w ostatniej części kwintetu natężenie obłędu, chaosu, pomieszania z poplątaniem...