Przytrafił mi się Jan Jakub Kolski i jego "12 słów", fenomenalny opis przemiany skrzywdzonego z cudzej i własnej winy, sześćdziesięcioletniego chłopca, w mężczyznę, który zauważa samego siebie i drugą osobę.

Po afrykańskim dzieciństwie pełnym matczynego odrzucenia, po walce o wolność starszej siostry, Fryderyk nie odnajduje w sobie chęci nawiązania jakichkolwiek relacji, prócz szybkiego, rutynowego seksu i kilku szkolnych godzin w roli nauczyciela muzyki. Kobiety dzieli na dziwki i te głupie, żadna nie jest w stanie choćby w minimalnym stopniu zastąpić obrazu matki.

Marianna - Agnieszka - i może ktoś jeszcze w jednej osobie. Zakonnica, która z klasztoru rusza ku Fryderykowi. Nie zna go, nie wie gdzie szukać, ale po jednej rozmowie z umierającą kobietą wie, że taka jest jej misja. Ta służącą, z którą wymieniał będzie tylko niezbędne słowa (ile?),otworzy nowe, zaskakujące okno na świat.

Nie wiem jak oceniać czyny bohaterów, które są piękne i straszne, które są pełne miłości do umierającego chłopca i zdolne zabić innego, które są wyciem za bliskością.
Wiem natomiast, że książka, której początek brzmi niezwykle obrazoburczo, jest piękna. Wzrusza, listy w nią wplecione rozrywają serce, a każde opisane spojrzenie, westchnienie, nowo odkryte uczucie jest tak plastyczne, że po prostu trzeba je współodczuwać.

Jan Jakub Kolski rozkochał mnie w swej wrażliwości poprzez filmy. Teraz wiem, że chcę w tym lesie, złym, obelżywym ale i pięknym miłością absolutną, pozostać także literacko.
"Małość i wielkość, siła i słabość, moralność i deprawacja, przebaczenie i grzech - oto dwanaście słów prawdy o człowieku". - okładkowy opis idealny.

Jestem zauroczona. Polecam nie zrażającym się pierwszymi, chropowatymi zdaniami i wierzącym, że gdzieś, ktoś, kto wie...

Pani_Ka Czyta

Przytrafił mi się Jan Jakub Kolski i jego "12 słów", fenomenalny opis przemiany skrzywdzonego z cudzej i własnej winy, sześćdziesięcioletniego chłopca, w mężczyznę, który zauważa samego siebie i drugą osobę.

Po afrykańskim dzieciństwie pełnym matczynego odrzucenia, po walce o wolność starszej siostry, Fryderyk nie odnajduje w sobie chęci nawiązania jakichkolwiek relacji,...

Idę prawem serii. Niedawno przeczytałam „Egzamin z oddychania” Kolskiego, teraz „Dwanaście słów”. Symbolicznej dwunastki chyba nie osiągnę. Nie dlatego, że nie dałabym rady, bo dałabym, przecież tylko ja czytam duszkiem, ale zwyczajnie dlatego, że Kolski aż tyle książek chyba nie napisał. No, właśnie ta symbolika jest widoczna już w samym tytule. Dwunastka uosabia harmonię i doskonałość, a Kolski ma niemal obsesję na punkcie kompozycji, która musi być idealna.
„Dwanaście słów” to Kolski w najczystszej postaci. Bo jest o życiu i śmierci, o przechodzeniu, a raczej o przeprowadzaniu na drugą stronę, o Bogu, a właściwie o religii lub może trafniej religijności, jest o miłości do matki, jest jego faworyt wśród świętych, czyli św. Roch, no i układ on starszy, ona młodsza. W kompozycji przeplatają się analogie, zestawienia, klamry, nawiązania i odniesienia. W stylu scenariuszowe opisy, niemal kojarzące się z didaskaliami, dialogi żywe i zindywidualizowane, klimat z pogranicza rzeczywistości i nierealności czy to sennej, czy baśniowej, słowem gdyby nawet nazwisko Kolskiego dziwnym trafem zniknęło z okładki, to nie da się, zwyczajnie nie da się go nie rozpoznać po zawartości.
„Dwanaście słów” to powieść o naturze człowieka. Jego mrocznych zakamarkach, kleistych meandrach i nieoczywistych impulsach. Bo w rzeczywistości człowiek nie jest takim, jakim się wydaje. Rok 1969, Polska, dwójka bohaterów – on, Fryderyk, ok. 60-letni nauczyciel muzyki, mieszkający w starej kolejarskiej resztówce gdzieś w lesie. Oszczędny w słowach – dwanaście na dzień w zupełności mu wystarczy, by prowadzić dialog z otoczeniem – inteligentny, surowy w obejściu. Ona – Marianna, ok. 31 lat, boromeuszka, więcej w niej religijności niż wiary w Boga, pewnego dnia ucieka z klasztoru, zabierając ze sobą obraz z wizerunkiem Jezusa, który budzi w niej zawstydzające podniecenie. Trafia do Fryderyka, tam mieszka w służbówce, pierze, sprząta, gotuje.
Bohaterowie Kolskiego nie mają łatwej przeszłości, nie mają banalnych charakterów, mają za to nieoczekiwane motywacje i plany na życie, które niejednego przyprawiłyby o zaskoczenie. Fryderyk i Marianna współistniejąc na kartach powieści, tworzą dwa skrajnie odmienne światy, jednak wraz z następującymi wydarzeniami zmienia się między nimi układ zależności. Fryderyk trwający w swych rytuałach, postanowieniach, powtarzalności, pierwotnie nadaje rytm relacji, dominuje i wyznacza ton. W jego poukładaną egzystencję wkracza jednak nowe, wg niego głupie, i to głupie rozpraszając go, zaprósza sobą jego świat. Chłód i oschłość, okrucieństwo i brutalność przekształcają się stopniowo w tęsknotę, tkliwość, miłość, poddanie. Ona – ta głupia – nadgorliwie religijna, nieopierzona adeptka świeckiego życia, pokornie służąca innym i podpatrująca ich losy, pokutująca za bezwstydne myśli, tka plan na przyszłość z czasem wyznaczając zasady, określając reguły, stając się panią domu. Ale Fryderyk i Marianna to nie jedyny osobliwy duet występujący na kartach powieści. Kolski stworzył ich więcej, co interesujące elementy tych duetów nie wykluczają się, a oddziałują i promieniują na siebie wzajemnie. Dodatkowo Kolski – sam będąc kreatorem jako pisarz i reżyser – pozwala swoim bohaterom odgrywać role, kształtować fabułę, wcielać się w innych, przybierać postawy, tworzyć pozory. Jego bohaterowie są – jak wspominałam wcześniej – również mocno naznaczeni piętnem przeszłości, a autor odsłania ją stopniowo i powoli. Bohaterowie Kolskiego są wreszcie odmienni, bo nie pasują do utartych wzorów, nie pasują do funkcjonujących norm społecznych, wymykają się ocenie szufladkującej większości. Błądzą po peryferiach, po manowcach, po pobrzeżach światów. Stoją na skraju modelowych i akceptowanych schematów, są pomiędzy białym i czarnym. Nie można im przypiąć karteczki z jednoznacznym opisem „bohater pozytywny” czy „czarny charakter”. Kolski perfekcyjnie pokazuje człowieka z jego słabościami. Człowieka, który błądzi, a błądzi właśnie dlatego, że jest człowiekiem, bo „Errare humanum est”. Czytelnik sam ma czasami problemy z jednoznacznym podejściem do zachowań postaci. Zaskakiwany pyta sam siebie, jak rozumieć to, co się wydarzyło. Jak to zinterpretować? Jaką miarę do tego przyłożyć? Na szczęście w sukurs przychodzi sam narrator, który służy podpowiedzią, w razie gdyby czytelnik czuł się zdezorientowany.
W „Dwunastu słowach” zgodnie kooperują ze sobą Kolski-pisarz i Kolski-reżyser. Jeden dzierży pióro, drugi kamerę i zręcznie kieruje ją na poszczególne rekwizyty. W powieści ich rolę odgrywają słowa. Autor słowem podkreśla zapowiedź wydarzeń, słowem wydobywa nadchodzące, słowem wwierca się w umysł. Jego kunszt budowania nastroju – operowanie światłem, półświatłem, minicieniem i mrokiem, ledwie okruchem lśnienia, czymś pomiędzy – choć pozornie jedno przysłania, to paradoksalnie niczego przed czytelnikiem nie ukrywa, przeciwnie – przykuwa jego uwagę, odciska ślad w naszej pamięci (drąży podświadomość jak chrząszcz Anobium nogę bechsteina),by potem w kolejnej scenie wydobyć ten podkorowo ukryty impuls i rozsypać komplet odczuć w pełnej świetlistości sceny. Dlatego Kolskiego się nie czyta, Kolskiego się ogląda z zapartym tchem.
Na aurę osobliwie tajemniczego świata stworzonego przez Kolskiego składa się jeszcze las (a w nim koniecznie stara chata) – świat niczym z baśni. W lesie zwyczajowo wg ludowych podań mieszkało licho, w lesie czaiło się zło, z lasu wypełzały demony. Ten las w „Dwunastu słowach” ma swoją moc, siłę i znaczenie. Niczym otuliną otacza jądro wydarzeń, w niego zatapia się Fryderyk, z niego wyłania się Marianna. On oddziela ten świat od tamtego. Kolski prowadzi słowa po korze drzew, oplata zdania wokół koron, pozwala frazom zawisnąć w poświacie między listowiem. Tak niewiele potrzebuje, by wykreować las… las pomiędzy światami. Las wprowadza w nieoczekiwane, w niesamowite. Las stanowi śródświecie.
„Dwanaście słów” Jana Jakuba Kolskiego to płynna proza kreująca lepkie i gęste obrazy, z historią, która przenika nas w równym stopniu swoją niezwykłą migotliwością, jak i perwersyjnym wyrafinowaniem. Gdy zdejmiemy magię, magnetyzm, nadrealizm z „Dwunastu słów”, gdy oczyścimy fabułę z formy i zostawimy najczystszą treść, to wyłoni się przed nami psychologiczne studium przypadków, ale to już rzecz na osobny materiał.

Idę prawem serii. Niedawno przeczytałam „Egzamin z oddychania” Kolskiego, teraz „Dwanaście słów”. Symbolicznej dwunastki chyba nie osiągnę. Nie dlatego, że nie dałabym rady, bo dałabym, przecież tylko ja czytam duszkiem, ale zwyczajnie dlatego, że Kolski aż tyle książek chyba nie napisał. No, właśnie ta symbolika jest widoczna już w samym tytule. Dwunastka uosabia harmonię...

Zamknięci w swoim świecie od "a" do "z". Z zaprogramowanym dniem, tygodniem... Otoczeni bezpieczną, usypiającą cywilizacją. Tracimy czujność. Dobrze, że ktoś pamięta i przypomina o tkwiącej w nas bestii.
Czyta się szybko i z zainteresowaniem. 12 słów. Liczyłam na ważne słowa. Może "obietnica"?

Zamknięci w swoim świecie od "a" do "z". Z zaprogramowanym dniem, tygodniem... Otoczeni bezpieczną, usypiającą cywilizacją. Tracimy czujność. Dobrze, że ktoś pamięta i przypomina o tkwiącej w nas bestii.
Czyta się szybko i z zainteresowaniem. 12 słów. Liczyłam na ważne słowa. Może "obietnica"?

Zaczyna się ostro - od sceny erotycznej z udziałem zakonnicy i świętego obrazka... Cała powieść oscyluje między świętością a grzechem, między pragnieniem miłości a sprowadzaniem jej do cielesnego zaspokojenia. Autor prowadzi nas przez skomplikowane losy wszystkich bohaterów z zasłoniętymi oczami i bardzo powoli opaskę odsuwa. Dzięki temu czyta się chętnie, z ciekawością, bo też losy te są wielce interesujące. Główna bohaterka - Marianna-Domacha-Agnieszka to postać pełnokrwista, silna, konsekwentna, a czasem bezwzględna w dążeniu do realizacji swoich planów. Może niekoniecznie nadaje się do identyfikowania z nią, ale podziwiać tę siłę można.
Przy tym realia życia w powojennej Polsce, jako tło a czasem sprawca zdarzeń jest zaznaczone delikatnie, bez ocen. To wszystko jest po prostu wpisane w historię ludzi żyjących tam i wtedy. Los Fryderyka i jego siostry dyskretnie nam mówi, że uciec się nie dało lub, jeśli jednak - ucieczka kosztowna była.
Gdybym miała, wzorem bohaterów powiedzieć o powieści tylko dwanaście słów, powiedziałabym: Nie jestem pewna, czy wszystkim, co się w życiu zdarza rządzi seks.
A to wynika z książki.

Zaczyna się ostro - od sceny erotycznej z udziałem zakonnicy i świętego obrazka... Cała powieść oscyluje między świętością a grzechem, między pragnieniem miłości a sprowadzaniem jej do cielesnego zaspokojenia. Autor prowadzi nas przez skomplikowane losy wszystkich bohaterów z zasłoniętymi oczami i bardzo powoli opaskę odsuwa. Dzięki temu czyta się chętnie, z ciekawością, bo...

a mogło być tak fajnie. Ciężki klimat,zbyt patologiczne sytuacje.

a mogło być tak fajnie. Ciężki klimat,zbyt patologiczne sytuacje.

Podobno dwanaście słów wystarcza aby się dziennie porozumieć ze światem. Bzdura. W miejscu gdzie przebywa dwoje ludzi buzuje cała paleta emocji, które trudno wyrazić w tak małej liczbie słów.
Nie inaczej jest z Marianną i Fryderykiem, których połączyła miłość. Ona to młoda dziewczyna, była zakonnica, którą koleje losu zaprowadziły do domu Fryderyka gdzie pełni służbę. Natomiast Fryderyk to stary nauczyciel muzyki, jest pijakiem i prowadza się z prostytutkami. Co łączy tych dwje ludzi ze skrajnych biegunów życia? Okazuje się, że sporo.
Jan Jakub Kolski to przede wszystkim reżyser i wykładowca w szkole filmowej, ale jak się okazuje "popełnił" też kilka powieści a "Dwanaście słów" jest jedną z nich. W mojej opinii nie najgorzej poradził sobie w niej ze słowem pisanym i dlatego mogę ją polecić. Książka wzrusza, dodaje nadziei, bawi, niekiedy szokuje. Ocena dobra.

Podobno dwanaście słów wystarcza aby się dziennie porozumieć ze światem. Bzdura. W miejscu gdzie przebywa dwoje ludzi buzuje cała paleta emocji, które trudno wyrazić w tak małej liczbie słów.
Nie inaczej jest z Marianną i Fryderykiem, których połączyła miłość. Ona to młoda dziewczyna, była zakonnica, którą koleje losu zaprowadziły do domu Fryderyka gdzie pełni służbę....

To moja ulubiona pozycja Kolskiego jako pisarza. Dotyka prawdziwoscia tak bardzo ze masz wrazenie ze jestes z bohaterami i dotykasz ich na kazdej stronie. Czysta przyjemnosc, wrecz uwielbienie!

To moja ulubiona pozycja Kolskiego jako pisarza. Dotyka prawdziwoscia tak bardzo ze masz wrazenie ze jestes z bohaterami i dotykasz ich na kazdej stronie. Czysta przyjemnosc, wrecz uwielbienie!

Cały Kolski, jakbym czytała gotową opowieść do ekranizacji. Jakbym czytała scenariusz. Bardzo dobry, wymowny. Znakomite pisanie. 12 słów działa.

Cały Kolski, jakbym czytała gotową opowieść do ekranizacji. Jakbym czytała scenariusz. Bardzo dobry, wymowny. Znakomite pisanie. 12 słów działa.

Ładna okładka i na tym koniec. Wynudziłam się okropnie. Płytcy bohaterowie, którzy podejmują bezsensowne działania. Straszny bełkot. Nie jestem zbyt delikatna, ale ta książka była dla mnie zbyt obrzydliwa.

Ładna okładka i na tym koniec. Wynudziłam się okropnie. Płytcy bohaterowie, którzy podejmują bezsensowne działania. Straszny bełkot. Nie jestem zbyt delikatna, ale ta książka była dla mnie zbyt obrzydliwa.

Smutna historia. Warta przeczytania.
Wydaje się, że suma życiowych nieszczęść może być ogromna, nawet u pojedynczych ludzi.

Smutna historia. Warta przeczytania.
Wydaje się, że suma życiowych nieszczęść może być ogromna, nawet u pojedynczych ludzi.