Skandynawowie padli ofiarą własnego sukcesu. Po rekordowej sprzedaży książek autorstwa Stiega Larssona uwierzyli, że do napisania dobrego kryminału wystarczy zestaw standardowych akcesoriów - brutalne morderstwo, policjant z nieuporządkowanym życiem osobistym, surowa przyroda Północy i wzmianki o problemach społecznych.

W "Księżniczce Burundi" Kjella Erikssona wszystko się zgadza. Ofiara ma wyrwane palce, komisarz Ann samotnie wychowuje nieślubne dziecko, Uppsalę pokrywa śnieg, a imigranci budzą nienawiść pewnego socjopaty. Brakuje jednak najważniejszego elementu - wyrazistego bohatera. Ann nie budzi emocji i nie jest postacią ciekawą psychologicznie. Podczas czytania dość późno zauważyłam, że to ona jest główną bohaterką nie tylko powieści, ale i całej sagi. Jej życie samotnej matki, która utraciła mężczyznę swojego życia wskutek głupiego błędu, jest przedstawione w mało przekonujący sposób. Jest nijaka i mało atrakcyjna, niczym Gombrowiczowska Iwona. Pozostali bohaterowie również są płascy i jednowymiarowi.

Kolejny śmiertelny grzech autora kryminału to rozczarowujące rozwiązanie zagadki i nie do końca
poprowadzone wszystkie ważne wątki. Kjell Eriksson, nawiązując do słynnego powiedzenia Antoniego Czechowa, zawiesza na ścianach strzelby, które nie wystrzeliwują. Prowadzi czytelnika w ślepe uliczki, nęci fałszywymi tropami, które nie mają żadnego logicznego wyjaśnienia. By wpisać się w aktualnie obowiązującą konwencję, wplata w powieść aluzje do problemów społecznych. Niestety, zaledwie prześlizguje się po temacie. Gdy w pewnym momencie grupa policjantów zbiera się na ważnej naradzie, jeden z nich obwinia o zbrodnię ogół społeczeństwa. Nic jednak z tego nie wynika. Czytelnik tak naprawdę nie ma pojęcia, dlaczego "wszyscy jesteśmy winni". Poza pustym nawiązaniem do modnego tematu autor nic nowego do niego nie wnosi.

Z notki wydawcy na tyle okładki i skrzydełek książki dowiadujemy się, że Kjell Eriksson pochodzi z Uppsali, przez wiele lat zajmował się ogrodnictwem. Jego dziesięciotomowa seria z komisarz Ann Lindell została wielokrotnie doceniona przez Szwedzką Akademię Literatury Kryminalnej. Informacje o samej książce zawierają błędy rzeczowe. Ann nie została wciągnięta w śledztwo wbrew swojej woli - zaangażowała się sama, bez pozwolenia kolegów, ponieważ urlop wychowawczy zaczął ją nudzić. Innych nieprawdziwych stwierdzeń nie będę przytaczać, żeby nie zdradzać czytelnikom szczegółów intrygi.

Trzeba przyznać jednak, że książka jest napisana w lekkim, przystępnym stylu, a akcja toczy się wartko. Autor stosuje zabieg sensacyjnego zakończenia poszczególnych rozdziałów. Osobiście uważam to za tani chwyt, ponieważ rzekomo zaskakujące wydarzenia często okazują się banalne i niewiele znaczące. "Księżniczka Burundi" to nie jest kryminał na miarę Larssona czy Nesbo, ale zagorzali miłośnicy skandynawskiego nurtu być może będą zadowoleni.

Anna Rycaj