Crispin Guest miał wszystko. Bogactwo, władzę, kobiety, szacunek i poważanie. Teraz nie ma nic, jada pleśniejący chleb, popijając winem, któremu z wina pozostała już chyba tylko nazwa. Kiedyś był rycerzem na królewskim dworze. Teraz jest tropicielem, czyli prywatnym detektywem w czasach, gdy profesja detektywa nie została jeszcze sprecyzowana. Pewnego dnia bogaty kupiec zatrudnia Crispina, by dowieść wierności swej żony. Następnego dnia rzeczony kupiec zostaje znaleziony martwy, a jego żona okazuje się oddawać podejrzanemu typowi. Crispin Guest, wbrew zaleceniom szeryfa, z którym nawiasem mówiąc, nie bardzo się lubią, postanawia wszcząć prywatne śledztwo w sprawie morderstwa swojego zleceniodawcy. Niebawem wychodzi na jaw, że gra toczy się o stawkę niewiarygodnie wysokiej rangi. Crispin szybko popada w niemałe tarapaty, z których wydostać może się tylko dzięki wrodzonym zdolnościom - otwartemu umysłowi, inteligencji i przenikliwości, a także atrybutom zdobytym na Londyńskich ulicach - przebiegłością, sprytem i twardą szczęką. A jakby tego było mało, w tę niebezpieczną rozgrywkę wplata się też sprawa pewnego potężnego, świętego artefaktu.

„Zasłona Kłamstw”, autorstwa Jeri Westerson, to umiejscowiona w XIV-wiecznym Londynie powieść detektywistyczna, przez autorkę i wydawcę ochrzczona mianem „średniowiecznego noir”. Osobiście uważam, że to określenie odrobinę na wyrost. Owszem, jest tu niekiedy mrocznie, ale przez całą lekturę towarzyszyło mi wrażenie, że mimo wszystko przedstawiony przez autorkę Londyn jest jakoś zbyt sympatyczny. Mnie osobiście opisy miasta specjalnie nie wprawiały w poczucie zagrożenia i nieznanego, czającego się w każdym cieniu, co powinien powodować dobry noir.

Powieść, a przynajmniej wątek morderstwa, jest stereotypową „zagadką zamkniętego pokoju”. I to stereotypową wręcz do bólu. Sam motyw morderstwa wydaje się odrobinę naciągany (kto, u diabła, odwieszał te draperie?! - kto przeczyta, będzie wiedział, o co chodzi) i jak na mroczny kryminał, zagadka zabójstwa zostaje rozwiązana zbyt łatwo. Owszem, Crispin w międzyczasie kilka razy obrywa po gębie, raz prawie tonie w Tamizie i niemal zostaje zastrzelony z kuszy, ale wszystko to dzieje się przy innej okazji. Morderstwo staje się tylko pretekstem do wplątania bohatera w poważniejsze intrygi i chyba dlatego autorka pozwoliła sobie na pewne uproszczenia tego wątku.

Jeśli zaś chodzi o drugą stronę powieści, sprawy wielkich intryg i artefaktu o nadprzyrodzonych mocach, jest całkiem w porządku. Zagadka rozjaśnia się stopniowo, główny antagonista jest pewnym zaskoczeniem i całą historię poznaje się przyjemnie. Autorka wplotła też zgrabnie w tekst wyjaśnienie tego, jak Crispin z rycerza stał się plebejuszem, ledwo wiążącym koniec z końcem.

Istotnym elementem „Zasłony kłamstw” jest silnie eksponowany przez Westerson wątek miłosny. Crispin zakochuje się nagle, uczucie spada na niego jak grom z jasnego nieba, lecz on broni się przed nim - toczy nieustającą wewnętrzną walkę pomiędzy sobą obecnym, a tym kim był jeszcze kilka lat wcześniej i nie potrafi pogodzić się z miłością do kobiety niższej stanem (co w jego sytuacji jest niezłą komedią - w końcu znajduje się obecnie niemal na najniższym stopniu drabiny społecznej). Autorka zarzuca czytelnika wewnętrznymi rozterkami bohatera, co miejscami robi się odrobinę nudne i niepotrzebnie odwraca uwagę od akcji. Na każdym kroku bije po oczach, kontrastująca z mrokiem Londynu, romantyczna dusza autorki. W swej ignorancji, przed zabraniem się do lektury, nie przeczytałem ani jednej wzmianki o autorce i pochopnie wziąłem ją za mężczyznę - jakoś tak „Jeri” bardziej pasowało mi do imienia męskiego. I im dalej brnąłem z Crispinem w uliczki średniowiecznego Londynu, tym częściej sam sobie powtarzałem „to napisał mężczyzna? niemożliwe!” Aż w końcu wpisałem nazwisko autorki w Google i wszystko stało się jasne...

Wydawnictwo jak zwykle przyłożyło się do swej pracy i oddało w nasze ręce książkę bardzo elegancko wydaną, pozbawioną wszelkich rażących błędów. Tłumaczenie przygotowane przez Roberta Kędzierskiego też jest niczego sobie, irytuje tylko maniera „zmuszania” czasami bohaterów do zwracania się w liczbie mnogiej do pojedynczego rozmówcy, co ma imitować mowę wyższych sfer („usiądźcie Crispinie”). Jak dla mnie, to zabieg kompletnie zbędny.

Podsumowując, dodam jeszcze kilka dobrych słów, bo do tej pory głównie marudzę. Ogólnie rzecz ujmując, „Zasłonę kłamstw” czytało się całkiem przyjemnie. Autorka splotła ze sobą kilka wątków, stworzyła głównego bohatera „pełną gębą” i nie oszczędza go, rzucając z deszczu pod rynnę, i to nie raz. Mamy tu kryminał, odrobinę gatunku noir, Sherlocka Holmesa w wersji beta i bogaty wątek miłosny. Czegóż chcieć więcej? Trudno powiedzieć. Może na to pytanie uda się autorce odpowiedzieć w kolejnym tomie przygód Crispina, który niebawem trafia do sprzedaży. „Zasłonę kłamstw” w każdym razie polecam. Z pewnością znajdzie szerokie grono zwolenników.

Paweł Kukliński