Amerykańska pisarka, eseistka i poetka. Miała wpływ na rozwój modernistycznej sztuki i literatury. Większość życia spędziła we Francji.
Kształciła się w USA w Radcliffe College, gdzie pod kierunkiem W. Jamesa studiowała psychologię; rozpoczęła też naukę na wydziale medycyny Uniwersytetu Johna Hopkinsa. W 1903 przeniosła się do Paryża, gdzie do 1912 mieszkała z bratem Leo, krytykiem i kolekcjonerem sztuki, później z Alice B. Toklas, która towarzyszyła pisarce aż do śmierci. W domu przy rue de Fleurus Stein, zafascynowana awangardą malarską, zwłaszcza kubizmem, przyjmowała P. Picassa i H. Matisse’a, a także pisarzy, E. Hemingwaya, E. Pounda, T. S. Eliota, F.S. Fitzgeralda i innych.
Napisała ponad 40 książek, w których eksperymentowała nad poszerzeniem możliwości języka literackiego; stosowała zasadę “ciągłej teraźniejszości” (unikanie wybiegania w przyszłość i cofania się w przeszłość),wykorzystywała technikę filmową, polegającą na rytmicznych powtórzeniach w miejsce opisów (słynne zdanie “Róża jest różą jest różą jest różą”),zerwała z interpunkcją, unikała przymiotników i rzeczowników, wprowadzając wielkie ilości czasowników, co służyć miało podkreśleniu ruchu, praktykowała pisanie automatyczne pod wpływem rozproszenia uwagi.
Swoje teorie literackie i rozważania o istocie twórczości zawarła w kilku zbiorach esejów, m.in. "Kompozycje jako wyjaśnienie" (1926),"Jak pisać" (1931),"Narracja" (1935) oraz w traktatach na temat tożsamości człowieka "Geograficzna historia Ameryki" (1936) i "Czworo w Ameryce" (1947). Do najważniejszych utworów beletrystycznych w dorobku Stein należą: pierwsza autobiograficzna powieść "Q.E.D." (Quod Erat Demonstrandum, 1903),"Dwoje". "Gertrude Stein i jej brat" (1951),“portrety” literackie "Picasso" (1939) i "Trzy żywioły" (1909),pisane 10 lat dzieło "Jak powstawali Amerykanie" (1925),"Autobiografia Alicji B. Toklas" (1933),"Autobiografia każdego z nas" (1937),hermetyczne powieści z pogranicza gatunku "Lucy Church serdecznie" (1930),"Ida. Powieść" (1941),"Powieść podziękowań" (1958) i inne.
W dziejach literatury Stein zapisała się nie tylko jako pisarka i teoretyk literatury, ale także osobowość, która odegrała niepoślednią rolę w kształtowaniu talentów młodych pisarzy amerykańskiego “straconego pokolenia” (określenie jej autorstwa). Ostatnie słowa wypowiedziane tuż przez śmiercią pisarka skierowała do panny Toklas, brzmiały one: “Jaka jest odpowiedź?”, wobec braku reakcji swojej towarzyszki dorzuciła: “Jakie jest pytanie?”
Jest autorką sławnego zdania "Róża jest różą, jest różą, jest różą", nakazując interpretować rzeczy, takimi jakie są.http://ellensplace.net/gstein1.html
... nie można pisać tak jak się mówi bo przeciętny człowiek mówi językiem jakim każą mu mówić gazety film i radio czyli językiem nieciekawym...
... nie można pisać tak jak się mówi bo przeciętny człowiek mówi językiem jakim każą mu mówić gazety film i radio czyli językiem nieciekawym... (s.22).
Przewrotna biografia, a właściwie jej wycinek, Gertrudy Stein, autorstwa Gertrudy Stein opowiedziana iustami wieloletniej partnerki autorki - Alice B. Toklas. narratorka opowiada o życiu Gertrudy Stein od pierwszych lat XX wieku po czasy po Ii wojnie światowej, podróżach i spotkaniach z malarzami, pisarzami, ludźmi, o których teraz się uczymy, podziwiamy ich dzieła w muzeach. Ciekawa lektura, w trakcie której nie sposób sięgać do internetu, aby sprawdzić jak np. wyglądał dany obraz czy postać.
Dziwię się, że nazywa się utwór powieścią, chociaż nie ma żadnego ciągu zdarzeń. Język jest bardzo specyficzny: prosty, następuje wiele powtórzeń i prawie nie ma akcji.
Tekst opowiada o kobiecie, celebrytce, wielokrotnie przeprowadzającej się, wielokrotnie wychodzącej za mąż, posiadającą wiele psów, nielubiącą drzwi i nieustannie odpoczywającą. Dlaczego tak mało o niej wiemy? Dla mnie przedstawienie Idy w książce jest takie jak przedstawienie gwiazd w magazynach plotkarskich. Co o nich wiemy? Zazwyczaj nazwiska nowych małżonków. W tej powieści jest podobnie, Ida jest znana, a o znanych ludziach piszę się w kontekście ich ślubów i bzdurnych czynności, a nie wnętrza i ich prawdziwego "ja".
Ida ma niedojrzałą tożsamość, którą oddaje w ręce innych. To inni ją tworzą, robią z nią co chcą, a ona ciągle mówi tak. Oto cytat z wstępu do książki, który dobrze to ujmuje w słowa: "To the extent that people feel they do not exist unless other recognize them, they depend on the moment of encounter that says "I know you.""
Pojawia się też wzmianka o siostrze bliźniaczce o imieniu Ida-Ida, przezwanej Winnie (od wygrywania),którą ja osobiście traktuje jako drugą twarz Idy. Twarz, którą wystawia dla świata jako celebrytka.