Źródło: By Photo by Misr2009Edited by .dsm. - ElDessoukiMahfouz.jpgTo zdjęcie było poddane obróbce cyfrowej i może różnić się od wersji oryginalnej. Zmiany: Resim kırpıldı, açısı düzeltildi, yanındaki kişinin kolu görüntüden çıkartıldı, renk ve parlaklık ayarı yapıldı. Oryginał można obejrzeć tu: ElDessoukiMahfouz.jpg: . Modyfikacje zostały wykonane przez użytkownika Dsmurat., CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8098491
Prozaik egipski. W 1988 został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Nadżib Mahfuz studiował filozofię i historię sztuki na Uniwersytecie Kairskim. Po zakończeniu studiów pracował jako dziennikarz. Debiutował w 1938 r. zbiorem opowiadań Hams al-gunun (Szept szaleństwa). Dwa lata później opublikował pierwszą powieść Abat al–aqdar (Igraszka losów),której akcję autor umieścił w czasach faraońskich. Ta właśnie powieść dała początek pierwszemu etapowi w twórczości Mahfuza, kiedy to napisał trzy powieści historyczne, których akcje toczyły się w czasach starożytnego Egiptu: były to Abat al–aqdar, Radubis (imię tancerki, 1943),Kifah Tiba (Walka o Teby, 1944). Kolejnym etapem w twórczości przyszłego noblisty były powieści społeczno–obyczajowe, których akcja umieszczona została w Kairze. Powieści, które wyszły spod pióra Mahfuza w tym okresie, nazwane są przez ich autora od nazw uliczek starych dzielnic Kairu. Pierwszą powieścią z tego cyklu była wydana w 1945 Al–Qahira al–gadida (Nowy Kair),gdzie autor po raz pierwszy w historii literatury arabskiej podejmuje się analizy cech bohaterów żyjących w środowisku kairskim. W następnej kolejności ukazały się Chan al-chalili (1946),Hamida z zaułka Midakk (1947),As–Sarab (Miraż; 1948),Bidaya wa nihaya (Początek i koniec, 1949). Najwięcej czasu zajęło napisanie i wydanie wielkiego dzieła jakim jest Trylogia kairska. Pierwsza część, zatytułowana Bayna al-Qasrayn (Między dwoma zamkami),pojawiła się w 1956. Część druga Qasr asz-Szawq oraz trzecia As–Sukkariyya były dostępne dla czytelnika już w 1957.
Po wydaniu ostatniej części trylogii Mahfuz zawiesił swoją pisarską działalność na okres czterech lat. Uważa się, że tyle właśnie czasu potrzebował, by ustosunkować się do zmian w społeczeństwie egipskim, które niosła ze sobą naserowską rewolucja. Powieścią napisaną po wspomnianej przerwie była Awlad Haratina (Dzieci naszej ulicy),która zapoczątkowała etap w jego twórczości nazywany "filozoficznym". Powieść ta początkowo była wydawana w odcinkach na łamach egipskiej gazety Al–Ahram. Jej treść została uznana za kontrowersyjną i stała się przyczyną nieudanego zamachu na życie pisarza. Do zamachu doszło w 1994 w kairskiej kawiarni Al-Fiszawi, przy wejściu na bazar Chan al-Chalili w Kairze – najstarszego lokalu w Afryce, gdzie Mahfuz bywał niemalże codziennym bywalcem.
Późniejsze powieści, w których pisarz podjął tematykę poszukiwania swojego miejsca na ziemi w obliczu zmian, jakie przyniosła rewolucja to: Al-liss wa al–kilab (Złodziej i psy, 1961),As–Simman wa al-charif (Przepiórki i jesień, 1962),At-Tariq (Droga, 1964),Asz-Szahhaz (Żebrak, 1965) oraz Sarsara fauka’n-Nil (Rozmowy nad Nilem, 1966). Przed wydaniem kolejnej powieści Miramar (Pensjonat Miramar) w 1967, w której ostro skrytykował kryzys moralny swoich rodaków, Mahfuz skoncentrował się na nowelistyce. W 1963 pojawił się zbiór opowiadań Dunya Allah (Świat Boga),w 1965 Bayt as-sayyi as-sum'a (Dom o złej sławie),w 1968 Chammarat al-qitt al–aswad (Winiarnia pod czarnym kotem) a w 1969 Taht al-mizalla (Pod daszkiem na przystanku). W 1971 zostały wydane dwa zbiory opowiadań Hikaya bila bidaya wa – la nihaya (Historia bez początku i końca) oraz Szahr al-'asal (Miesiąc miodowy). Następnie pojawiły się powieści: Al–Maraya (Zwierciadła, 1972) oraz Al-hubb tahta al-matar (Miłość w deszczu, 1973). Po 1975 Mahfuz napisał i wydał jeszcze wiele powieści, między innymi Qalb al–layl (Serce nocy, 1975),Asr al-hubb (Wiek miłości, 1980),Yawm maqtal az-za'im (Dzień zabójstwa przywódcy, 1985). Do bardziej znanych opowiadań wydanych w tym okresie należy bez wątpienia Al-hubb fawqa hadbat al–haram (Miłość nad wzgórzem piramidy) wydana w 1979.
Twórczość Mahfuza obejmuje także dramaty i scenariusze filmowe. Wiele z jego powieści zostało przeniesionych na ekran i zdobyło popularność we wszystkich krajach arabskich. Powieściopisarz był współtwórcą arabskiej powieści obyczajowej i popularyzatorem tego gatunku. W ojczyźnie – mimo postawienia mu za życia pomnika w Kairze – kontrowersje budziły jego poglądy polityczne. Pisarz krytykował zarówno naserowską rewolucję, jak i islamistów.
W 1945 podjął pracę w jednej z kairskich bibliotek, jednocześnie pracując dla ministerstwa, gdzie pracował aż do 1954. Tego samego roku objął stanowisko dyrektora Biura Cenzury Filmu. Przez następne lata zajmował różnorakie stanowiska w sektorze kinematograficznym i kulturalnym (m. in. jako doradca Ministra Kultury i konsultant artystyczny). W tym samym roku wstąpił w związek małżeński z Attiyyą Allah Ibrahim, z którego doczekał się dwóch córek: Umm Kultum i Fatimy. W 1971 odszedł na zasłużoną emeryturę, co umożliwiło mu zajęcie się współpracą z redakcją gazety Al–Ahram.
Mahfuz jest autorem 33 powieści, 13 opowiadań, 30 scenariuszy filmowych, kilku dramatów a także licznych artykułów prasowych. Jego twórczość literacka powstawała na przestrzeni przeszło sześćdziesięciu lat. Ostatnim wydanym przez Mahfuza dziełem był zbiór opowiadań Ahlam fatrat an–naqaha (Marzenia okresu rekonwalescencji) wydany w 2004. Wielu znawców i badaczy literatury arabskiej określa go mianem „egipskiego Balzaca”.
Wielką rolę w powieściach Mahfuza odgrywa Kair, którego topografia i atmosfera zostały zilustrowane w poszczególnych dziełach.
Jeśli wiele klęsk następuje po sobie, to niwelują się nawzajem, i wówczas ogarnia cię szalone uczucie szczęścia, które ma niezwykły smak. Mo...
Jeśli wiele klęsk następuje po sobie, to niwelują się nawzajem, i wówczas ogarnia cię szalone uczucie szczęścia, które ma niezwykły smak. Możesz śmiać się z całego serca, nie wiedząc, co to strach.
Z krótkiej formy autor wycisnął wszystko co mógł: niejednoznaczne postaci symbolizujące różne oblicza Kairu, interesujący punkt wyjścia, klimatyczne opisy i kilka solidnych refleksji na temat Egiptu, świata i roli samotnego złodzieja w tym wszystkim. Tylko czy musiał tam dorzucać również niewytłumaczalnie głupie działania głównego bohatera, czy zakończenie sprawiające wrażenie urwanego i marnującego potencjał fabuły?
Cudowny obraz starego Kairu, jego mieszkańców i codziennego życia, Co prawda sprzed kilkudziesięciu lat, ale nadal bardzo aktualny. Moim skromnym zdaniem, jest to najlepsze ze wszystkich dzieł, które wyszły spod pióra egipskiego Noblisty. Na pewno nikt nie jest w stanie oddać lepiej atmosfery Khan-el-Khalili, bazaru z niezwykłymi alejkami i kawiarenkami, miejsca, które z pewnością jest kwintesencją kairskości. Powieść intelektualna, pięknie napisana.