Jesteśmy społecznością, która kocha książki

• Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
• Rok wydania: 2014
• Oprawa: Miękka, filmowa
• Ilość stron: 272 + 8 stron wkładki ze zdjęciami z filmu i komentarzami reżysera
• Gatunek: Literatura faktu
"Pragnąłem przekazać chłopcom i dziewczętom, młodzieży i dorosłym swój ideał Polski godnej szacunku. To właśnie był fundamentalny motyw mojej aktywności wychowawczej, od momentu, w którym objąłem zastęp harcerski."
Tak o swojej działalności mówi jedna z najważniejszych postaci polskiego harcerstwa: Aleksander Kamiński. Urodził się on w 1903, a zmarł w 1978r. Ukończył studia historyczne i archeologiczne na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, jest autorem wielu prac z zakresu pedagogiki społecznej, oraz historii polskich związków młodzieżowych. W czasie II wojny światowej był Komendantem Organizacji Małego Sabotażu, a także redaktorem naczelnym Biuletynu Informacyjnego. Zdecydowana większość nie kojarzy jego nazwiska z harcerskimi czy pedagogicznymi dokonaniami. Dziś znamy go jako tego, który napisał jedną z lektur szkolnych: wydane po raz pierwszy w 1943 r Kamienie na szaniec. Jednak sam Kamiński w jednym z listów pisał: "I zawsze miałem to poczucie, że nie jestem autorem Kamieni, lecz tylko pośrednikiem w ich przekazywaniu".
"Lecz zaklinam niech żywi nie tracą nadziei. A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec".
Z okazji premiery filmu nakręconego na podstawie Kamieni Wydawnictwo Nasza Księgarnia przygotowało specjalną edycję tej wyjątkowej powieści. Została ona wzbogacona o dwa dodatkowe teksty i zdjęcia z filmu. Otwiera ją obszerny wstęp napisany przez Barbarę Wachowicz - autorkę wystawy Kamyk na szańcu oraz cyklu Wierna rzeka harcerstwa Kamienie na szaniec.
„Posłuchajcie opowiadania o Alku, Rudym, Zośce i kilku innych cudownych ludziach, o niezapomnianych czasach 1939 – 1943 roku, o czasach bohaterstwa i grozy."
Trudno jest pisać o treści książki, którą wszyscy znają a przynajmniej powinni znać. Bohaterami są trzej młodzi chłopcy, harcerze, maturzyści, absolwenci jednego z warszawskich liceów. Aleksy Dawidowski ( Alek), Jan Bytnar (Rudy) i Tadeusz Zawadzki (Zośka). Każdy z nich miał plany i marzenia, które zniszczyła druga wojna światowa. Po tygodniu walk poddało się Westerplatte, po miesiącu skapitulowała stolica, ale za granicą tworzył się polski rząd i armia. Dlatego też pełni zapału i chęci harcerze również postanowili podjąć rękawice. Mieli różne charaktery, lecz połączyły ich trzy rzeczy. Przyjaźń, która dodawała wiary, młodość gwarantująca sporo sił i wolność, której wszyscy tak bardzo pragnęli. Walczyli najpierw w służbie Małego Sabotażu potem w Dywersji, organizowali różne akcje, ratowali ludzi narażając własne życie. Pomagali jak tylko mogli, a każda zakończona sukcesem inicjatywa tylko dodawała skrzydeł i utwierdzała ich w przekonaniu, że warto ryzykować. Powieść Kamienie na szaniec to opis walki z okupantem, ale nie tylko. Jest to również obraz tego jak szybko musiało dojrzeć to młode pokolenie. Trzeba było być silnym nie tylko po to, aby walczyć, ale też przygotować się do powojennej odbudowy państwa. Na kartach tejże książki czytelnik widzi nie tylko wojnę, krew, sceny śmierci i łzy. Są tu też opisy sposobu organizacji tajnego nauczania, egzaminów, dyskusji, potajemnych spotkań, w celu przygotowania materiałów potrzebnych do szybkiego i prawidłowego przeprowadzenia akcji itp. Powieść zawiera także mnóstwo przypisów, szczegółów akcji, archiwalnych zdjęć Alka, Rudego i Zośki, oraz innych harcerzy. Są tam fotografie ze wszystkich okresów ich życia. Zdjęcia listów, fałszywych dokumentów grobów itp.
"Posłuchajcie opowiadania o ludziach, którzy w tych niesamowitych latach potrafili żyć pełnią życia, których czyny i rozmach wycisnęły piętno na stolicy oraz rozeszły się echem po kraju, którzy w życie wcielić potrafili dwa wspaniałe ideały: BRATERSTWO I SŁUŻBĘ."
Teraz Drogi Czytelniku pytanie do Ciebie. Wracasz czasem do książek, które już kiedyś czytałeś? Jeśli tak to Kamienie na szaniec są jedną z takich powieści, które naprawdę warto przeczytać po raz kolejny. Być może emocje podczas lektury nie będą już tak duże, może po latach spojrzysz na nią zupełnie inaczej? Odkryjesz w niej coś nowego, czego wcześniej nie zauważyłeś? A może znów będziesz czytać ze ściśniętym gardłem i łzami w oczach? U mnie emocje były równie silne jak wtedy, gdy czytałam tę historię po raz pierwszy. Choć doskonale wiedziałam co się wydarzy, pamiętałam niektóre sceny, a nawet cytaty to i tak były chwile kiedy się wzruszyłam i uroniłam kilka łez. Aby się tego dowiedzieć musisz ponownie sięgnąć po utwór, którego tytuł jest nawiązaniem do słów wiersza Juliusza Słowackiego Testament mój. Jego fragment poprzedza drugi akapit tego tekstu.
„Kończy się w tym miejscu opowieść, choć walka toczy się dalej. Nieubłagana sprawiedliwość powoli, lecz nieodwołalnie zbliża karzącą dłoń ku gardłom zbrodniarzy świata. We krwi i męce tworzenia rodzi się polski świat Jutra, zamglony chaosem chwili. Walka trwa. Trzeba przerwać tę opowieść. Opowieść o wspaniałych ideałach BRATERSTWA i SŁUŻBY, o ludziach, którzy potrafią pięknie umierać i PIĘKNIE ŻYĆ"
Utwór napisany przez Aleksandra Kamińskiego w oparciu o autentyczne wydarzenia historyczne to jedna z tych lektur, która zostaje w pamięci na długo, może nawet na zawsze. Takie powieści się wspomina, one zostawiają jakiś ślad, coś pokazują, o czymś przypominają. Kamienie szaniec nie są tylko piękną, smutną, lecz prawdziwą opowieścią, ale także, a może przede wszystkim kawałkiem naszej polskiej bolesnej historii, którą każdy powinien znać. Ktoś kiedyś powiedział, że najważniejszą lekcją w życiu jest lekcja pokory. Właśnie jej mogą nauczyć czytelnika Alek, Rudy i Zośka. Chyba nie ma potrzeby polecać tej książki, ją po prostu powinno się przeczytać i to nie tylko dlatego, że jest w kanonie lektur szkolnych.
Źródło cytatów:
[1] Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec, Wydawnictwo Nasza Księgarnia,
Warszawa 2014, s. 10.
[2] Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec, Wydawnictwo Nasza Księgarnia,
Warszawa 2014, s. 258.
[3] Juliusz Słowacki, Testament mój [w:], Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2014, s.191.
[4]Aleksander Kamiński ,Kamienie na szaniec, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2014 ,str.55.

[5]Aleksander Kamiński ,Kamienie na szaniec, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2014 ,str.55.
[6]Aleksander Kamiński ,Kamienie na szaniec, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2014 ,str.237

• Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
• Rok wydania: 2014
• Oprawa: Miękka, filmowa
• Ilość stron: 272 + 8 stron wkładki ze zdjęciami z filmu i komentarzami reżysera
• Gatunek: Literatura faktu
"Pragnąłem przekazać chłopcom i dziewczętom, młodzieży i dorosłym swój ideał Polski godnej szacunku. To właśnie był fundamentalny motyw mojej aktywności wychowawczej, od momentu, w którym...