Zasiedlanie Ziem Zachodnich po wojnie to temat b.ciekawy dla mnie osobiście, bo jestem potomkiem osadników. Niewiele jest poważnych książek na ten temat, a wyobraźnię masową kształtuje głównie znakomita komedia `Sami swoi', którą znam na pamięć.

W tej skromnej książeczce dostajemy wybór wspomnień osadników; wyłania się z niej obraz całkiem różny od `Samych swoich'. Przede wszystkim mamy gehennę samych przesiedleń, jazdę miesiącami w bydlęcych wagonach na zachód, stanie tygodniami na stacjach, głód, rabunki.

Mamy też wielką tęsknotę za rodzinnymi stronami i pozostawionymi tam krewnymi. Wspomina Michał Sobków: „Zostawiliśmy na wschodzie dom. Był ulepiony z gliny, pokryty strzechą, z klepiskiem zamiast podłogi, z dwoma izbami przedzielonymi sienią, ale nasz własny, rodzinny. Ten, w którym teraz mieszkamy, jest w porównaniu z nim pałacem, a mimo wszystko dziwnie obcy.”

Powszechne są bestialstwa Armii Radzieckiej, która rabuje, podpala, kradnie, gwałci, pije na umór, jest prawdziwym dopustem bożym przesiedleńców. I jeszcze, bogate, zadbane, niezniszczone przez wojnę miasta (Legnica), które dość szybko stają się łupem szabrowników i żołnierzy sowieckich, po pewnym czasie już takie bogate i zasobne nie są.

Jest wreszcie powojenny bandytyzm: morderstwa, kradzieże, szabry, powszechne zdziczenie obyczajów. Nikt nie jest pewien jutra.

W tym ciemnym obrazie wyróżniają się pozytywne opowieści: Cyryla Priebke który tworzył od podstaw szkołę w Drezdenku, i Stanisława Szymańskiego który uruchomił młyn poniemiecki. Ale bardzo szybko dobre rzeczy się kończą: Priebkego wyganiają towarzysze bo jest niepewny politycznie, a młynarza władza ludowa niszczy domiarami i wypędza z młyna...

Tak, że zamiast komedii mamy obraz raczej smutny, ale daleko bardziej prawdziwy.

Zasiedlanie Ziem Zachodnich po wojnie to temat b.ciekawy dla mnie osobiście, bo jestem potomkiem osadników. Niewiele jest poważnych książek na ten temat, a wyobraźnię masową kształtuje głównie znakomita komedia `Sami swoi', którą znam na pamięć.

W tej skromnej książeczce dostajemy wybór wspomnień osadników; wyłania się z niej obraz całkiem różny od `Samych swoich'. Przede...