Podczas gdy "Gra Endera" koncentrowała się treningu głównego bohatera i walce z "robalami", druga część skupia się na czasie, który młody zwycięzca spędził po unicestwieniu wroga. Zagrożenie ze strony obcych nie istnieje, ludzkość jest uratowana, wiwatuje na cześć swojego Bohatera. Ale jak to zwykle z ludźmi bywa - krótką radość i chwilę pokoju natychmiast przerywają konflikty. Dla jednych bohater, dla innych - zagrożenie. Choć jego sława i zasługi są kolosalne, są tacy, którzy chcieliby postawić go przed sądem polowym. Inni nie chcą jego powrotu, obawiając się, że geniusz taktyczny Endera może zostać wykorzystany w wojnie na Ziemi. Wiadomo, każda armia chciałaby go mieć w swoich szeregach. Wszyscy koledzy z oddziału Endera stopniowo powracają do swoich. Ender nie może wrócić. W wieku 13 lat dokonał więcej niż jakikolwiek człowiek w historii przez całe życie, a jednak staje się wygnańcem. Do tego dręczy go poczucie winy, że spowodował zagładę całej cywilizacji. Świadomość tego, że nie wiedział o tym, nie jest żadnym pocieszeniem. Tymczasem na Ziemi coraz większe wpływy polityczne zdobywa jego starszy brat, Peter. Ender przyjmuje stanowisko gubernatora jednej z kolonii, które ludzie zakładają na planetach opuszczonych przez "robale". Dołącza do niego ukochana siostra, która postanawia dzielić z nim dalsze losy, nie mając na Ziemi niczego, czego by żałowała, że musi to zostawić.
W książce przewija się ciągle fascynujący motyw czasu. Podróżni lecący statkiem kosmicznym w rzeczywistości starzeją się o lat kilkadziesiąt - w sensie metrykalnym. Czas na powierzchni planety upływa w innym tempie (nie jestem fizykiem, więc nie jest to fachowa wypowiedź;) niż gdy podróżuje się z 'kosmiczną' prędkością. W efekcie tego Ender, spędziwszy w podróży dwa lata, dociera do kolonii jako 15-latek, dla którego bitwa z "robalami" to niedawne przeżycie, a jego żołnierze to już starcy, którzy zdążyli przeżyć całe swoje życie od chwili, gdy Ender zszedł z fotela dowódcy. Brat, starszy o kilka lat, teraz jest już 'emerytem', a rodzice są u krańca życia. Jedynym łącznikiem ze "starym" światem zostaje siostra Valentine. Podróżując nieustannie statkiem, do tego w stanie hibernacji, można praktycznie żyć wiecznie, przeżywając ziemskie cywilizacje. I do takiego celu zdaje się dążyć nasz bohater, który ma do spełnienia jeszcze jedną misję - przywrócić życie swojemu wrogowi - jakkolwiek by to nie zabrzmiało.
Jak to ujął sam autor: "Wojna się kończy. Żołnierz wraca do domu i musi radzić sobie z tym wszystkim, co się na wojnie zdarzyło. Tylko że Ender nie wrócił do domu i z tym również musiał sobie poradzić". Właśnie m.in. o tym jest ta książka. O tej trudnej chwili, gdy żołnierz uświadamia sobie, że w czasie pokoju nie jest już potrzebny, a jego wyczyny wojenne, które uratowały życie ludziom, są kwestionowane. Że jemu samemu odmawia się już nawet powrotu do domu. Cóż, Ender musi sobie radzić - i jak zawsze, radzi sobie.
Rozbroiło mnie posłowie od autora. "Ender na wygnaniu" jest w zasadzie ostatnią książką w serii, ale chronologicznie plasuje się między dwoma ostatnimi rozdziałami "Gry Endera". W ciągu ponad 20 lat, jakie upłynęły od jej napisania (ach, znów ten czas;), Card wyznał, że trochę pozapominał, co się wydarzyło i poprosił czytelników o pomoc, żeby wyprostować kilka nieścisłości w treści. Przyznam, że to bardzo sympatyczne. Umieć przyznać się do błędu i nie napinać się, gdy ktoś zwróci uwagę na jakąś niezgodność. A pomyśleć, że w Harrym Potterze aż roi się od ewidentnych dziur... ;)

Podczas gdy "Gra Endera" koncentrowała się treningu głównego bohatera i walce z "robalami", druga część skupia się na czasie, który młody zwycięzca spędził po unicestwieniu wroga. Zagrożenie ze strony obcych nie istnieje, ludzkość jest uratowana, wiwatuje na cześć swojego Bohatera. Ale jak to zwykle z ludźmi bywa - krótką radość i chwilę pokoju natychmiast przerywają...