Trzeba chyba się przyznać, że jestem dość bezkrytycznym admiratorem prozy Jerzego Sosnowskiego.

Zresztą nie tylko prozy; w ogóle uwielbiam wszystko, czym zajmuje się ta renesansowa postać - jego świetną, wszechstronną robotę radiową (zawsze na najwyższym poziomie), jego krytykę literacką czy rzeczy, które publikuje na swoim tętniącym życiem i dyskusją blogu. A "Instalacja Idziego" jest bez wątpienia najlepszym kawałkiem pisarstwa Jerzego Sosnowskiego, z jakim jak dotąd miałem do czynienia.

To fascynujący, błyskotliwy i otwierający multum ścieżek traktat o polskim katolicyzmie, a raczej tym, co my, Polacy z katolicyzmem wyczyniamy. Traktat rozpisany na drobiazgowo scharakteryzowane głosy, które co rusz wywoływały we mnie wewnętrzny uśmiech, kiedy chcąc nie chcąc poszukiwałem możliwych pierwowzorów tych postaci w polskim życiu zbiorowym i napędzającym go obiegu poglądów. Katolicyzm w tej powieści to hasło i odzew we wzajemnych interakcjach bohaterów, ale w zasadzie nic ponadto; to instrument woluntarystycznego włączania innych w szeregi swojego plemienia, badz wyłączania ich z niego; swego rodzaju paramilitarny system rozpoznawania "swój/obcy." Tak jak w rozmowie jednego z głównych bohaterów, Waldka, z dziewczyną tytułowego Idziego, gdy przyłapuje się na tym, że coś złego podpowiada mu słowa: "Nasz Bóg, nie twój." Religia katolicka jest w tej książce stratą, marnotrawionym potencjałem, codziennie zaprzepaszczaną szansą na... - no właśnie, na co? Może na to, czym jest dla Idziego, który utkał sobie za niej swoją osobistą, szczerą i prostą, pomocną i wartościową, wolną od reguł toczącej się wokoło nawalanki instalację. Twór, który budzi w jego warszawskim otoczeniu większy popłoch i zażenowaną konsternację, niż opisywane w powieści instalacje współczesnych (niby)artystów wystawiane w "Zachęcie."

Gdyby nie dość pokazne rozmiary powieści, napisałbym, że jest to książka na jeden wieczór i część nocy - tak sprawnie jest pisana i tak trudno się z nią rozstawać. A przy tym jest pełna czegoś, co w moim mniemaniu powinno charakteryzować każdą świetną prozę - zapadni w wartko następujących po sobie wydarzeniach; zapadni, do których czytelnik dostaje się po to, aby zwolnić, pomyśleć, zająć stanowisko, odnieść się. Jest tu wiele momentów, które czyta się przede wszystkim dla samej euforii czytania. Intrygujący początek, monolog wewnętrzny zmagającego się z bezsennością Waldka, podobny monolog jego żony Teresy, głosy odtwarzające się w głowie zapadającej w sen Magdy, czy choćby snujący się po mieszkaniu kot, który niczym radar zbiera gasnące echa dopiero co odbytych w nim rozmów - wszystko to są majstersztyki narracji, o których myśli się długo po zamknięciu książki.

Piękna, frapująca, mądra, skrząca się talentem powieść.

Trzeba chyba się przyznać, że jestem dość bezkrytycznym admiratorem prozy Jerzego Sosnowskiego.

Trzeba chyba się przyznać, że jestem dość bezkrytycznym admiratorem prozy Jerzego Sosnowskiego.

Zresztą nie tylko prozy; w ogóle uwielbiam wszystko, czym zajmuje się ta renesansowa postać - jego świetną, wszechstronną robotę radiową (zawsze na najwyższym poziomie), jego krytykę literacką czy rzeczy, które publikuje na swoim tętniącym życiem i dyskusją blogu. A "Instalacja...