Barani Kożuszek to przezwisko młodego żebraka, który pod koniec XVIII wieku dokazywał na ulicach Warszawy, swoimi złośliwościami dając się we znaki nawet ważnym osobistościom. I właśnie informacje na jego temat zainspirowały Kraszewskiego do napisania tej powieści.

Akcja "Baraniego Kożuszka" toczy się w latach 1790-1792 w Warszawie. Jest to gorący okres w życiu kraju, trwają obrady Sejmu Czteroletniego i ścierają się stronnictwa: hetmańskie z hetmanem Branickim na czele i patriotyczne kierowane przez Ignacego Potockiego.

I na tle tych dramatycznych wydarzeń toczy się równie dramatyczna historia rodziny zamożnego szlachcica Alojzego Zelskiego, choć równie dobrze mogłabym napisać, że tragicznym losom tej rodziny towarzyszą niepokoje w kraju. Kraszewski strasznie pokomplikował losy swoich bohaterów i uwikłał ich w ówczesne rozgrywki polityczne.

Zelski poślubił niewłaściwą kobietę: pustą, próżną i rozwiązłą. Miał z nią córkę Aloizę, która wyrosła na piękną dziewczynę. Wbrew woli ojca za to przy pomocy matki Aloiza została uprowadzana przez pewnego kasztelana, który miał się z nią ożenić, ale przez 5 lat ich wspólnego życia tego nie zrobił, a potem zmarł. Ojciec ciężko przeżył hańbę jaka spadła na jego rodzinę, chciał popełnić samobójstwo, ale odratowano go i tyle o nim wiadomo, bo nagle słuch po nim zaginął. Natomiast córka, zwana teraz piękną Loiską, pokłócona z matką, prowadzi dość intensywne życie w Warszawie i jest dość dobrą znajomą hetmana Branickiego.

Tytułowy Barani Kożuszek to nie kto inny jak nieszczęsny Zelski - przebiera on się za starego żebraka i chodząc po ulicach Warszawy prawi złośliwości wszystkim zepsutym bogaczom, którzy żyją w zbytku nie pamiętając o biednych. A tak naprawdę pracuje on dla stronnictwa patriotycznego.

W Warszawie pojawia się młody pan starosta, który zakochuje się w Loisce, i na którego Branicki chciałby mieć wpływ. Ale młody szlachcic jest całym sercem po stronie Potockiego i w dodatku przeciąga na swoją stronę Loiskę, która pierwszy raz w życiu jest naprawdę szczerze zakochana.

Kraszewski dość tendencyjnie przedstawił w powieści stronnictwo hetmańskie i samego Branickiego. Jawią się oni jako ludzie zepsuci do szpiku kości, którzy nie cofną się przed niczym by zrealizować swoje plany polityczne. Są nieszczerzy, brak im kręgosłupa moralnego i są niesamowicie mściwi. O stronnictwie Potockiego pisze autor niewiele, odnosi się wrażenie, że są to ludzie tak skoncentrowani na swojej pracy, że już nie mają czasu na różne machlojki. Z kolei króla Stanisława Augusta przedstawił pisarz jako człowieka podatnego na wpływy i bez własnej woli.

Hrabia Branicki planował porwanie króla i powołanie rekonfederacji z nim na czele, ale zakochana w młodym staroście Loiska pokrzyżowała jego plany.

Cała historia kończy się tragicznie. Bohaterowie, którzy z takim trudem walczyli o szczęście, owszem, doznają go. Ale trwa ono tylko chwilę i wszystko rozpada się jak domek z kart. Autor nie zostawił nawet najmniejszego promyczka nadziei.

Kraszewski posługiwał się bardzo specyficzną składnią i dlatego momentami dość ciężko się go czytało. Cała historia to poplątanie z pomieszaniem, ale należy docenić opisy życia różnych społecznych warstw i te wszystkich machlojek politycznych, jakich się dopuszczano, byle osiągnąć swój cel.

Barani Kożuszek to przezwisko młodego żebraka, który pod koniec XVIII wieku dokazywał na ulicach Warszawy, swoimi złośliwościami dając się we znaki nawet ważnym osobistościom. I właśnie informacje na jego temat zainspirowały Kraszewskiego do napisania tej powieści.

Akcja "Baraniego Kożuszka" toczy się w latach 1790-1792 w Warszawie. Jest to gorący okres w życiu kraju,...