Fantastyczna baśń Ewy Białołęckiej ma już długą historię. Zaczęło się prawie ćwierć wieku temu od nagradzanego, bardzo dobrego opowiadania „Tkacz Iluzji" (1994), w którym pojawili się dwaj główni bohaterowie cyklu, obdarzony darem magii głuchoniemy chłopiec i jego przyjaciel smok. Później opowiadanie rozrosło się w książkę o tym samym tytule, z kolejnymi przygodami znanych bohaterów. W obecnym wydaniu - „Kronik Drugiego Kręgu" - to już znacznie rozszerzona opowieść, z której powoli, lecz konsekwentnie zaczynają się wyłaniać rysy całego, rozległego i ciekawie wymyślonego uniwersum.

Tym razem poza Kamykiem i Pożeraczem Chmur poznamy znacznie lepiej także kilkoro innych bohaterów. Między innymi dzięki temu, że dwa pierwsze rozdziały stanowią właściwie odrębne opowiadania i są luźno związane z innymi przygodami młodych adeptów magii. Moim zdaniem są zresztą, jak dotąd, najlepszymi fragmentami „Kronik". Ewa Białołęcka nie buduje opowieści wokół centralnego problemu, tylko pozwala jej sunąć powoli prostą drogą, od punktu do punktu. W krótszych fragmentach tekstu sprawdza się to bardzo dobrze. Przy dłuższym scenariuszu staje się niestety nużące, fragmenty „akcji" rozdzielają długie kawałki, kiedy dzieje się niewiele i odliczamy czas do następnej kulminacji. Oczywiście ta prosta struktura opowieści znajdzie swoich zwolenników, choćby czytelników początkujących, nie przyzwyczajonych do eksperymentów, fałd na formie i zapamiętywania literackich tropów.

Bohaterów tworzy Ewa Białołęcka przejrzystych, wyraźną kreską rozdzielając złych od szlachetnych i dzielnych. Na szczęście potrafi młodzieńczych magów zindywidualizować, poza szkołami magii przypisać im i wady, dzięki temu młody czytelnik łatwo może swoich rówieśników polubić, czy nawet się z nimi utożsamiać. Śledzimy w „Kronikach" rodzącą się przyjaźń, młodzieńcze bunty i poszukiwania własnego miejsca. Wszystko to w quasi-średniowiecznym świecie z supremacją magii. Klasyczne tematy fantasy poprowadzone są sprawnie, a do tego wzbogacone dobrze wkomponowaną w świat rasą smoków (i wygląda na to, że o pochodzeniu smoków i magii będziemy się powolutku dowiadywać coraz więcej). Jednak najbardziej charakterystyczną cechą cyklu są wątki niepełnosprawności/odmienności – fakt, iż dar magii ma cenę, którą może być „pospolita" ułomność. Dzięki temu opowieść potrafi naprawdę wzruszyć (bardzo ładny wątek Nocnego Śpiewaka i kupowania miłości) i uczy patrzeć na świat z szerszej perspektywy.

Największym kontrastem dla tej łagodnej melodii całej narracji jest realistyczny motyw zamtuza, jako integralnej części obsługi siedziby magów. W połączeniu z faktem, iż dziewczęta w tym świecie nie czarują i prawie nie ma innych kobiecych epizodów, jest to tak brutalne przeciwstawienie kobiecości i męskości, wykluczenie dziewczynek z przeżywania przygód i sprowadzenie ich do stereotypowych ról partnerek bohaterów, że mi niestety bardzo przeszkadzało.

Agnieszka Ardanowska