Chyba nie mnie jednej udziela się latem tęsknota za podróżami i niepohamowana chęć ich odbycia. Tymczasem w naszej szerokości geograficznej nawet słońce bywa latem towarem deficytowym. O tęsknocie za podróżami właśnie i o niezwykłej determinacji kobiet opowiada najnowsza powieść Brytyjki Katherine Webb. Moja lektura „Angielki” zbiegła się z pierwszymi tropikalnymi temperaturami tego lata i może dlatego bardzo szybko wsiąkłam w jej klimat, czując się na nadbałtyckiej plaży niemal jak w dusznym Omanie, w którym dzieje się akcja powieści. Ale jeszcze lepiej książka powinna się sprawdzić, gdy za oknem będzie padać i grzmieć. „Angielka” jest bowiem cudowną podrożą w czasie i przestrzeni, w miejsce, gdzie słońce prawie nigdy nie zachodzi, a o którym bardzo niewiele wiemy. Zapraszam w podróż do Omanu.

Katherine Webb – z czego jest znana swoim czytelnikom – fabułę swojej powieści rozciąga na dwa plany czasowe. Posługuje się retrospekcją, zabierając czytelnika pięćdziesiąt lat wstecz, by w ten sposób wzbudzić jego ciekawość i pozwolić mu odkrywać kolejne fakty z życia bohaterów. Ta powieść Webb mniej niż poprzednie okryta jest aurą tajemniczości, którą retrospekcje w dużej mierze budowały. Tym razem mają one na celu przede wszystkim pokazać motywacje bohaterów, a konkretnie jednej z nich. Ale zacznijmy od początku. Jest rok 1958. Tytułowa Angielka, Joan Seabrook, młoda archeolożka, przybywa do Arabii, konkretnie do Omanu, gdzie jej brat walczy po stronie sułtana w zbrojnym konflikcie. Marzenie Joan o wyprawie w to miejsce, do starożytnego miasta Maskat, staje się możliwe dzięki rodzinnym znajomościom. To także okazja, by Joan spotkała się ze swoją idolką – Maude Vickery, pierwszą kobietą, która przemierzyła Pusty Kwartał Arabii, czyli największą pustynię piaszczystą świata. Niegdyś pionierka, dziś popadła w zapomnienie, ale nie ze strony Joan, która pragnie iść w jej ślady i zobaczyć Pusty Kwartał oraz zbadać pustynny fort Jabrin, do którego nie dotarł jeszcze żaden Europejczyk. Lecz w ogarniętym konfliktem kraju nie jest to proste, tym bardziej dla kobiety. Jednak dzięki znajomości z Maude Joan zostaje wciągnięta w wir przygód, które z czasem stają się coraz bardziej niebezpieczne. Starsza kobieta wykorzysta Joan do wyrównania własnych rachunków. To jej życie poznajemy z retrospekcji, dowiadując się z kim i o co rywalizowała i kto oraz w jaki sposób tę rywalizację wygrał. Opowieść o Maude to opowieść o wielkiej pasji, ambicji, determinacji, a także zdradzie i nieszczęśliwej miłości. To samo można powiedzieć o historii Joan, trudno zresztą oprzeć się wrażeniu, że w pewien sposób jest ona kalką Maude, a bohaterki skonstruowano na zasadzie podobieństwa. To co je łączy to również odwaga i chęć przekraczania barier stawianych przed kobietami. Katherine Webb nie stworzyła jeszcze nigdy tak mocnych, silnych kobiecych bohaterek, a wydźwięk jej powieści jeszcze nigdy nie był tak profeministyczny jak w „Angielce”. Mamy tu też mocne przesłanie o dążeniu do własnych celów i nie rezygnowaniu z marzeń, o prawie do wyboru życia na własnych zasadach i według własnego planu.

Ważne tło „Angielki” stanowią wydarzenia historyczne i choć bohaterowie są całkowicie fikcyjni, umiejscowienie ich w tak konkretnym miejscu i czasie zdaje się być naprawdę świetnym posunięciem. Przypuszczam, że niewiele osób słyszało o walkach o Al-Dżabar al- Achdar i niewiele w ogóle wie o samym Omanie. A jednak jest taki kraj i była taka wojna i zadziwiające, ale i godne podziwu, jest, że właśnie o tym postanowiła opowiedzieć Katherine Webb. Czytelnik odkrywa nieznany ląd razem z Joan, a jego egzotyka jest zdecydowanie największym atutem powieści. Atmosfera gorącej Arabii jest tu niemal namacalna.

„Angielka” pozytywnie wyróżnia się na tle dotychczasowego dorobku Katherine Webb. Autorka „Dziedzictwa” i „Ech pamięci” tym razem postawiła nie na sagę rodzinną, lecz powieść przygodową i wyszła z tej próby obronną ręką. W „Angielce” mniej jest melancholii i sentymentalizmu niż w poprzednich dwóch powieściach, a więcej działania i „dziania się”, choć nie brakuje też rozliczania się bohaterów z przeszłością. Widać rozwój Brytyjki, która stworzyła swoją być może najbardziej ambitną i dojrzałą jak na razie powieść.

Malwina Sławińska