Coś z tą kobietą jest zdecydowanie nie tak... Mniej więcej takie było moje pierwsze wrażenie odnośnie „Żywych i umarłych w Winsford” i mimo najlepszych chęci nie byłam w stanie utożsamić się z główną bohaterką. I nie mogę tego zrzucić na różnicę wieku czy doświadczenia życiowego - choć z pewnością byłoby mi łatwiej gdybym była kobietą o podobnym stażu małżeńskim i matką dwójki dorosłych już dzieci - tylko raczej na jej osobowość.

Maria jest bowiem niestabilną emocjonalnie pięćdziesięciopięcioletnią kobietą, skupioną praktycznie wyłącznie na sobie i stale analizującą swoje samopoczucie. W zasadzie dla osób cierpiących na depresję jest to naturalny stan, ale chyba nikt, kto kiedyś tego doświadczył nie ma ochoty o tym czytać i w pewnym sensie jeszcze raz przez to przechodzić. No… może przesadziłam z tym uogólnieniem, ale ja z pewnością nie miałam, gdyż bardzo źle wspominam te ciężkie lata. A w przypadku głównej bohaterki są to całe dekady. Uważam bohaterkę za osobę o niezwykle słabym charakterze, stale unikającą niewygodnych sytuacji i przekładającą trudne decyzje na potem. Zdecydowanie jest też bardzo zagubioną i nieszczęśliwą kobietą, ale według mnie sporo w tym jest jej winy, gdyż nie chce - bądź nie potrafi - zmierzyć się z konsekwencjami własnych wyborów.

W trakcie lektury poznajemy smutną historię małżeństwa prezenterki telewizyjnej z profesorem literaturoznawstwa. Marię poznajemy w chwili kiedy osiedla się w mało zaludnionym zakątku Anglii, pragnąc odciąć się od dotychczasowego życia. Stawia przed sobą bardzo trudne (wręcz nieosiągalne) zadanie, gdyż przed przeszłością nie da się uciec. A budowanie „nowego” życia na kłamstwie może się skończyć jedynie katastrofą.

Za mroczną atmosferę powieści w większości jest odpowiedzialna sama sceneria, którą w tym wypadku tworzą angielskie wrzosowiska. Jak stwierdziła Maria: Życie na wrzosowisku wiąże się z piękną i niebezpieczną wolnością (…). Muszę przyznać, że w trakcie lektury bardzo zazdrościłam bohaterce jej wielogodzinnych spacerów po tych dziewiczych terenach. No i zazdrościłam jej jeszcze psiego towarzysza, który był z początku jedynym czynnikiem motywującym ją do jakiegokolwiek działania.

Trzeba przyznać, że akcja dużo czasu potrzebowała żeby nabrać tempa. Przez pierwsze 150 stron niemal nic interesującego się nie dzieje – autor jedynie sugeruje, że jakaś sytuacja miała miejsce, ale praktycznie nie udziela żadnych konkretnych wyjaśnień dlaczego tak się stało i jakie to miało dla bohaterów konsekwencje. Tylko same ogólniki, które mogą doprowadzić czytelnika do szału i oczywiście skłaniają do dalszej lektury. Notabene sprytne posunięcie. Później jednak krok po kroku odkrywamy szczegóły z życia bohaterów, dzięki czemu możemy wyrobić sobie własną opinię na temat zaistniałych wydarzeń. A muszę przyznać, że niektóre okoliczności są bardzo niejasne. Niestety wiele wątków nie zostało rozwiniętych i ciężko było mi odgadnąć powód ich wprowadzenia do fabuły, co w moim przypadku pozostawiło pewien niedosyt.

„Żywi i umarli w Winsford” to bardzo przygnębiająca książka, pokazująca jak trudno rozliczyć się z przeszłością i zacząć zupełnie nowy rozdział w życiu. Przeszłość jest bowiem czymś z czym trzeba się zmierzyć, inaczej będzie nas prześladować do końca naszego życia.

Natalia Neisser