Kiedy zapragnę najwspanialszych skarbów wiedzy to wiem, że je znajdę zagłębiając się w świat zbudowany przez największego polskiego futurologa. Gdy będę potrzebował umysłowych rozkoszy to wystarczy że zajrzę do językowych łamigłówek, które przygotował dla mnie nasz rodak fantasta. A nawet gdybym kiedykolwiek zechciał poznać uniwersum wszystkiego i zrozumieć podstawy logicznego istnienia, to gdzież by indziej tego szukać, jak nie w twórczości Stanisława Lema. To tu pada pytanie i zaraz po nim odpowiedź. Żaden niewygodny temat nie może zostać pominięty a każda próba odnalezienia kamienia filozoficznego powinna zostać wytłumaczona. Troska o dobro wspólne, wyrażona w ponadczasowej literaturze fantastycznonaukowej groteski to tylko jeden z powodów dla których sięgnąłem po "Cyberiadę". Ten cykl opowiadań osadzonych w świecie robotów, przykuł moją uwagę przede wszystkim poszukiwaniem szczęścia i pragnieniem poznania idealnej społeczności.

Dla Stanisława Lema rozum nie ma granic a jego niezawodni konstruktorzy prześcigają się w mnożeniu abstrakcyjnych bytów, dostarczając nam przy okazji rozlicznych dylematów moralnych. I pomimo tego, że jego opowieści można by włożyć między bajki, to i tak nie da się ukryć okrutnej prawdy związanej z niemożliwymi do osiągnięcia wysokimi ideałami, których realizacji pragnie ludzkość. Problemy natury etycznej i filozoficznej to domena Lema w której porusza się tak swobodnie, jak jego Trurl i Klapaucjusz w swoich mechanicznych światach. W kosmicznym bajaniu wszystko się może zdarzyć, gdyż ten polski pisarz konstruując zabawne i pouczające przypowieści, dowodzi istnienia największej broni jaką jest umysł. Oczywiście czasem może się wydarzyć, że Lem łapczywie naprawiając naszą marną egzystencję, popełni jakiś błąd w swojej konstruktorskiej mądrości. To jednak jedynie potwierdza jego status intelektualisty i usprawniacza wszelkich cybernetycznych procesów twórczych.

Lem to dobry rzemieślnik. Stworzył mędrców, którzy jeśliby istnieli naprawdę, to z pewnością zostaliby kreatorami współczesnego świata. To oni mogliby nauczyć ludzi, że herezję można pogodzić z teologią a wyciśnięcie esencji życia jest w zasięgu naszych możliwości. Dzięki nim, zawiadywanie biegiem czasu stałoby się możliwe a ludzkości umożliwiłoby zbudowanie świata dopiętego na ostatni guzik. Czy jednak w tym rzecz, aby na siłę naprawiać otoczenie i dążyć od niedosytu w przesyt? Sam Stanisław Lem za sprawą komunizmu w którym przyszło mu się wychować zdawał sobie sprawę, że z nieufnością należy podchodzić do każdej wizji przyszłego szczęścia. Dlatego też sporządzenie bytu doskonałego wyrażonego językiem robotów jest tylko próbą pokazania niemożliwych do spełnienia mrzonek.

Kiedy przypadkiem polecicie w podróż swojego życia z "Cyberiadą" to nie zapomnijcie, że niektóre dzieje mechanicznych i zbudowanych z metalu imperiów do złudzenia przypominają historię ludzkich cywilizacji. Byt alternatywny przedstawiony w tym wspaniałym dziele nie musi być lepszy od naszego a różnić się może jedynie postacią kosmicznego inwestora, który zaprogramował wszystko co otacza nas samych oraz baśniowy twór Lema. Opowiadania które przed chwilą zakończyłem czytać, traktowałbym przede wszystkim jako dydaktyczne opowieści powstałe na podbudowie z fantazji robotów. Niewątpliwie dodatkowym ich atutem jest gimnastyka języka, która w obecnych czasach bardzo nam się przyda.

Kiedy zapragnę najwspanialszych skarbów wiedzy to wiem, że je znajdę zagłębiając się w świat zbudowany przez największego polskiego futurologa. Gdy będę potrzebował umysłowych rozkoszy to wystarczy że zajrzę do językowych łamigłówek, które przygotował dla mnie nasz rodak fantasta. A nawet gdybym kiedykolwiek zechciał poznać uniwersum wszystkiego i zrozumieć podstawy...